علت و انواع حساسیت پوستی - علائم و راه های درمان آن

حساسیت پوستی یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. حساسیت پوستی به دلیل واکنش‌های سیستم ایمنی بدن به مواد خاص یا عوامل محیطی بروز یافته و با خارش، قرمزی، تورم و التهاب ظاهر می‌شود. یافتن علت حساسیت‌ پوستی و انواع آن‌ها باعث می‌شود که بتوان بهترین راه درمانی موجود را انتخاب کرد. با ما در سایت خوب میشی همراه بمانید که قرار است به طور مفصل درباره حساسیت پوستی، نشانه‌ها و چگونگی کنترل آن صحبت شود.

انواع حساسیت‌های پوستی

حساسیت پوستی می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز پیدا کند و هر یک به دلایل مختلفی به وجود می‌آیند که نشانه‌های آن در افراد مختلف متفاوت است. رایج‌ترین انواع حساسیت پوستی و ویژگی‌های آن‌ها عبارتند از:

1. اگزما (درماتیت آتوپیک)

اگزما یا درماتیت آتوپیک یکی از شایع‌ترین انواع حساسیت پوستی است. اگزما  به عنوان بیماری پوستی بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود اما می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد و یا اینکه در کودکی هیچ نشانه‌ای از آن وجود نداشته و در بزرگسالی ظاهر شود. پوست مبتلا به اگزما بسیار خشک، قرمز و ملتهب بوده و دچار خارش شدید می‌شود.

اگزما ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. افرادیکه سابقه خانوادگی از آسم یا تب یونجه دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به اگزما قرار دارند. عوامل محیطی مانند تغییرات آب و هوایی، تماس با مواد شیمیایی و استرس نیز می‌تواند علائم اگزما را تشدید کند. درمان اگزما شامل استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده، داروهای ضد التهاب و غیره است. شناخت عوامل تحریک کننده و دوری از آن‌ها نیز در کنترل علائم ناشی از اگزما مؤثر است.

2. آلرژی تماسی

آلرژی تماسی نوع دیگری از حساسیت پوستی است و زمانی رخ می‌دهد که پوست با یک ماده خاص مانند مواد آرایشی، صابونی، لاتکس یا فلزات مانند نیکل تماس پیدا کند. این نوع حساسیت به دلیل افزایش آلرژی بدن به مواد خاص است. افرادی که به نیکل حساسیت دارند ممکن است با در تماس بودن با جواهرات نیکل دچار آلرژی شوند اما در استفاده از مواد آرایشی مشکلی نداشته باشند از این رو شدت و نوع حساسیت در همه افراد یکسان نیست.

قرمزی، خارش و تاول‌های پوست که اغلب در محل تماس با ماده آلرژی‌زا ظاهر می‌شود از نشانه‌های حساسیت پوستی هستند. درمان آلرژی تماسی شامل دوری از برخورد و تماس با ماده حساسیت‌زا و استفاده از داروهای ضد التهاب برای کاهش علائم است.

3. کهیر

کهیر نوعی حساسیت پوستی است که به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و به شکل جوش‌های قرمز رنگ و خارش‌دار در سطح پوست ظاهر می‌شود. این جوش‌ها بزرگ و کوچک هستند که در نواحی مختلف بدن ظاهر شده و مثل جوش یا تاول قابل فشار دادن و ترکاندن نیستند و در صورت برطرف شدن مشکل به سرعت از بین می روند.کهیر می‌تواند ناشی از واکنش به داروها، غذاها، عفونت‌ها یا حتی استرس باشد. در برخی موارد علت آن ناشناخته می‌ماند که برخی آن را به تغییرات آب و هوایی، آلودگی و غیره ارتباط می‌دهند.

