آکنه چیست؟ انواع، علائم، درمان و راه های پیشگیری

شاید آکنه را در اشکال مختلف روی پوست خود و دیگران دیده باشید. این عارضه اغلب برای بانوان بسیار ناخوشایند است. جوش‌ و آکنه‌ به دلایل مختلف مثل تغییر هورمون‌ها، استرس، عادت بد غذایی و موارد مختلف در پوست انسان ایجاد می‌شوند. مطالعات نشان داده است كه 95٪ از كل انسان‌های سیاره ما در بعضی روزها از انواع مختلف آكنه رنج می‌برند. در این مقاله سعی داریم شما را با علت بروز آکنه، راه‌های پیشگیری و درمان آن بیشتر آشنا کنیم.

آکنه چیست؟

آکنه یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد جوش‌ها و لکه‌های ملتهب پوستی مانند کیست می‌شود. آکنه اغلب به دلیل تغییر در سطح هورمون در دوران بلوغ در فرد ایجاد می‌شود. به همین دلیل بیشتر از سایر گروه‌های سنی، نوجوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فولیکول‌های حاوی مو و غده روغنی موجود در پوست، به دلایل مختلف بیش از حد روغن تولید کنند و آکنه هنگامی رخ می‌دهد که، این روغن‌ها با منافذ بسته پوست رو به رو شوند. این ناحیه‌ی مسدود شده یک پلاگین نامیده می‌شود. اگر بالای پلاگین سفید باشد، آکنه‌های سرسفید و وقتی بالای پلاگین سیاه باشد آکنه سرسیاه رخ می‌دهد. تورم و برآمدگی قرمز هم ممکن است هنگام باز شدن پلاگین ایجاد شود. گاهی آکنه بسیار عمیق است و به کیست‌های سخت و دردناک منجر می‌شود. این عارضه پوستی اغلب در صورت و شانه‌ها رخ می‌دهد و ممکن است جای زخم برای همیشه باقی بماند.

حتما بخوانید: علت جوش صورت یا آکنه چیست؟ انواع جوش، پیشگیری و درمان سریع

انواع آکنه

آکنه ‌با توجه به عفونت و عمق آن، انواع مختلفی دارد که در ادامه به طور مجزا به هر یک می‌پردازیم:

• آکنه ولگاریس (VULGARIS)

آکنه ولگاریس، نام پزشکی آکنه‌های رایج پوستی جوش‌های سرسیاه، جوش‌های سرسفید و انواع دیگر جوش‌ها روی پوست است. آکنه وگلاریس بیشتر در خطوط صورت، سینه‌ها، شانه‌ها و پشت دیده می‌شود. این نوع آکنه‌ها اغلب خفیف هستند و با درمان‌های بدون نسخه بهبود می‌یابند.

• کومدون (COMEDONES)

کومدو یا ضایعه اساسی آکنه، یک فولیکول مو است که با روغن و سلول‌های مرده پوست بسته شده است. کومدون (جمع کومدو) می‌تواند با برآمدگی‌هایی به جوش‌های سرسفید و سرسیاه تبدیل شود. این عارضه بیشتر به دنبال مصرف لوازم آرایش ایجاد می‌شود که در بانوان شایعتر است. این نوع آکنه با شست‌وشو منظم و پیوسته پوست، بعد از مدتی کوتاهی از بین می‌رود.

• آکنه سرسیاه (Blackheads)

جوش‌های سرسیاه کومدون‌هایی هستند که در سطح پوست با منافذ باز دیده می‌شوند. آن‌ها پر از روغن اضافی و سلول‌های مرده پوست هستند. رنگ سیاه این جوش‌ها ناشی از بازتاب نامنظم نور ناشی از فولیکول‌های موی مسدود شده است. جوش‌های سرسیاه اغلب با داروهای بدون نسخه و ماسک‌های خانگی قابل درمان هستند.

