اگزما چیست؟
اگزما بیماری التهابی - پوستی است که با خارش همراه است و معمولا به صورت جوش‌های پوستی در نوزادان و کودکان بسیار شایع است. بزرگسالان نیز می‌توانند اگزما داشته باشند که اغلب به صورت لکه‌های پوسته پوسته شده و چرم مانند همراه است. درماتیت آتوپیک یک نوع معمول از اگزما است که معمولا ارثی است. انواع دیگری از اگزما و روش‌های درمانی مخصوص اگزما وجود دارد که در ادامه بیشتر خواهیم دانست اگزما چیست.
اگزما (Eczema)
حدود 10% از افراد دردوره‌ای از زندگی خود دچار بیماری خارش پوست می‌شوند که به اگزما معروف است. هرچند که اگزما به عنوان یک بیماری در کودکان در نظر گرفته می‌شود اما افراد سالخورده نیز بسیار آسیب پذیر هستند با این حال در میان جوانان هم شاهد اگزما هستیم. از هر 5 نوزاد و کودک نوپا، یک کودک درگیر اگزما شده و با رسیدن افراد به سن بلوغ و میانسالی این خطر کاهش مییابد اما وقتی افراد به 70 سالگی می‌رسند خطر اگزما دوباره افزایش مییابد. از هر 10 سالمند یک نفر به اگزما مبتلا می‌شود. به طور کل می توان گفت خطر اگزما از شکل U پیروی می‌کند که بیشترین مقدار در کودکی است و در بزرگسالی فروکش کرده و در اواسط تا اوخر بزرگسالی مجدد افزایش مییابد.
علائم اگزما | علائم اگزما چیست؟
خارش اصلی‌ترین علامت اگزما است. خاریدن باعث التهاب و خراشیده شدن پوست می‌شود که می‌تواند علائم دیگری هم داشته باشد:
- مناطق مبتلا به اگزما با توجه به رنگ پوست می‌تواند قرمز، قهوه‌ای تیره، بنفش یا خاکستری باشد.
- مناطق خشک و پوسته پوسته شده
- گرم همراه با مقداری تورم
- برجستگی‌های کوچک و ناهموار
- تکه‌های چرم مانند ضخیم
- برجستگی‌هایی که کنده شده و پوسته پوسته می‌شود
- پس از بهبودی ممکن است منطقه آسیب دیده از اگزما نسبت به بقیه پوست روشن‌تر یا تیره‌تر به نظر برسد.
مطلب پیشنهادی:
نشانه های زنی که همسرش را دوست ندارد
اگزما نوزاد | اگزما در نوزادان
نوزادانی که بین 6 تا 12 هفته دارند می‌توانند با شیوع بثورات پوستی دچار درماتیت آتوپیک شوند. رطوبت ناشی از آبریزش اگزما می‌تواند باعث بدتر شدن آن شود. در بعضی موارد در سن 2 سالگی بیماری از بین می‌رود اما نیمی از افرادی که در کودکی به درماتیت آتوپیک مبتلا بوده‌اند در بزرگسالی مجدد به آن مبتلا می‌شوند.
کلاه گهواره (اگزما پوست سر)
دانستیم اگزما چیست اما کلاه گهواره که با نام‌های:
- درماتیت سبورئیک
- درماتیت سبوره
- اگزما سبورئیک
- اگزمای سبوره
شناخته می‌شود به صورت لکه‌های چرب و پوسته‌ای روی پوست سر ظاهر می‌شود. در مقابل درماتیت آتوپیک بیشتر در گونه‌ها دیده می‌شود اگرچه پوست سر را هم می‌تواند هدف قرار دهد. برخلاف اگزما، کلاه گهواره چندان خارش ندارد و معمولا طی چند هفته یا چند ماه بدون درمان خوب می‌شود.
اگزما در کودکان
در کودکان اگزما چیست؟ کودکان در قسمت‌های مختلف بدن از جمله:
- داخل آرنج
- پشت زانو
- صورت
- پشت گردن
- مچ
- بازو
دچار اگزما شوند. خوشبختانه اگزما مسری نیست.