جوش‌ها و ورم کهیر به طور معمول بر روی هر قسمتی از بدن ظاهر می‌شود و می‌تواند به دلیل ظاهر زشت و خارش‌دار بودن بسیار آزاردهنده باشند. درمان کهیر شامل استفاده از داروهای ضد التهاب، آنتی بیوتیک، پماد و ... است. در موارد حاد شاید پزشک داروهای کورتیکواستروئیدی مانند بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، تریامسینولون، پردنیزولون متیل پردنیزولون، پردنیزون، بکلومتازون، فلوئوسینولون و غیره تجویز کند.

4. درماتیت سبورئیک

حساسیت درماتیت سبورئیک باعث قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست در نواحی چرب بدن مانند پوست سر، صورت و پشت گوش‌ها می‌شود. درماتیت سبورئیک بیشتر در بزرگسالان و نوجوانان مشاهده می‌شود و به عوامل ژنتیکی و هورمونی مرتبط است. تغییر در سطح هورمون‌ها، استرس و عفونت‌های قارچی می‌تواند در بروز درماتیت سبورئیک نقش داشته باشد.

التهاب پوستی، پوسته‌پوسته شدن و احساس خارش از نشانه‌های درماتیت سبورئیک هستند و درمان آن شامل استفاده از شامپوهای ضد قارچ، کرم‌های موضعی و داروهای ضد التهاب است که باید دوره درمانی سپری شده تا بهبودی حاصل شود.

5. درماتیت آتوپیک

درماتیت آتوپیک می‌تواند نوعی از اگزما نیز شناخته شود اما بیشتر بر روی واکنش‌های شدید دستگاه ایمنی بدن تمرکز دارد. درماتیت آتوپیک به علت عوامل داخلی مانند استرس و تغییرات هورمونی و عوامل خارجی مانند مواد تحریک‌کننده و آلرژن‌ها می‌توانند باعث بروز این نوع درماتیت شوند که با خشکی شدید پوست، قرمزی، ترشحات زرد یا مایل به سفید، ترک‌های خشک و خارش‌های مداوم همراه است.

درماتیت آتوپیک مسری نیست اما اگر بثورات عفونتی شوند، عفونت از طریق تماس فیزیکی به دیگران سرایت خواهد کرد. استفاده از انواه قرص آنتی هستامین‌ها و همچنین کورتیکواستروئیدهای موضعی باعث بهبود شرایط، کاهش التهاب و خارش می‌شوند که به شکل ژل، کرم، لوسیون و پماد به فروش می‌رسند.

6. عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

عفونت‌های پوستی نیز می‌توانند به واکنش‌های حساسیتی منجر شوند. عفونت‌هایی مانند زگیل، هیرس و هرپس می‌توانند به پوست آسیب بزنند و باعث واکنش‌هایی همانند التهاب و خارش شوند. عفونت‌ها معمولا به دلیل تماس با فرد مبتلا یا از طریق زخم‌های پوست به وجود می‌آیند که با قرمزی، درد، و ترشحات عفونی همراه هستند. درمان عفونت‌های پوستی بر اساس نوع عفونت متفاوت بوده و ممکن است شامل استفاده از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد ویروسی باشد.

حساسیت پوستی خارش و قرمزی

حساسیت‌های پوستی با علائم خاصی نظیر خارش و قرمزی مشخص می‌شوند. خارش پوست یکی از علامت‌های مشترک در حساسیت‌های پوستی است و می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. این علامت به دلیل تحریک پایانه‌های عصبی در پوست ایجاد می‌شود و حتی می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

خارش به علت التهاب، عفونی یا واکنش به آلرژن‌ها می‌تواند ایجاد شود و گاهی آنقدر ادامه می‌یابد که پوست را زخمی می‌کند. عواملی مانند خشکی پوست، تماس با مواد تحریک‌کننده و عوامل آلرژی‌زا مانند گرده گل، کاغذهای قدیمی، موی گربه یا سگ و گرد و غبار می‌توانند باعث خارش شوند.

قرمزی پوست در اغلب موارد به علت افزایش جریان خون به ناحیه ملتهب ایجاد می‌شود. این علامت به صورت قرمزی و تغییر رنگ پوست در نواحی خاصی از بدن ظاهر می‌شود و احتمال دارد با ورم و درد همراه باشد.

