اگر لکه های روشن روی پوست خود دارید، تشخیص دقیق آن مهم است. زیرا لکه های سفید به دلایل زیادی ایجاد می شوند. ممکن است ویتیلیگو داشته باشید. علاوه بر این، لکه های سفید ممکن است در اثر آسیب پوست نیز ایجاد شوند. بنابراین برای تشخیص نوع لکه های پوستی که روی پوستتان ایجاد شده لازم است که حتما به متخصص پوست مراجعه کنید و بعد از تشخیص پزشک، بهترین درمان را برای از بین بردن این لکه ها دریافت نمایید.
اگر مشخص شده است که لکه های پوستی شما ناشی از ویتیلیگو است و می خواهید با بهترین درمان ویتیلیگو آشنا شوید، حتما در ادامه این بخش با خوب میشی همراه بمانید.
پیشنهاد مطالعه: 10 دکتر برتر متخصص پوست (درماتولوژیست) در تهران + شماره تماس و آدرس
ویتیلیگو چیست؟
ویتیلیگو به انگلیسی vitiligo، یک بیماری پوستی است که باعث می شود پوست رنگ یا رنگدانه خود را از دست بدهد. این باعث می شود قسمت های از پوست روشن تر از رنگ طبیعی پوست به نظر برسد یا سفید شود. قسمتهایی از پوست که رنگدانه های خود را از دست می دهند، اگر کمتر از 1 سانتی متر عرض داشته باشند، ماکول یا اگر بزرگتر از 1 سانتی متر باشند، لکه نامیده می شوند. اگر در قسمتی از بدن که دارای مو است ویتیلیگو ایجاد شود، ممکن است موهای آن قسمت نیز سفید یا نقره ای شوند.
این وضعیت زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن ملانوسیت ها را از بین می برد. ملانوسیت ها سلول های پوستی هستند که ملانین (ماده شیمیایی که به پوست رنگ یا رنگدانه می دهد) تولید می کنند.
چه کسانی در معرض ابتلا به ویتیلیگو هستند؟
ویتیلیگو همه نژادها و جنس ها را به یک اندازه درگیر می کند اما معمولا در افرادی که رنگ پوست تیره تر دارند بیشتر قابل مشاهده است. اگرچه ویتیلیگو می تواند در هر فردی در هر سنی ایجاد شود، اما لکه های لکه زرد یا لکه ها معمولاً قبل از 30 سالگی آشکار می شوند.
به طور کلی، اگر شرایط خود ایمنی خاصی مانند موارد زیر را دارید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ویتیلیگو باشید:
- بیماری آدیسون
- کم خونی
- دیابت (نوع 1)
- لوپوس
- پسوریازیس
- روماتیسم مفصلی
- بیماری تیرویید
ویتیلیگو چگونه شروع می شود و پیشرفت می کند؟
ویتیلیگو معمولاً با چند لکه سفید کوچک یا تکه های کوچک شروع می شود که ممکن است به تدریج در تمام قسمت های پوست بدن پخش شوند. ویتیلیگو معمولاً روی دست ها، ساعد، پاها و صورت شروع می شود، اما می تواند در هر قسمتی از بدن، از جمله غشاهای مخاطی (پوشش مرطوب دهان، بینی، ناحیه تناسلی و رکتوم)، چشم ها و گوش های داخلی نیز ایجاد شود.
گاهی اوقات، لکه های بزرگتر به گسترش ادامه می دهند، اما معمولاً سال ها در یک مکان باقی می مانند. مکان ماکول های کوچکتر با گذشت زمان تغییر می کند، زیرا مناطق خاصی از پوست رنگدانه خود را از دست می دهند و دوباره به دست می آورند.
میزان آسیب دیدن پوست در اثر ابتلا به ویتیلیگو برای هر فردی متفاوت است. برخی از افراد چند ناحیه بدون رنگدانه را تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است از دست دادن گسترده رنگ پوست را تجربه کنند.
