کبودی زمانی اتفاق می افتد که خون در زیر پوست گیر می کند و معمولا به دلیل ضربه ای است که به رگ های خونی کوچک آسیب می زند. با این حال، علت ایجاد همه کبودی ها را نمی توان به سادگی توضیح داد و باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
اگرچه کبودی خود به خودی یا ناگهانی لزوماً به این معنی نیست که یک فرد دارای یک بیماری پزشکی است، اما هنوز هم ممکن است ارزش صحبت با پزشک را داشته باشد.
برای اینکه بدانید چرا پوست خود به خود کبود میشه؟ و با عوامل و علل کبودی تصادفی و علائم آن بیشتر آشنا شوید، در ادامه این بخش با خوب میشی همراه بمانید.
پیشنهاد مطالعه: 10 درمان خانگی سوختگی با روغن
عوامل موثر بر کبودی
اکثر کبودی ها جای نگرانی ندارند و ظرف چند هفته بهبود می یابند. رنگ این کبودی ها می تواند متفاوت باشد و رنگ پوست نیز ممکن است بر ظاهر کبودی تأثیر بگذارد. با این حال، کبودی خود به خودی یا تصادفی و پراکنده ممکن است نشانه چیزی کمتر آشکار باشد، به خصوص اگر علائم دیگری نیز وجود داشته باشد.
کبودی روی تنه، پشت یا صورت به ویژه می تواند نگران کننده باشد. در ادامه، به برخی از عوامل کلیدی در کبودی خود به خودی اشاره کردیم:
- سن: افراد مسن بسیار بیشتر مستعد ابتلا به کبودی هستند. زیرا با افزایش سن، پوست نازک تر و کمتر انعطاف پذیر می شود و رگ های خونی خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند و خیلی راحت تر می شکنند.
- جنسیت: خانم ها راحت تر از مردان کبود می شوند. اگرچه هیچ شواهد پزشکی قطعی در مورد این علت وجود ندارد، اما زنان معمولاً پوست نازک تری دارند که باعث می شود کبودی ها راحت تر روی پوست انان ایجاد شود.
- ژنتیک: تمایل به کبودی به راحتی در خانواده یا ژنتیک وجود دارد. به عنوان مثال، بیماری فون ویلبراند یک اختلال خونریزی دهنده ارثی است که در آن خون به درستی لخته نمی شود و معمولا منجر به کبودی آسان یا کبودی های بزرگتر می شود.
آیا کبودی خود به خودی نگران کننده است؟
کبودی خود به خودی، معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. اما زیر نظر گرفتن سایر علائم غیرمعمول ممکن است به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا علت زمینه ای وجود دارد یا خیر.
اغلب اوقات، با اطمینان از دریافت مواد مغذی مناسب در رژیم غذایی خود، می توانید خطر کبودی های خود به خودی را کاهش دهید.
چرا پوست خود به خود کبود میشه؟
دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است منجر به کبودی غیرقابل توضیح یا خود به خودی شود، در ادامه به برخی از این عوامل اشاره کردیم:
ورزش شدید
ورزش شدید می تواند چیزی بیش از درد عضلانی برای شما ایجاد کند. اگر اخیراً در ورزشگاه زیاده روی کرده اید، ممکن است اطراف عضلات آسیب دیده دچار کبودی شود. وقتی عضله ای را تحت فشار قرار می گیرند، به بافت ماهیچه ای در عمق پوست آسیب می زند که می تواند باعث ترکیدن رگ های خونی و نشت خون به ناحیه اطراف شود. اگر به دلایلی بیش از حد طبیعی خونریزی وجود داشته باشید، این خون زیر پوست جمع می شود و باعث کبودی خواهد شد.
داروها
برخی داروها ممکن است باعث شوند تا بیشتر مستعد کبودی شوید. داروهای ضد انعقاد (رقیق‌کننده های خون) و داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Aleve) بر توانایی خون برای لخته شدن تأثیر می گذارند. بنابراین وقتی در اثر مصرف این داروها، وقتی لخته شدن خون بیشتر طول می کشد، مقدار بیشتری از آن از رگ های خونی نشت می کند و زیر پوست جمع می شود.بنابراین اگر کبودی پوست به مصرف بیش از حد دارو مرتبط باشد، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- گاز
- نفخ
- دل درد
- سوزش سردل
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- یبوست
اگر مشکوک هستید که کبودی پوست در نتیجه استفاده از داروهای OTC یا تجویزی است، به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند شما را در مورد اقدامات بعدی راهنمایی کنند.
کمبود مواد مغذی
ویتامین ها بسیاری از وظایف مهم را در خون انجام می دهند. از جمله اینکه به تشکیل گلبول های قرمز خون، کمک به حفظ سطح مواد معدنی و کاهش کلسترول کمک می کنند. به عنوان مثال، ویتامین C از سیستم ایمنی بدن حمایت کرده و به بهبود زخم کمک می کند. اگر ویتامین C کافی دریافت نکنید، ممکن است پوست به راحتی شروع به کبودی کند و در نتیجه کبودی "خود به خودی" ایجاد شود.
