در زمان آلودگی هوا چه مواد غذایی بخوریم ؟

آلودگی هوا موضوع عجیبی نیست. بسیاری از ساکنان شهرها آلودگی هوا را به عنوان یک مشکل اجتناب ناپذیر پذیرفته اند. اما راهکارهایی برای کاهش اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت شهروندان در شهرهای بزرگی مانند تهران وجود دارد. به عنوان مثال، در روزهایی که آلودگی هوا وجود دارد، بسیاری از مردم می پرسند برای آلودگی هوا چه بخوریم و چه نخوریم؟ در جستجوی پاسخ در این مقاله به اهمیت تغذیه مناسب در زمان آلودگی هوا و نقش آن در کاهش عوارض این اتفاق می پردازیم و شما را با غذاهای مفید برای آلودگی هوا آشنا می کنیم.

آلودگی هوا دقیقا چیست؟

آلودگی هوا عبارت است از گرد و غبار، گاز، بو، دود، بخار، خاکستر بادی و غیره در مقادیر، کیفیت ها و ماندگاری های مختلف که می تواند برای افراد، گیاهان و موجودات زنده در هوای آزاد خطر ایجاد کند. وجود یک یا چند آلاینده حیوانات در تعریف آلودگی هوا نکته دیگری نیز وجود دارد و آن برهم زدن آسایش مردم و آسیب رساندن به اموال است.
بدیهی است که مشکلات آلودگی در همه شهرها یکسان نیست. در زمستان، اتفاقی که اغلب در شهرهای بزرگی مانند تهران رخ می دهد، تغییر آب و هوا است. وارونگی یک پدیده جوی است که هوای سرد به زمین نزدیکتر است. در این حالت آلاینده ها بین لایه های هوا محبوس می شوند.
 از آنجایی که هوا در اولین صبح زمستان سردتر است، میزان آلودگی به حداکثر خود می رسد. با گرم شدن هوا در طول روز از وخامت اوضاع تا حدودی کاسته می شود. به همین دلیل استفاده از ماسک در ساعات اولیه روزهایی که هوا برعکس است توصیه می شود.

تغذیه مناسب در هنگام آلودگی هوا

ریچارد پاسواتر یک بیوشیمیست است که تحقیقات گسترده ای در مورد آنتی اکسیدان ها و فلزات سنگین و سمی انجام داده است. تحقیقات آنها نشان می دهد که غذایی که در زمان آلودگی خورده می شود بر توانایی ریه ها برای مقاومت در برابر دود و سایر آلاینده ها تأثیر می گذارد. او می گوید تغییر رژیم غذایی می تواند تاثیر بسزایی در کاهش خطر ابتلا به سرطان در هنگام آلودگی هوا داشته باشد.

در زمان آلودگی هوا چه بخوریم؟

بر اساس تحقیقات انجام شده، گروهی از مواد غذایی حاوی ویتامین C، ویتامین A و به ویژه آنتی اکسیدان هایی مانند بتاکاروتن، ویتامین E و سلنیوم می توانند از بدن در برابر اثرات مضر دود و آلاینده های سمی محافظت کنند. مکانیسم حفاظتی این مواد کاملاً مؤثر است.
غذاهای حاوی آنتی اکسیدان برای محافظت از سلول های بدن خود را قربانی می کنند. وقتی آلاینده ها وارد بدن می شوند، سلول های مختلف بدن را هدف قرار می دهند. رادیکال های اسید چرب طی فرآیند خاصی به نام پراکسیداسیون چربی تولید می شوند. این رادیکال ها ناپایدار هستند و به سرعت با مولکول های اکسیژن ترکیب می شوند. نتیجه این ترکیب رادیکال های ناپایدار است.
واکنش شیمیایی مخرب فوق ادامه دارد. اما در عین حال، سلول های موجودات زنده نیز حاوی مولکول هایی هستند که تکمیل این فرآیند را تسریع می کنند. اگر این واکنش ها در اسرع وقت متوقف نشود، غشای سلولی به شدت آسیب می بیند.
 