چه چیزی باعث ویتیلیگو می شود؟
معمولا کمبود رنگدانه در پوست (ملانین) باعث ویتیلیگو می شود و دلیل این اتفاق ناشناخته است. به طور کلی، تحقیقات نشان می دهد که ویتیلیگو می تواند نتیجه موارد زیر باشد:
- یک وضعیت خودایمنی: سیستم ایمنی بدن سلول های سالم (ملانوسیت ها) را به عنوان مهاجمان خارجی مانند باکتری هایی که می توانند به بدن آسیب برسانند اشتباه می گیرد. این باعث می شود که سیستم ایمنی بدن بیش از حد واکنش نشان دهد و آنتی بادی هایی برای از بین بردن ملانوسیت ها تولید کند.
- تغییرات ژنتیکی: یک جهش ژنتیکی یا تغییر در DNA بدن نیز می تواند بر عملکرد ملانوسیت ها تأثیر بگذارد. بیش از 30 ژن وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به ویتیلیگو را افزایش دهد.
- استرس: میزان رنگدانه ای که سلول های ملانوسیت تولید میکنند ممکن است تغییر کند اگر استرس عاطفی مکرر یا استرس فیزیکی روی بدن خود داشته باشید، به خصوص پس از آسیب این تغییرات بیشتر خواهد بود.
- محرک های محیطی: عواملی مانند اشعه ماوراء بنفش و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی نیز می توانند بر عملکرد سلول های ملانوسیت تأثیر بگذارند.
پیشنهاد مطالعه: 10 درمان خانگی سوختگی با روغن
آیا ویتیلیگو ژنتیکی است؟
در حالی که تحقیقات برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علل ویتیلیگو در حال انجام است، مطالعات نشان می دهد که حدود 30 درصد موارد ویتیلیگو ژنتیکی هستند. این بدان معنی است که این بیماری ارثی است و شما می توانید ویتیلیگو را از خانواده بیولوژیکی خود به ارث ببرید. چندین جهش ژنتیکی ممکن، بر نحوه عملکرد سلول های ملانوسیت تأثیر می گذارد. اگر یک جهش ژنتیکی سلول هایی را که رنگدانه پوست شما را می دهند هدف قرار دهد، علائم ویتیلیگو را تجربه خواهید کرد.
بهترین درمان ویتیلیگو چیست؟
ویتیلیگو یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث از بین رفتن رنگدانه های پوست می شود. این زمانی اتفاق می افتد که ملانوسیت ها یا سلول هایی که رنگدانه پوست را ایجاد می کنند، از بین می روند و معمولا به شکل لکه های سفید رنگ روی بدن ظاهر شود. به طور کلی، هیچ درمانی برای ویتیلیگو وجود ندارد و درمان این بیماری فقط شامل توقف پیشرفت از دست دادن رنگدانه و دستیابی به رنگدانه مجدد است.
بنابراین، چه در مراحل اولیه ویتیلیگو هستید یا برای مدتی به این بیماری پوستی مبتلا بوده اید، مهم است که در مورد همه گزینه های درمانی موجود بدانید. همچنین لازم است که با یک متخصص پوست صحبت کنید تا تعیین کنید کدام گزینه درمانی ممکن است برای شما بهتر عمل کند.
کرم ها و پمادهای تجویزی برای درمان ویتیلیگو
کرم ها و پمادهای ویتیلیگو فقط با نسخه و تجویز پزشک در دسترس هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها ممکن است برای افرادی که اخیراً به ویتیلیگو مبتلا شده اند یا افرادی که ضایعات جدیدتری دارند، بهترین کار را انجام دهند و معمولاً برای مدت زمان محدودی به دلیل خطر عوارض جانبی احتمالی استفاده می شوند.
- مهارکننده های کلسینورین: اینها شامل کرم پیمکرولیموس و پماد تاکرولیموس است. این کرم ها اغلب روی پلک ها، صورت، گردن، زیر بغل یا کشاله ران استفاده می شوند، زیرا این نواحی ممکن است بیشتر در معرض عوارض جانبی کورتیکواستروئیدهای موضعی باشند. این موارد می توانند برای مدت طولانی تری نسبت به کورتیکواستروئیدها استفاده شوند و باعث آتروفی پوست نمی شوند.