برای تشخیص دقیق نوع حساسیت پوستی پزشکان به تاریخچه بیماری، معاینه فیزیکی و در برخی موارد تست‌های آلرژی نیاز دارند. درمان‌ها شامل استفاده از کرم‌های موضعی، داروهای ضد حساسیت و در برخی موارد درمان‌های هورمونی می‌باشد. استفاده از قوی‌ترین قرص ضد حساسیت پوستی و بهترین پماد برای حساسیت پوستی جزو اصلی‌ترین راهکارها به شمار می‌آید تا هرچه زودتر بهبودی حاصل شود.

حساسیت پوست صورت

صورت مدام در معرض دید قرار دارد از این‌رو حساسیت‌های پوستی در ناحیه صورت می‌توانند بسیار نگران‌کننده و ناخوشایند باشند. حساسیت پوست صورت به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:

1. عوامل آلرژی‌زا: چندین عامل آلرژی‌زا وجود دارد که می‌تواند به پوست صورت آسیب بزند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مواد آرایشی نامرغووب، عطرها و حتی مواد شیمیایی موجود در محصولات تمیزکننده اشاره کرد.

2. تغییرات آب و هوایی: تغییرات دما و رطوبت نیز می‌تواند عاملی برای بروز حساسیت‌های پوستی باشد. سرمای شدید می‌تواند باعث خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست صورت شود و گرمای بیش از حد نیز به دلیل تحریک کردن پوست باعث ایجاد حساسیت‌های ناخواسته می‌شود.

3. استرس: سطح بالای استرس می‌تواند بر روی سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و باعث بروز مشکلات پوستی شود. در واقع، استرس موجب تشدید التهاب و حساسیت در پوست صورت خواهد شد.

4. تغذیه: تغذیه نامناسب و مصرف زیاد غذاهای حساسیت‌زا می‌تواند بر روی سلامت پوست تأثیر منفی بگذارد. غذاهایی نظیر لبنیات، آجیل و گندم در برخی افراد باعث بروز حساسیت در پوست صورت می‌شوند که باید مصرف آن‌ها را کمتر کرده یا با مواد غذایی دیگر جایگزین کرد.

نتیجه ‌گیری

حساسیت‌های پوستی می‌توانند تأثیر زیادی بر روی زندگی روزمره افراد بگذارند در نتیجه شناسایی علت آن‌ها ضروری است. با توجه به تنوع و پیچیدگی حساسیت‌ها، اهمیت شناخت عوامل ایجادکننده حساسیت بسیار مهم است تا ضمن دوری و کنترل کردن آن‌ها به درمان پرداخت. انواع مختلفی از حساسیت‌های پوستی وجود دارد که هر یک نیاز به درمان خاص خود دارند.

افراد دچار حساسیت با داشتن اطلاعات کافی و مشورت با پزشکان متخصص اعم از پزشک پوست و متخصص آلرژی افراد می‌توانند با استفاده از درمان‌های موثر کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و پوستی سالم را تجربه کنند.

سوالات متداول

1. آیا حساسیت پوستی قابل درمان است؟

بله، با شناسایی علت حساسیت و انجام درمان‌های مناسب می‌توان حساسیت‌های پوستی را کنترل و درمان کرد.

2. چگونه می‌توان از بروز حساسیت‌های پوستی جلوگیری کرد؟

شناسایی و جلوگیری از تماس با مواد حساسیت‌زا، استفاده از محصولات ملایم و سازگار با پوست و مرطوب نگه‌داشتن پوست می‌تواند در پیشگیری از بروز حساسیت مؤثر باشد.

3. آیا هر نوع خارش پوستی نشانه حساسیت است؟

خیر، خارش می‌تواند ناشی از چندین عامل از جمله خشک بودن پوست، عفونت‌ها یا بیماری‌های پوستی باشد که بررسی علت دقیق توسط پزشک ضروری است.