گیاه خواری چیزی فراتر از یک رژیم غذایی ساده است. امروزه گیاه خواری تبدیل به یک استایل و روش زندگی شده است که کل کنشهای زندگی فرد گیاه خوار را تحت تاثیر قرار میدهد. گیاه خواران اغلب اهداف متفاوتی برای انتخاب این روش زندگی دارند اهدافی مانند: کمک به محیط زیست، لاغری، تامین بعضی ویتامینهای خواص و بسیار موارد مختلف. اما مهم است که بدانید گیاه خواری اگر درست اجرا شود یک روش زندگی کاملا سالم است که نه تنها باعث کمبود ویتامین و مواد معدنی میشود بلکه برای سلامت عمومی بدن بسیار مفید است. در ادامه مطلب با گیاه خواری بیشتر آشنا میشویم. اگر تمایل به به بالا بردن سیستم ایمنی بدن در آستانه فصل سرد و طول همه گیری کرونا را دارید میتوانید به کمک مقاله زیر با روشهای گیاهی به تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس کمک کند.
حتما بخوانید: هرآنچه که باید از رژیم کتوژنیک بدانید
گیاه خواری چیست؟
گیاه خواران رژیم غذایی گیاهی را دنبال میکنند که حاوی میوه، سبزیجات، حبوبات، آجیل، دانهها، و در موارد کمی شامل لبنیات و تخم مرغ است. به طور کلی گیاهخواران از مصرف هر نوع گوشت از جمله گوشت قرمز، گوشت شکاری، مرغ، ماهی و صدف پرهیز میکنند. به معنای سادهتر، اگر تصمیم دارید گیاه خوار شوید باید از مصرف هرگونه ماده غذایی حاوی گوشت پرهیز کنید. گیاه خواری یا سبزی خواری دارای چندین دسته است، که گیاه خواران بر اساس نوع هدفی که از گیاه خواری دارند به دستههای مختلف تقسیم میشوند. این دستهها شامل گیاه خواری مطلق، نیمه گیاه خوار، گیاهخواری حاوی شیر و تخم مرغ است.
-
گیاه خواری مطلق
گیاه خواران مطلق افرادی هستند که هیچ گونه محصولات حیوانی از جمله تخم مرغ، لبنیات، عسل یا ژلاتین نمیخورند، و در بسیاری موارد حتی از پوشیدن لباسهایی مانند چرم، ابریشم یا پشمی دوری میکنند.
-
نیمه گیاه خوار
نیمه گیاه خواران، افرادی هستند که مواد غذایی شامل تخم مرغ، لبنیات، ماهی و یا غذای دریایی را در رژیم غذاییشان دارند اما گوشت دیگری مصرف نمیکنند.
-
گیاه خواری حاوی شیر و تخم مرغ
گیاه خواری حاوی شیر و تخممرغ، رژیمی است که میتواند شامل تخم مرغ، لبنیات، و عسل باشد اما محصولات حیوانی دیگر را ندارد.
چرا باید گیاه خوار شوید؟
وارد دنیای گیاه خواری شدن و تبدیل شدن به یک گیاه خوار میتواند دلایل زیادی داشته باشد که این دلایل شامل مواردی از جمله سلامت، محیط زیست، و رفاه حیوانات است. گیاه خواری یک تغییر بزرگ در شیوه زندگی است و بدون داشتن انگیزه روشن، گذراندن طولانی مدت با آن دشوار خواهد بود. گیاه خوار شدن هم مانند هر کار دیگری که برای شروع نیاز به انگیزه و هدف دارد و اگر بدون هدف باشد از انجام آن دست خواهید کشید، زیرا احساس میکنید، کسل کننده یا آزار دهنده است. بیشتر گیاه خواران میزان کلسترول پایینتری نسبت به همتایان خود دارند، زیرا کلسترول در رژیم غذایی تنها میتواند ناشی از منابع وابسته به محصولات حیوانی باشد. گیاه خوارانی که به بیماری دیابت مبتلا هستند تمایل دارند این بیماری را با رژیم گیاهی مدیریت و کنترل کنند. مطالعات نشان میدهد که ترکیب رژیم گیاهخواری کم چرب و ورزش کردن در بعضی مواقع میتواند دیابت نوع 2 را بهبود بخشد. همچنین نشان داده است که گیاه خواران نسبت به گوشت خواران کمتر به سرطان مبتلا میشوند، و مصرف منظم گوشت خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد. فراتر از اینکه رژیم گیاه خواری مزیتهایی برای سلامتی فرد دارد اما با وجود این بسیاری از افراد هستند که هرگز با رژیمهای گیاهی یا وگان احساس خوبی ندارند.