- کلسیپوترین: طبق گفته انجمن پوست آمریکا (AAD) این دارو در صورت استفاده با کورتیکواستروئید می تواند موثر باشد. کورتیکواستروئیدها و مهارکننده های کلسینورین با کاهش التهاب در پوست کار می کنند و ممکن است گسترش از دست دادن رنگدانه را کاهش دهد.
البته لازم است بدانید که ممکن است چندین ماه طول بکشد تا درمان های موضعی موثر واقع شوند. متخصصان پوست می توانند این درمان ها را هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان مبتلا به ویتیلیگو تجویز کنند.
داروی خوراکی برای درمان ویتیلیگو
پردنیزون یک داروی خوراکی است که ممکن است به کند کردن پیشرفت ویتیلیگوی فعال کمک کند. همچنین ممکن است به بازیابی رنگ پوست نیز کمک کند. این دارو معمولاً برای 1 تا 2 هفته مصرف می شود.
نور درمانی برای درمان ویتیلیگو
نور درمانی یکی دیگر از روش های درمانی است که از قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش (UV) کنترل شده برای بازیابی رنگ طبیعی پوست استفاده می کند. نور درمانی می تواند با سرکوب سیستم ایمنی برای جلوگیری از تخریب ملانوسیت ها عمل کند. همچنین می تواند با تحریک برخی عوامل رشد در پوست کار کند.
با توجه به میزان از بین رفتن رنگدانه در پوست در اثر ویتیلیگو، پزشک ممکن است پیشنهاد دهد:
- فتوتراپی: این نوع نور درمانی شامل ایستادن در یک جعبه نور برای مدت زمان مشخصی است که توسط متخصص پوست تعیین می شود. در صورت نیاز به درمان ناحیه وسیعی از بدن مانند تنه از فتوتراپی استفاده می شود.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی هدفمندتر می تواند به بازگرداندن رنگدانه به قسمت خاصی از بدن مانند صورت، گردن، انگشتان دست، انگشتان پا و لب ها کمک کند.
- PUVA (فتوشیمی درمانی): گاهی اوقات درمان با نور UVA با یک داروی گیاهی به نام پسورالن ترکیب می شود که به صورت خوراکی مصرف می شود، به صورت موضعی در مناطق کوچکتر پوست آسیب دیده اعمال می شود یا به آب حمام اضافه می شود. این نوع درمان به دلیل عوارض جانبی سمی بالقوه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
افراد مبتلا به ویتیلیگو، معمولاً ممکن است 2 تا 3 بار در هفته به مدت 3 تا 4 ماه نور درمانی دریافت کنند. اگر درمان نتایج مثبتی داشته باشد، ممکن است تا 2 سال ادامه یابد. البته لازم به ذکر است که نور درمانی ممکن است برای افرادی با پوست بسیار روشن توصیه نشود.
پیشنهاد مطالعه: بایدها و نبایدهای مراقبت از پوست حساس
پیوند پوست روی تکه های کوچکتر برای درمان ویتیلیگو
اگر نور درمانی یا لیزر درمانی مؤثر واقع نشد، متخصص پوست ممکن است درمان ویتیلیگو را با پیوند پوست توصیه کند. پیوند پوست شامل یک جراحی پوست است که در آن جراح، پوست رنگدانه ای را از یک ناحیه از بدن برمی دارد و آن را به یکی از مناطق تحت تأثیر ویتیلیگو پیوند می زند. قبل از پیوند پوست جدید، لایه بالایی پوست تحت تاثیر ویتیلیگو برداشته می شود. این درمان معمولا برای تکه های کوچکتر پوست استفاده می شود.
پیوند را فقط می توان در ویتیلیگوی پایدار استفاده کرد - یعنی اگر تکه های جدید ویتیلیگو ظاهر نشده باشند و تکه های موجود در 12 ماه گذشته رشد نکرده باشند.