اگزما در بزرگسالان
در بزرگسالان اگزما چیست؟ هنگامی که بزرگسالان به اگزما مبتلا می‌شوند ممکن است لکه‌های خارش دار در هر جایی از بدن می‌تواند ظاهر شود از جمله:
- دست‌ها
- آرنج
- داخل آرنج
- پشت زانوها
- گردن
- قفسه سینه
- پلک‌ها
افرادی که از کودکی درماتیت آتوپیک داشته‌اند ممکن است در بزرگسالی بثورات پوستی داشته باشند و همچنین این احتمال وجود دارد که پوست تغییر رنگ داده یا ضخیم‌تر شود.
اگزما پمفولیکس | اگزمای دیس هیدروتیک (Dishidrotic Eczema):
یکی دیگر از انواع اگزما چیست؟ اگزمای دیس هیدروتیک در قسمت‌های از اعضای بدن که پوست ضخیم‌تری نسبت به سایر قسمت‌ها دارند ظاهر می‌شود که می‌توان به:
- انگشتان
- کف دست
- کف پا
اشاره کرد. معمولا اگزمای دیس هیدروتیک به صورت تاول‌های کوچک بوده و بعد به مرور با تشکیل تاول‌های بیشتر و بزرگتر شدن آن‌ها، تاول‌های بسیار بزرگ و پر از چرک به وجود می‌آید.
اگزما گوش
دانستیم اگزما چیست، آیا می‌دانید که گوش هم دچار اگزما می‌شود؟ از علائم اگزما گوش می‌توان به:
- خشک، پوسته پوسته پوسته شدن گوش و اطراف آن
- تورم و قرمز شدن داخل و خارج گوش
- ترشح مایعات از گوش
- خارش در داخل و خارج گوش
اشاره کرد. عوامل مختلفی می‌توانند بر اگزمای گوش تاثیر بگذارند:
- گرده گل و گیاهان
- قارچ
- حساسیت غذایی، خوراکی و دارویی
- شوره سر
- پارچه‌های خاص مانند پشم
- حساسیت به بدلیجات
- حساسیت به بوهای خاص، مواد شیمیایی معطر و ...
- عوامل تحریک کننده مانند سمعک (ابزار کمک شنوایی)
- استرس و اضطراب
- عفونت
- دود سیگار
برای درمان بهتر است ابتدا عوامل محرک زا را حذف کرده و قسمت خارجی گوش را با آب گرم شستشو داد و برای درمان دقیق‌تر و بهتر به پزشک مراجعه کرد.
مطلب پیشنهادی:
ارتباط اگزما با Hay Fever (بیماری تب یونجه یا رینیت آلرژیک)
ارتباط بین بیماری تب یونجه با اگزما چیست؟ بین بیماری Hay Fever و درماتیت آتوپیک ارتباط مستقیم وجود دارد. اگر پدر یا مادر به تب یونجه یا آسم مبتلا باشند به احتمال زیاد فرزندان آن‌ها دچار بیماری پوستی اگزما می‌شوند و بسیاری از کودکان مبتلا به درماتیت آتوپیک به تب یونجه و یا آسم مبتلا می‌شوند.
اگزما و عفونت
بارها پیش آمده است که اگزما و عفونت با یکدیگر اشتباه گرفته شوند چرا که علائمی شبیه به هم دارند. با اینکه می‌دانید اگزما چیست اما بهتر است در صورت مشاهده هرگونه تغییرات پوستی و عفونت ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که واقعا اگزما است نه عفونت.
اگزما و آلرژی
دانستیم اگزما چیست اما محرک‌هایی که ایجاد آلرژی می کنند مانند:
- گرده‌های گل و گیاهان
- شوره پوست حیوانات
- گرد و غبار
باعث بروز بثورات پوستی در افراد مبتلا به اگزما می‌شود. این آلژرن‌ها (نوعی آنتی ژن، آنتی بادی) باعث واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن می‌شوند و التهاب پوستی را به وجود می‌آورند.