سرطان، آسیب زیاد به شریان‌ها، تغییر شکل پلاکت‌های خون و پیری سریع سلول‌ها، پیامدهای عدم پایان یافتن واکنش‌های شیمیایی مخرب فوق‌الذکر است. در چنین شرایطی، میزان آسیب بدنی اغلب بسیار زیاد است. زیرا رادیکال های آزاد می توانند به سرعت تکثیر شوند. در این مرحله آنتی اکسیدان ها نقش خود را ایفا می کنند و از تشکیل رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند.
آنها با کاهش اکسیژن محیط از واکنش های شیمیایی ذکر شده جلوگیری می کنند. در این شرایط گلبول های قرمز در برابر دود و گازهای سمی محافظت خواهند شد. تحقیقات آزمایشگاهی که بین سال‌های 1960 تا 1970 انجام شد نشان داد که آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند از ریه‌های موش‌ها در برابر دود اگزوز اتومبیل و سایر گازهای آلاینده محافظت کنند.
آزمایش‌ها ثابت کردند که هر چه میزان آنتی‌اکسیدان‌های مصرف‌شده توسط موش‌ها بیشتر باشد، در محیط‌های آلوده بیشتر زنده می‌مانند. کارشناسان دانشگاه کالیفرنیا ثابت کردند که هر چه میزان ویتامین E در بدن موش ها بیشتر باشد، طول عمر آنها در هوای ناسالم بیشتر می شود. در عین حال، ویتامین C می تواند از تشکیل رادیکال های آزاد جلوگیری کند.
دکتر. Lancet Shekkelدر سال 1981 مطالعه جالبی انجام داد که نشان داد ویتامین A و بتاکاروتن (رنگدانه های نارنجی موجود در غذاهایی مانند هویج) می توانند به خوبی از ریه ها در برابر دود سیگار محافظت کنند. تحقیقات در این زمینه در سال های اخیر ادامه داشته است. به عنوان مثال، دانشمندی از دانشگاه کیف ثابت کرد که ویتامین های گروه E می توانند سطح ریه ها را جدا کنند.
غذاهایی مانند جگر، هویج، سیب زمینی شیرین، کره و مارگارین منابع غنی ویتامین A هستند. کدو سبز، انبه، خربزه، هویج و زردآلو نیز حاوی بتاکاروتن هستند. بروکلی، پیاز، پرتقال، گریپ فروت، انبه و توت فرنگی حاوی ویتامین C هستند. غلات، سبزیجات برگ دار، گندم، زرده تخم مرغ و کره نیز حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین E هستند. سلنیوم ترکیبی است که اخیراً تحقیقات گسترده ای انجام شده است که می توان آن را در غذاهای دریایی، نان و سایر غلات کامل یافت.

نقش فوق العاده آنتی اکسیدان ها و ویتامین C

مطالعات نشان می دهد افرادی که در معرض هوای آلوده قرار دارند به آنتی اکسیدان بیشتری نیاز دارند. دانشمندان کالج امپریال لندن مطالعه ای را روی 200 بیمار مبتلا به بیماری های ریوی حاد و مزمن مانند آسم و احتقان ریوی انجام دادند.
 این تحقیق نشان می دهد که در روزهایی که سطح آلودگی هوا در لندن بالاتر از حد طبیعی است، افرادی که سطح ویتامین C پایینی دارند بیشتر در بیمارستان بستری می شوند. جالب اینجاست که حتی اگر افراد سیگاری و سالمندان از لیست بستری ها خارج شوند، باز هم شرایط فوق تفاوتی ندارد.

کلسیم و سرب

سرب در آب، غذا و هوا یافت می شود. سرب موجود در هوا اغلب نتیجه ترکیباتی است که به بنزین اضافه می شود. بنزین در موتورهای احتراق داخلی به سرعت می سوزد و در نتیجه به موتور برخورد می کند. سرب سرعت احتراق بنزین را کاهش می دهد و از برخورد آن به موتور جلوگیری می کند.
سرب یا از طریق ریه ها یا از طریق خوردن و مقدار کمی از طریق پوست جذب بدن می شود. مقصد نهایی استخوان است. سرب همچنین تأثیر مخربی بر گلبول های قرمز و میزان کلسیم جذب شده توسط آنها دارد. کلسیم، آهن و ویتامین C از جمله بهترین مواد مغذی هستند که می توانند جذب سرب را در بدن کاهش دهند. مصرف زیاد لبنیات و پیاز نیز می تواند تاثیر زیادی در کاهش جذب سرب داشته باشد.

مصرف چای و شیر در آلودگی هوا خوب است یا مضر؟

مصرف شیر تاثیر بسزایی در کاهش جذب سرب دارد. البته طبق مطالعات، افزودن مقدار کمی شیر به چای، اثرات مثبت چای را کاهش می دهد. چای حاوی آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و سایر ترکیبات است که ممکن است برای تقویت سیستم ایمنی مفید باشد. مصرف چای سفید، چای سبز و چای سیاه تنها در زمان برداشت متفاوت است. نقش مهمی در محافظت از سلول های بدن در هنگام آلودگی هوا دارد. اما نکته اینجاست که افزودن شیر می تواند این اثرات مثبت را کاهش دهد.

در زمان آلودگی هوا چه نخوریم؟

مصرف چربی برای حفظ اثربخشی سلول های مغز توصیه می شود، اما در عین حال مصرف زیاد آن نه تنها باعث چاقی می شود، بلکه تا حدودی عملکرد سلول ها را مختل می کند. واکنش های زنجیره ای تولید رادیکال های آزاد با مصرف زیاد روغن تشدید می شود. بنابراین بهتر است در زمان آلودگی هوا از زیاده روی در مصرف غذاهای سرخ کردنی خودداری شود.
در آلودگی هوا بدن ما در آسیب پذیر ترین حالت خود قرار میگیرد، در این شرایط تغذیه بسیار مهم و حیاتیست، تا با تغذیه درست بدن خود را سالم نگه داریم و تقویت کنیم یا با تغذیه غلط شرایط آن را ناگوار کنیم. در این مقاله سعی داشتیم نکات مهم تغذیه در آلودگی هوا را با شما به اشتراک بگذاریم تا به سلامت بدن خود اهمیت بیشتری بدهید.