در حالی که پیوند پوست می تواند برای بسیاری از افراد مبتلا به ویتیلیگو کارساز باشد، گاهی اوقات این فرآیند می تواند یک الگوی تغییر رنگ مانند سنگفرش ایجاد کند. در موارد دیگر، لکه های آسیب دیده ممکن است نتوانند رنگدانه را دوباره به دست آورند.
پیوند تاول برای درمان ویتیلیگو
پیوند تاول نیز مانند پیوند پوست، شامل پیوند بخشهای کوچکی از پوست استبا این روش، پزشک از یک دستگاه مکش مانند یا نیتروژن مایع (کرایوتراپی) برای ایجاد تاول در نواحی سالم پوست استفاده می کند. این تاول ها سپس به نواحی فاقد رنگدانه پیوند زده می شوند تا با بقیه رنگ پوست هماهنگ شوند. پیوند تاول ممکن است به یکنواخت شدن رنگ پوست کمک کند اما با این حال، چندین نتیجه بالقوه برای بررسی وجود دارد، مانند:
- ظاهری شبیه سنگفرش در پوست
- عدم بازسازی رنگ
- تغییر رنگ اضافی
- جای زخم
پیوند سلولی برای درمان ویتیلیگو
پیوند سلول نوعی جراحی است که در آن جراح، پوست رنگدانه ای را از ناحیه ای که تحت تأثیر ویتیلیگو قرار نمی گیرد، بر می دارد. سپس سلول ها از پوستی که برداشته شده است استخراج می شود و در نهایت این سلول های پوستی سالم به ناحیه ای با ویتیلیگو پیوند زده می شوند. رنگدانه مجدد معمولاً بین 6 تا 12 ماه پس از جراحی اتفاق می افتد.
با این حال، جراحی پیوند سلول مانند پیوند پوست، تنها در ویتیلیگوی پایدار قابل استفاده است و برای افراد مبتلا به ویتیلیگو فعال دارند یعنی کسانی که لکه های جدید ظاهر می شوند یا لکه های موجود در 12 ماه گذشته رشد می کنند، توصیه نمی شود
میکروپیگمنتیشن برای کاشت رنگدانه جدید برای درمان ویتیلیگو
میکروپیگمنتیشن نوعی خالکوبی است. این درمان برای ویتیلیگو با کاشت (یا خالکوبی) رنگدانه جدید در مناطقی از پوست لکه دار کار می کند. اگرچه این فرآیند ممکن است موثر باشد، احتمالاً باید هر چند سال یک بار تکرار شود تا بتوانید رنگ طبیعی خود را حفظ کنید. میکروپیگمنتیشن نیز در ویتیلیگوی پایدار انجام می شود و اگر روی ویتیلیگو فعال انجام شود، این امکان وجود دارد که خالکوبی باعث از بین رفتن رنگدانه بیشتر شود.
دپیگمانتاسیون برای درمان ویتیلیگو
دپیگمانتاسیون به ندرت استفاده می شود. این به فرآیندی اشاره دارد که در آن رنگ پوست روشن می شود تا با تکه های از دست رفته رنگ مطابقت داشته باشد. این درمان ممکن است برای افرادی توصیه شود که بیشتر رنگ طبیعی پوست خود را از دست داده اند و نمی خواهند به درمان برای بازگرداندن رنگ به پوست خود ادامه دهند. البته لازم است بدانید که یک درمان دائمی است.
در طول این فرآیند، یک عامل ضد رنگدانه تجویز شده فقط در نواحی آسیب دیده پوست اعمال می شود. ایده این است که این نواحی را با لکه های بدون رنگدانه ای که قبلاً از ویتیلیگو دارید مطابقت دهید تا رنگ پوست یکدست شود.
در حالی که دپیگمانتاسیون می تواند ظاهر لکه های پوست را کاهش دهد، ممکن است برخی از عوارض جانبی عاطفی ناشی از از دست دادن رنگ طبیعی پوست را نیز به همراه داشته باشد. همچنین ممکن است در اثر استفاده از این درمان، دچار حساسیت به آفتاب، قرمزی و تورم شوید.
اگر شما نیز تجربه ای از بهترین درمان ویتیلیگو را دارید، حتما در قسمت کامنت بنویسید.