محرک‌های دیگر
مواد تحریک کننده می توانند باعث التهاب و خارش شوند و ایجاد اگزما کنند. مواد شیمیایی در برخی افراد باعث ایجاد اگزما می‌شود. عوامل و مواد تحریک کننده دیگر:
- پارچه‌های پشم مصنوعی
- مواد شوینده
- صابون‌ها
- عطرها
- مواد آرایشی
- استرس یا اضطراب
- تعریق
- مرطوب شدن یا خشک شدن بیش از حد پوست مانند دست شستن
- محیط‌های سرد و خشک
باعث شعله‌ور شدن علائم اگزما می‌شوند.
تشخیص اگزما
اگر بثورات از بین نرفت، ناراحت کننده بود یا تاول پر از چرک شد به پزشک مراجعه کنید. پزشک علائم را مورد بررسی قرار می‌دهد و درمورد آلرژی در خانواده سوال می‌کند. همچنین ممکن است برای عفونت‌ها آزمایش آلرژی یا معاینه میکروسکوپی از خراش پوست ناشی از اگزما را انجام دهید.
علل بروز اگزما چیست؟
پزشکان دقیقا نمی‌دانند چه چیزی باعث درماتیت آتوپیک، رایج‌ترین شکل اگزما می‌شود اما احتمالا ژن‌ها نقش دارند. مشکلات سیستم ایمنی بدن می‌تواند در پوست التهاب ایجاد کند. مشکلات عاطفی دلیل بر ایجاد اگزما نیست اما استرس می‌تواند علائم اگزما را بدتر کند.
مطلب پیشنهادی:
همه چیز درباره حملات پانیک | علائم + درمان
مراقبت از اگزما پوستی | درمان خانگی اگزما
لایه خارجی پوست از لایه‌های داخلی در برابر مواد تحریک کننده و عفونت‌ها محافظت می‌کند. دانستیم که اگزما چیست، افراد مبتلا به اگزما پوست خشکی دارند که به اندازه کافی محافظ نیست. اگر اگزما دارید پس از شستشو از پاک کننده‌های ملایم و مرطوب کننده‌های قوی استفاه کنید و در هنگام استحمام یا دوش گرفتن از آب داغ استفاده نکنید. سایر راهکارهای درمان خانگی اگزما عبارتند از:
- ناخن‌ها را کوتاه نگه دارید.
- هنگام خواب پس از شستن دستان با آب گرم و زدن نرم کننده، دستکش دست کنید تا رطوبت در پوست حفظ شود.
- هنگامی که خارش کنترل نمی‌شود، پوست را خنک کنید. همچنین می‌توان کرم‌های مرطوب کننده را در یخچال نگه داشت تا اثر آرامش دهنده بیشتری داشته باشد.
- از پارچه‌ها و الیاف‌های طبیعی به عنوان پوشش استفاده کنید.
- پارچه‌های نخی یا ازجنس بامبو و ابریشم گزینه‌های مناسبی به عنوان ملافه و روکش هستند.
- لباس‌های گشاد و راحت بپوشید. حتی می‌توانید از پوشیدن سوتین یا لباس زیر صرف نظر کنید.
- قبل از پوشیدن لباس‌های جدید آن‌ها را با شوینده‌های ملایم و بی بو بشویید.
- درز یا برچسب‌های لباس را جدا کنید تا خارش ایجاد نکنند.
- اگر شاغل هستید از دستکش بدون انگشت استفاده کنید تا در کار کردن با تلفن، تایپ و نوشتن مشکلی نداشته باشید.
- قبل از خواب کمتر از 15 دقیقه با آب ولرم رو به سرد دوش بگیرید و بلافاصله پس از خشک کردن خود از مرطوب کننده استفاده کنید.
- از صابون‌های ملایم، فاقد الکل، رتینوئید و آلفا هیدروکسی اسید استفاده کنید.
- چمن، فرش، قالی یا روکش مبل می‌تواند اگزما را تحریک کند. قبل از نشستن روی آن‌ها حوله یا پتو پهن کنید.
- راه‌های آرامشبخش مانند پادکست‌های خنده دار، موسیقی مورد علاقه، قدم زدن و ... را امتحان کنید.