• آکنه‌ سرسفید (Whiteheads)

به کومدون‌هایی که در سطح پوست بسته می‌شوند؛ جوش‌های سرسفید گفته می‌شود. این اتفاق وقتی می‌افتد که، روغن و سلول‌های پوستی مانع از باز شدن فولیکول مو شوند. بسیاری از همان داروهای بدون نسخه که درمان جوش‌های سرسیاه هستند نیز، برای جوش‌های سرسفید موثر هستند.

• آکنه‌ پاپول‌ (Papules)

پاپول‌ها کومدون‌هایی هستند که ملتهب می‌شوند و برآمدگی‌های کوچک قرمز یا صورتی روی پوست ایجاد می‌کنند. این نوع جوش‌ها ممکن است به لمس دست حساس باشند. فشردن این جوش‌ها می‌تواند التهاب را بدتر کند که منجر به زخم می‌شود. تعداد زیاد پاپول ممکن است منجر به آکنه شدید شود که بهتر است از همان ابتدا به پزشک مراجعه شود.

• آکنه‌های ندول‌ (Nodules)

ندول‌ها برجستگی‌های بزرگ، ملتهب و سفتی هستند که در اعماق پوست گسترش می‌یابند و اغلب دردناک هستند. ندول‌ها باید توسط متخصص پوست درمان شوند. درمان‌های بدون نسخه ممکن است به اندازه کافی قدرتمند برای پاک کردن آن‌ها نباشد، اما داروهای تجویزی می‌توانند موثر باشند.

• کیست (Cysts)

کیست‌ها ضایعات بزرگ، پر از چرک و دردناک هستند و باید توسط متخصص پوست درمان شوند. معمولاً افرادی که این آکنه را روی پوست خود مشاهده می‌کنند شکل جدی‌تری از آکنه دارند. که حتما باید توسط پزشک معالجه شوند.

• آکنه ملایم (Mild Acne)

اگر کمتر از 20 عدد جوش سرسفید یا سرسیاه، کمتر از 15 برجستگی ملتهب یا کمتر از 30 ضایعه در بدن وجود داشته باشد، آکنه در دسته خفیف و ملایم قرار می‌گیرد. آکنه‌های خفیف معمولا با داروهای بدون نسخه موضعی درمان می‌شوند، اما ممکن است پیشرفت چشمگیر بهبود، تا هشت هفته طول بکشد.

• آکنه متوسط (Moderate Acne)

اگر شما 20 تا 100 جوش سرسفید یا جوش سرسیاه، 15 تا 50 برجستگی ملتهب یا 30 تا 125 ضایعه داشته باشید، آکنه شما متوسط محسوب می‌شود. متخصصین پوست معمولا داروهایی را برای آکنه‌های متوسط ​​تا شدید تجویز می‌کنند. ممکن است چندین هفته طول بکشد تا متوجه بهبود شوید و در صورت عدم مراجعه به پزشک، آکنه شدیدتر می‌شود.

.

• آکنه شدید ندولسیستیک (Severe Nodulocystic Acne)

افراد مبتلا به آکنه ندولسیستیک شدید، کیست و گره متعدد، عمیق، ملتهب به رنگ قرمز یا بنفش دارند که همراه با درد شدید است. درمان سریع توسط متخصص پوست می‌تواند جای زخم را به حداقل برساند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدها را به طور مستقیم به گره‌ها و کیست‌ها تزریق کند تا اندازه و التهاب دردناک کاهش یابد.

• آکنه کنگلوباتا (Acne Conglobata)

کنگلوباتای، یکی از شدیدترین اشکال آکنه است که شامل بسیاری از گره‌های ملتهب می‌شود. این گره‌ها در زیر پوست به گره‌های دیگر متصل هستند. کنگلوباتای می‌تواند بر پوست گردن، قفسه سینه، بازوها و باسن تأثیر بگذارد. این نوع آکنه در مردان شایعتر است و بعضی اوقات با مصرف استروئیدها یا تستوسترون ایجاد می‌شود. درمان به موقع توسط متخصص پوست ضروری است.