سایر علائم کمبود ویتامین C عبارتند از:
- خستگی
- ضعف
- تحریک پذیری
- لثه های متورم یا خونریزی
علاوه بر این، اگر آهن کافی دریافت نکنید نیز ممکن است به راحتی شروع به کبودی کنید. زیرا بدن برای حفظ سلامت سلول های خونی به آهن نیاز دارد. همچنین اگر سلول های خونی سالم نباشند، بدن قادر به دریافت اکسیژن مورد نیاز برای عملکرد نخواهد بود. این موضوع نیز ممکن است پوست شما را بیشتر مستعد کبودی کند.
سایر علائم کمبود آهن عبارتند از:
- خستگی
- ضعف
- سردرد
- سرگیجه
- تنگی نفس
- زبان متورم یا دردناک
- احساس سوزن سوزن شدن در پاهای شما
- دست یا پاهای سرد
- هوس خوردن چیزهایی که غذا نیستند، مانند یخ، خاک یا خاک رس
اگرچه کمبود ویتامین K در بزرگسالان سالم نادر است، اما کمبود این ویتامین نیز می تواند سرعت لخته شدن خون را کاهش دهد. وقتی خون به سرعت لخته نشود، مقدار بیشتری از آن در زیر پوست جمع شده و باعث ایجاد کبودی می شود.
سایر علائم کمبود ویتامین K عبارتند از:
- خونریزی در دهان یا لثه
- خون در مدفوع شما
- دوره های قاعدگی سنگین
- خونریزی بیش از حد ناشی از سوراخ یا زخم
اگر مشکوک هستید که کبودی شما در نتیجه کمبود ویتامین هاست، حتما به پزشک مراجعه کنید. آنها ممکن است قرص آهن یا سایر داروها را تجویز کنند و همچنین به شما کمک کنند رژیم غذایی خود را اصلاح کنید تا نیازهای تغذیه ای شما را برآورده کند.
دیابت
دیابت یک وضعیت متابولیک است که بر توانایی بدن برای تولید یا استفاده از انسولین تأثیر می گذارد. اگرچه دیابت به خودی خود باعث کبودی نمی شود، اما می تواند زمان بهبودی را آهسته کند و اجازه دهد کبودی ها بیشتر از حد معمول باقی بمانند. اگر قبلاً تشخیص دیابت را دریافت نکرده اید، به دنبال علائم دیگری مانند موارد زیر باشید:
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- افزایش گرسنگی
- کاهش وزن ناخواسته
- تاری دید
- سوزن سوزن شدن، درد یا بی حسی در دست ها یا پاها
اگر یک یا چند مورد از این علائم را در کنار کبودی تجربه می کنید، به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند در صورت نیاز تشخیص دهند و در مورد مراحل بعدی به شما توصیه کنند. اما اگر از قبل می دانید که دیابت دارید، کبودی شما ممکن است به سادگی در نتیجه بهبود آهسته زخم باشد. همچنین ممکن است ناشی از آسیب دیدن پوست برای آزمایش قند خون یا تزریق انسولین باشد.
بیماری فون ویلبراند
بیماری فون ویلبراند یک اختلال ژنتیکی است که بر توانایی لخته شدن خون تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند با این عارضه متولد می شوند، اما ممکن است تا اواخر زندگی علائمی نداشته باشند. این اختلال خونریزی یک بیماری مادام العمر است. در واقع وقتی خون آنطور که باید لخته نمی شود، خونریزی می تواند شدیدتر یا طولانی تر از حد معمول باشد و هر گاه این خون در زیر سطح پوست گیر کند، کبودی ایجاد می کند.
فردی که بیماری فون ویلبراند دارد ممکن است متوجه کبودی های بزرگ یا توده ای ناشی از جراحات جزئی و حتی غیرقابل تشخیص شود. علائم دیگر این بیماری عبارتند از:
- خونریزی شدید پس از جراحات، کار دندانپزشکی یا جراحی
- خونریزی بینی که بیش از 10 دقیقه طول بکشد
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- دوره های پریودی سنگین یا طولانی
- لخته های خون بزرگ در جریان قاعدگی
اگر مشکوک هستید که علائم شما در نتیجه بیماری فون ویلبراند است، به پزشک مراجعه کنید.
ترومبوفیلی و هموفیلی
ترومبوفیلی به این معنی است که خون تمایل بیشتری به لخته شدن دارد. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که بدن مواد شیمیایی لخته کننده را کم یا زیاد می سازد. ترومبوفیلی معمولاً تا زمانی که لخته خون ایجاد نشود هیچ علامتی ندارد و در صورت ایجاد لخته خون، احتمالاً پزشک، شما را از نظر ترومبوفیلی آزمایش می کند و ممکن است از داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقادها) استفاده کند.
