در پای برخی افراد می‌توان عروق برجسته‌ای را مشاهده کرد که ظاهر ناخوشایندی را به وجود می‌آورد و گاه ممکن است منجر به بی حسی و گز گز کردن پاها شود. نشانه برجسته پدیدار شده روی پا، واریس یا عروق عنکبوتی نامیده می‌شود که باعث متورم و پیچ خوردگی رگ‌های سطحی پا می‌شود.
واریس پا
واریس پا وضعیتی است که در آن وریدهای پا به دلیل ضعف در دیواره یا دریچه‌های داخل ورید متورم، پیچ‌خورده و برجسته می‌شوند. این مشکل معمولا در وریدهای سطحی پا ایجاد می‌شود که عموما در اغلب موارد به خاطر فشار ناشی از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت است.
واریس پا نشانه‌ای از انباشتگی خون در قسمت‌هایی از رگ‌های خونی بوده که منجر به بزرگ شدن بیش از حد رگ‌ها می‌شود. در چنین حالتی گردش خون ضعیف شده و اکسیژن کافی به وریدها نمی‌رسد بنابراین رگ‌های واریسی پا از زیر پوست به رنگ آبی یا بنفش دیده خواهند شد.
علائم واریس پا
واریس پا دارای علائمی است که به کمک آن می‌توان متوجه دریچه‌های معیوب پا شد. علائم و نشانه‌های واریس پا عبارتند از:
• برجستگی و پیچ‌خوردگی وریدها به رنگ آبی یا بنفش قابل مشاهده از زیر پوست
• احساس سنگینی و درد در پاها مخصوصا پس از ایستادن یا نشستن طولانی مدت
• تغییر رنگ پوست یا زخم‌های پوستی در موارد شدید
• خارش و حساسیت اطراف وریدهای واریسی
• تورم در مچ یا پا
علل ایجاد واریس پا
دانستن اینکه چه عواملی باعث ایجاد واریس در پا می‌شوند می‌تواند به افراد کمک کند که راحت‌تر دنبال درمان و برطرف کردن آن رفته و هم اینکه آگاهی سایر افراد را بالاتر ببرد تا از به وجود آمدن واریس پا جلوگیری کنند. علل ایجاد واریس پا عبارتند از:
• ضعف در دریچه‌های ورید: دریچه‌ها وظیفه دارند که خون را به سمت قلب هدایت کنند اما وقتی ضعیف می‌شوند خون به رگ‌ها برگشته و در وریدها تجمع یافته در نهایت منجر به برجسته شدن رگ‌ها می‌شود.
• عوامل ژنتیکی: اگر در خانواده سابقه واریس وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به واریس نیز افزایش می‌یابد.
• سبک زندگی: ایستادن یا نشستن طولانی مدت و یا نداشتن فعالیت فیزیکی کافی از عواملی هستند که می‌توانند باعث ایجاد واریس پا شوند.
• عوامل دیگر: افزایش سن، بارداری، چاقی، افزایش وزن، وجود لخته خون از قبل، عروق خونی غیر طبیعی، تغییرات هورمونی مانند مصرف قرص‌های ضدبارداری یا تغییرات هورمونی در دوران بارداری و حتی یائسگی نیز ممکن است منجر به ایجاد واریس پا شوند.
علت واریس پا در کودکان
هرچند که معمولا واریس پا در بزرگسالی اتفاق میفتد اما با این حال به طور نادر احتمال دارد که کودکان به آن دچار شوند. علت واریس پا در کودکان می‌تواند به دلیل ژنتیکی، مادرزادی یا شرایط خاص پزشکی باشد. از سویی دیگر با توجه به کم شدن میزان فعالیت کودکان و مصرف غذاهای فراوری شده یا شیرینیجات برخی از کودکان دچار اضافه وزن هستند که به رگ‌ها فشار وارد می‌کند در نتیجه احتمال بروز واریس پا افزایش می‌یابد.
روش‌های پیشگیری و درمان
خوشبختانه واریس پا قابلیت درمان دارد که برای رسیدن به نتیجه مطلوب نیاز به صبر و استمرار در درمان داشته که در ادامه به روش‌های پیشگیری و چگونگی درمان پرداخته شده است.