اگزما را نخارانید!
می‌دانید اگزما چیست، اگر به آن مبتلا هستید اگزما را نخارانید! البته گفتن آن آسان است. اگزما بسیار خارش دار است اما خاراندن بثورات را بدتر کرده و می‌تواند باعث ایجاد عفونت شود. برای تسکین خارش پوست از کمپرس سرد استفاده کنید. تلاش کنید ذهن کودکان را با انجام فعالیت‌ها از خارش منحرف کنید. مرطوب کننده‌ها تسکین دهنده هستند و برخی کرم‌ها یا پمادهای دارویی نیز می‌تواند در درمان اگزما کمک کننده باشند.
پماد درمان اگزما چیست؟ | کورتیکواستروئیدها
کرم – پماد هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) یا کورتینیل که غیر استروئیدی است ممکن است اگزمای خفیف تا متوسط را تسکین دهد. قبل از استفاده از کورتیکواستروئید در کودکان زیر 2 سال با پزشک مشورت کنید و بیش از 7 روز از آن‌ها استفاده نکنید. در صورت استفاده بیش از حد ممکن است شاهد نازک شدن پوست یا عفونت باشید. گاهی اوقات برای کنترل التهاب به کورتیکواستروئیدهای قوی نیاز است. برای استفاده از استروئیدها بر روی صورت مواظب چشمان باشید. همچنین ممکن است پزشک برای درمان اگزما از داروهای بیولوژیک یا قرص استروئیدی استفاده کند. داروهای تجویزی از سوی پزشک برای استفاده کوتاه مدت هستند چرا که در غیر این صورت می‌توانند عوارض جانبی نامطلوبی داشته باشند.
آنتی هیستامین‌ها
آنتی هیستامین توسط برخی از پزشکان برای درمان اگزما تجویز می‌شود که خواب آور است چرا که هنگام خواب احتمال خارش کمتر می‌شود و در نتیجه از التهابات بیشتر پوستی جلوگیری می‌شود. درمورد مصرف آنتی هیستامین با پزشک مشورت کنید و خودسرانه آن‌ها را مصرف نکنید.
فتوتراپی
نور ماورا بنفش (UV) بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و در بعضی افراد می‌تواند موارد متوسط تا شدید اگزما را درمان کند. نور زیاد ماورا بنفش برای پوست مضر است بنابراین درمورد میزان و نحوه استفاده از آن باید با پزشک مشورت کرد.
درمان اگزما دست
می‌دانیم اگزما چیست اما بعضی از افراد در دستان و داخل کف دست به خصوص نزدیک به بند انگشتان دچار اگزما می‌شوند. ژل آلی ترتینوئین (Alitretinoin) هم ردیف ویتامین A است که برای درمان اگزما دست به کار می‌رود.
درمان اگزما در کودکان
اگر کودکتان اگزما دارد به هنگام کلافگی با او صبور و خوش برخورد باشید و:
- ناخن‌های او را کوتاه کنید
- پوستش را مرطوب نگه دارید
- لباس‌های گشاد بپوشانید
- اجازه ندهید که کودکتان گرما را تجربه کند
درمان خانگی اگزما صورت، اگزما بدن
مواردی همچون:
- روغن نارگیل
- روغن آفتابگردان
- کرم ویتامین B12
- ماساژ
می توان در درمان اگزما و رفع استرس که باعث بدتر شدن اگزما می‌شود، موثر باشند. بهتر است قبل از درمان خانگی ابتدا با پزشک معتمد مشورت کنید. پس از استحمام حتما از مرطوب کننده استفاده کرده و پوست را خشک نگه دارید (خیس نماند). از صابون‌ها و پاک کننده‌های ملایم استفاده کنید و تا حد ممکن بدون عطر و بو باشد. به یاد داشته باشید که منظور از بدون بدو، فقط به این معناست که محصول از ماده دیگری برای پوشاندن رایحه (بو) استفاده کرده است.
مطلب پیشنهادی:
5 علت خارش سینه زنان + درمان خارش پستان