هموفیلی A و B نیز زمانی اتفاق می افتند که خون به درستی لخته نمی شود. هموفیلی A یک بیماری ژنتیکی است، در حالی که هموفیلی B زمانی ایجاد می شود که فرد یک عامل خاص (عامل IX) را که لخته شدن خون مناسب را تشویق می کند را از دست بدهد.
پایین بودن پلاکت خون
پلاکت های خون سلول های خاصی هستند که در خون وجود دارند. هنگامی که رگ های خونی خاصی آسیب می بینند، پلاکت های خون به یکدیگر متصل می شوند تا مشکل را ترمیم کنند. افرادی که تعداد پلاکت های خونشان پایین است، اغلب به راحتی کبود می شوند، زیرا پلاکت های کمتری در خون برای ترمیم رگ های خونی آسیب دیده وجود دارد. کم بودن تعداد پلاکت ها ترومبوسیتوپنی نامیده می شود و چند علت بالقوه برای ان وجود دارد، مانند:
- برخی از سرطان ها، از جمله سرطان خون و سرطان طحال
- داروهای شیمی درمانی
- درمان های بیولوژیکی
- پرتودرمانی مغز استخوان یا لگن
- طحال بزرگ شده
سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ زمانی ایجاد می شود که سطح کورتیزول، هورمون استرس، در خون بیش از حد بالا باشد. کوشینگ باعث کبودی آسان و خود به خودی می شود زیرا می تواند منجر به نازک شدن پوست شود.
پیشنهاد مطالعه: 10 دکتر برتر متخصص پوست (درماتولوژیست) در تهران + شماره تماس و آدرس
علت کبودی خود به خودی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تعیین اینکه چه چیزی باعث کبودی خود به خودی می شود، پزشک احتمالا یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و سابقه پزشکی شما را بررسی می کند. علاوه بر این، آنها ممکن است از شما سؤالاتی در مورد نیز بپرسند. از جمله:
- شرایط اطراف کبودی شما
- این که آیا شما در حال مصرف چه دارویی هستید
- چیزی که معمولا می نوشید و می خورید
- این که آیا بستگان شما نیز به طور تصادفی کبود می شوند یا شرایطی دارند که باعث کبودی خود به خودی می شود
همچنین ممکن است آزمایش های خون مانند شمارش کامل خون (CBC) و آزمایش فاکتور انعقادی را توصیه کنند، که بررسی می کند آیا مشکلی در توانایی شما برای تشکیل لخته های خون وجود دارد یا خیر.
درمان کبودی خود به خودی چیست؟
در بسیاری از موارد، کبودی خود به خودی اصلاً نیازی به درمان ندارد و خود به خود بهبود می یابد. اگر همراه با کبودی، احساس درد نیز دارید، می توانید از کمپرس سرد روی آن ناحیه استفاده کنید تا جریان خون کاهش یابد.
کبودی هایی که به دلیل بیماری های زمینه ای ایجاد می شوند، با درمان شرایط یا بیماری خاص برطرف می شوند. بنابراین، اگر به دلیل شرایط سلامتی کبودی دارید، گزینه های درمانی بسیار متفاوت خواهد بود و لازم است که حتما تحت نظر پزشک باشید.
پیشنهاد مطالعه: هرآنچه که باید از روش میکرودرم آبریژن بدانیم | میکرودرم آبریژن چیست ؟
آیا می توان از بروز کبودی خود به خودی جلوگیری کرد؟
اجتناب از کبودی به طور کامل دشوار است، به خصوص زمانی که علت آن ناشناخته باشد. افرادی که فعال هستند باید در حین شرکت در فعالیت های بدنی، اقدامات احتیاطی ویژه ای را انجام دهند تا از آسیب هایی که می تواند منجر به کبودی شود جلوگیری شود. این را می توان با پوشیدن لباس محافظ در حین ورزش یا انجام سایر فعالیت های بدنی که می تواند منجر به کبودی شود، انجام داد.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
تجربه کبودی خود به خودی و تصادفی می تواند هشدار دهنده باشد، اما همیشه نیاز به مراجعه به پزشک ندارد. اما اگر به دنبال ایجاد کبودی علائمی همچون موارد زیر را داشتید، لازم است که به پزشک مراجعه نمایید:
- کبودی از بین نمی رود
- شما نمی دانید کبودی ها از کجا می آیند و به طور مرتب ایجاد می شوند
- کبودی فوق العاده دردناک است
اگر شما نیز تجربه ای از کبودی خود به خودی روی پوست بدن دارید، حتما تجربیات خود را در قسمت کامنت بنویسید.