• آکنه مکانیک (Acne Mechanica)

آکنه مکانیک، در اثر گرما، اصطکاک و فشار بر روی پوست ایجاد می‌شود. این عارضه غالبا نتیجه پوشیدن وسایل ورزشی مانند کلاه ایمنی یا کلاه بیس بال است که آکنه ورزشی هم نامیده می‌شود، زیرا اغلب در ورزشکاران دیده می‌شود، که با گرفتن دوش بلافاصله پس از فعالیت از بین می‌رود.

علت ایجاد آکنه چیست؟

افرادی که پوست روغنی دارند، مستعد ابتلا به آکنه هستند. غدد موجود در پوست در دوران بلوغ ماده روغنی موسوم به سبوم را آزاد می‌کنند که باعث ایجاد منافذ کوچکی در پوست می‌شود. موها از طریق این منافذ رشد می‌کنند که منجر به تشکیل جوش‌های سرسیاه و سرسفید می‌شود. این فولیکول‌های مو هنگام مسدود شدن ممکن است به باکتری‌ آلوده شده و منجر به آکنه شوند.

چه کسانی تحت تاثیر آکنه قرار می‌گیرند؟

آکنه بیشتر در نوجوانان رخ می‌دهد، در زنان بزرگسال نیز در دوران قاعدگی یا بارداری مشاهده می‌شود. استرس، استفاده از كورتیكواستروئید، استفاده از آندروژن درمانی، رطوبت زیاد و عرق كردن ممكن است باعث آكنه شود. رژیم‌های غذایی حاوی قندهای تصفیه شده نیز ممکن است با آکنه در ارتباط باشند.

علائم آکنه

شایع‌ترین مکان‌های آکنه شامل صورت، گردن، قفسه سینه و پشت است که بیشترین غدد چربی در آن قرار دارند. آکنه با لکه‌های قهوه‌ای و قرمز روی پوست شروع می‌شود و در صورت عدم رسیدگی منجر به آکنه‌ها شدید از جمله کیست می‌شود.
 

درمان آکنه

اگر لکه‌های ایجاد شده خفیف باشد با درمان خانگی می‌توان آن را درمان کرد و اگر لکه‌ها و جوش‌ها چرکین‌تر و بیشتر شد به پزشک مراجعه کنید در ادامه به مراقبت‌‌های اولیه درمان آکنه می‌پردازیم.

مراقبت‌های اولیه آکنه

•  کاهش تورم با یخ

 یخ را برای مدت یک دقیقه روی قسمت متورم قرار دهید. فقط یخ را آنقدر طولانی نگه ندارید که پوستتان را تحریک کند.

•  جوش‌های خود را فشار ندهید.

هنگامی که به نظر می‌رسد آکنه سفید شده است، بهتر است مقاومت کنید. اگر جوش‌ها را فشار دهید، مدت بیشتری برای بهبودی طول می‌کشد، و شما خطر عفونت و جای زخم را افزایش می‌دهید.

• از کرم با پایه گوگرد استفاده کنید.

به دنبال داروهای بدون نسخه آکنه با پایه بنزوئیل پراکسید یا گوگرد و رزورسینول باشید که می‌تواند لکه‌های شما را کاهش دهد. ممکن است شما نتایج فوری یا چشمگیر را دریافت نکنید. مراقب باشید درمان آکنه ممکن است پوست را خشک یا تحریک کند. قبل از ترکیب محصولات یا استفاده بیشتر از آنچه که برچسب محصول توصیه می‌کند، با متخصص پوست خود مشورت کنید.

• از خمیر دندان استفاده نکنید.