برای پیشگیری از واریس پا توصیه می‌شود همه افراد حتی کسانیکه مشکلی ندارند روش‌های زیر را دنبال کنند که در واقع نوعی سبک زندگی سالم هستند:
1. ورزش منظم مانند پیاده‌روی یا شنا
2. اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
3. بالا بردن پاها برای کاهش فشار در وریدها
4. استفاده از جوراب‌های واریس
5. کنترل وزن
برای واریس پا روش‌های مختلف درمانی وجود دارد، از جمله:
1. استفاده از جوراب‌های واریس
2. ماساژ ملایم پاها
3. اسکلروتراپی (تزریق ماده‌ای به داخل ورید برای بستن آن)
4. لیزر تراپی
5. عمل جراحی (در موارد شدید ممکن است وریدهای آسیب‌دیده برداشته شوند)
واریس به راحتی با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است. اگر فردی احساس درد، تورم زیاد یا تغییرات پوستی دارد بهتر است در اسرع وقت به متخصص عروق یا فلبولوژیست (قلب و داخلی) مراجعه نموده تا از پیشرفت مشکل جلوگیری شود.
آیا واریس پا خطرناک است؟
در اکثر افراد واریس یک مشکل خفیف بوده که باعث کاهش زیبایی پا می‌شود اما در موارد پیشرفته یا عدم رعایت سلامتی مانند افزایش وزن یا ایستادن طولانی مدت ممکن است خطرناک شود.
واریس پا در بسیاری از موارد خطرناک نیست و بیشتر جنبه‌ی ظاهری منفی دارد اما اگر درمان یا مدیریت نشود می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. در مردان و زنان عوارض واریس پا می‌تواند مشابه باشد اما معمولا خانم‌ها بیشتر مستعد واریس هستند که بارداری یکی از عوامل اصلی است.
عوارض احتمالی واریس پا
واریس پا که بر برجسته شدن رگ‌ها همراه است دارای عوارض احتمالی بوده که احتمال بروز آن در همه افراد یکسان نیست. برخی از عوارض احتمالی واریس پا عبارتند از:
• التهاب و لخته خون در وریدهای نزدیک به سطح پوست می‌تواند باعث درد و قرمزی شود.
• اگر لخته خون در وریدهای عمقی پا ایجاد شود جریان خونرسانی به ریه را مختل می‌کند که می‌تواند عوارض جدی مثل آمبولی ریه ایجاد کند.
• واریس می‌تواند باعث کاهش جریان خون به پوست شود و بیشتر در اطراف مچ پا زخم‌های دردناک ایجاد می‌کند.
• وریدهای واریسی ممکن است در اثر فشار یا ضربه دچار پارگی شوند که به خونریزی شدید منجر می‌شود.
• رنگ‌پریدگی یا تیرگی پوست، ضخیم شدن پوست یا ایجاد عفونت‌های مزمن از سایر عوارض احتمالی واریس پا هستند.
در زنان باردار به دلیل فشار اضافی بر وریدها و تغییرات هورمونی، احتمال پیشرفت واریس بیشتر است. تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی و یائسگی نیز ممکن است درد و ناراحتی ناشی از واریس را بدتر کند. در زنان ظاهر وریدهای واریسی ممکن است به کاهش اعتمادبه‌نفس منجر شود و پوشیدن شلوار کوتاه یا دامن همراه با شرم باشد.
در مردانی که فعالیت‌های فیزیکی سنگین دارند، واریس پا احتمال دارد درد یا خستگی بیشتری ایجاد کند. برخی مردان نسبت به مشکلات جسمانی بی‌توجه‌تر هستند که این امر می‌تواند عوارض واریس را تشدید کند.
جمع بندی
واریس پا می تواند خطرناک باشد و عوارض متعددی را از جمله درد، تورم و سنگینی در پاها، خارش و التهاب پوست اطراف رگ های واریسی، خونریزی از رگ های واریسی، ایجاد لخته در رگ‌ها و بروز زخم های پوستی که ممکن است عفونی شوند در مردان و زنان ایجاد کند.
در صورت عدم درمان واریس پا می‌تواند به عوارض جدی‌تری منجر شود. درمان به موقع واریس پا از طریق مصرف دارو، پوشیدن جوراب های واریس و گاهی جراحی ضروری است.
شما چه تجربه‌ای از واریس پا دارید؟ چه روش‌هایی به کمتر کردن میزان برجستگی و درد کمک می‌کند؟