خمیر دندان را برای دندان‌های خود ذخیره کنید و از آن برای درمان آکنه استفاده نکنید. اگرچه برخی از ترکیبات موجود در خمیر دندان ممکن است به خشک شدن جوش‌ها کمک کند، اما خمیردندان می‌تواند باعث آکنه دوباره شود و منجر به یک واکنش آلرژیک شود.

درمان‌هایی که پزشک تجویز می‌کند.

• درمان‌های موضعی برای آکنه شامل یک یا چند کرم شستشو یا ژل است که حاوی مواد ضد باکتریایی و آنتی‌بیوتیک هستند.
• محصولات مشتق از ویتامین A مانند ترتینوئین، تارازوتن و آداپلن.
• داروهای خوراکی ضد بارداری و اسپیرونولاکتون برای تنظیم هورمون‌ها یافت می‌شوند.
• لیزر درمانی

حتما بخوانید: هر آنچه که قبل از انجام لیزر پوست باید بدانید!

 پیشگیری از آکنه

تقریبا پیشگیری از این عارضه اجتناب ناپذیر است اما در ادامه به مواردی اشاره میکنیم که به شما در کاهش دفعات آکنه کمک خواهد کرد: 

1. صورت خود را تمیز نگه دارید.

چه آکنه داشته باشید چه نه، مهم است که روزانه دو بار صورت خود را بشویید تا ناخالصی‌ها، سلول‌های مرده پوست و روغن اضافی از سطح پوست خود خارج شود. شستن بیشتر از دو بار در روز لزوما بهتر نیست و ممکن است پوست بیشتر صدمه ببیند. از آب گرم و از یک پاک کننده ملایم صورت استفاده کنید. خوب بشویید و سپس صورت خود را با حوله تمیز خشک کنید.

2. پوستتان را پیوسته مرطوب نگه دارید.

بسیاری از محصولات آکنه حاوی موادی هستند که پوست را خشک می‌کنند، بنابراین همیشه از مرطوب کننده‌ای استفاده کنید که باعث کاهش خشکی و لایه برداری پوست می‌شود.

3. از آفتاب دور شوید.

سعی کنید در ساعات بین 10 صبح تا 4 بعدازظهر زیر نور آفتاب نباشید و حتما لباس‌های محافظتی مانند پیراهن آستین بلند، شلوار و کلاه نقابدار بپوشید. همیشه یک ضد آفتاب با طیف گسترده‌ای با 6٪ اکسید روی، یا بالاتر و SPF 30 یا بالاتر، حداقل 20 دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب استفاده کنید.

حتما بخوانید: هرآنچه لازم است از ضد آفتاب بدانیم+ 6 باور غلط درباره ضد آفتاب

4. تا می‌توانید کمتر آرایش کنید.

تا حد امکان آرایش نکنید و در غیر این صورت در آخر روز آن را بشویید. در صورت امکان، لوازم آرایشی بدون روغن و بدون رنگ و مواد شیمیایی استفاده کنید.

5. ورزش کنید.

ورزش منظم برای کل بدن از جمله پوست شما مفید است. هنگام ورزش، از پوشیدن لباس یا استفاده از وسایل ورزشی که پوست شما برخورد می‌کند، خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تحریک پوست شود. و حتما بعد از تعرق زیاد دوش بگیرید.

حتما بخوانید: 10 حرکت کششی آسان یوگا، برای سلامتی و تناسب اندام زنان

6. پوست خود را تغذیه کنید.

از خوردن مواد غذایی چرب و نوشیدنی‌های قندی اجتناب کنید و میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات سبوس دار بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید. محصولات لبنی و غذاهای پر قند فرآوری شده باعث آکنه می‌شوند.

 کلام آخر

برای محافظت پوست خود در برابر آکنه به نکات بالا توجه کرده و عادت‌های جدید غذایی و ورزشی را پیش بگیرید. تا هم از سلامت جسمی و هم از زیبایی روزافزون خود لذت ببرید.