چگونه میتوان گیاه خوار شد؟
حذف گوشت و غذاهای دارای گوشت از رژیم غذایی اغلب میتواند مثل یک کابوس باشد. اما اگر شما دوست دارید گیاه خوار شوید باید تلاش کنید حتی از مصرف سیب زمینی سرخ کرده و وافل بپرهیزید. بسیاری از سو تغذیهها ناشی از حذف گوشت از رژیم غذایی است، اما بیشتر اینها را میتوان، به افرادی که غذاهای فرآوری شده زیادی مصرف میکنند نسبت داد. اگر میخواهید یک گیاه خوار سالم باشید مواردی وجود دارد که باید به آنها دقت کنید، به طور کلی گیاه خواران، ویتامینها و مواد معدنی را از طریق برخی مکملها و مواد غذایی خاص جذب میکنند، که این مکملها عبارتانداز پروتئین، آهن، ویتامین B12، کلسیم، ویتامین D، و امگا3.
-
پروتئین
باور داشته باشید یا نداشته باشید، میزان مصرف پروتئین در گیاه خواری تنها کمی کمتر از میزانی است که در رژیم غذایی همه چیزخواران وجود دارد. مطالعات این را تایید میکنند که نه تنها بیشتر رژیمهای غذایی گیاهی متعادل، نیازهای متوسط پروتئینی یک فرد را برآورده میکنند، بلکه پروتئین کافی برای بدنسازان و ورزشکاران را نیز دارند. گیاه خوارانی که شیر و تخممرغ مصرف میکنند بدیهی است که سادهترین مسیر برای مصرف پروتئین کافی را در پیش گرفتهاند، زیرا تخممرغ، لبنیات، و ماهی انواع مختلفی از پروتئین بدن این افراد را تامین میکنند. پروتئین از بخشهای مختلفی به نام اسیدهای آمینه تشکیل شده است. 20 تا 25 نوع مختلف از اسیدهای آمینه وجود دارد، که 10 نوع از آنها ضروری یا نیمه ضروری هستند، و این بدان معنی است که بدن شما نمیتواند آنها را بسازد.
بنابراین نیاز دارید تا آنها را از طریق غذایی که مصرف میکنید، به دست آورید. مواد غذایی که هر 10 نوع اسید آمینه را دارا میباشند، منبع اسید آمینه در نظر گرفته میشوند. بسیاری از افراد تصور میکنند که گوشت تنها ماده غذایی برای تامین اسید آمینه کامل است، در صورتیکه میتوانید این 10 نوع ماده جادویی را از طریق سویا، گیاه تاج خروس، گوشت گندم، دانه کنف، تمپه، گندم سیاه یا کینوا، دریافت کنید، یا اگر نمیخواهید از این مواد استفاده کنید، هر ترکیب دیگری از حبوبات شامل لوبیا، نخود فرنگی و دانههای دیگر کار شما را راه میاندازد.
با توجه به اینکه استفاده از این مواد، فیبر و مواد مغذی را از طریق حبوبات برای شما فراهم میکنند، روشی کاملا برد برد است. با وجود همه اینها نباید در دام مصرف سویا که منبعی سرشار پروتئین است بیفتید زیرا در حالیکه مصرف پروتئین خوب است، میتواند مقدار زیادی کربوهیدرات و چربی نیز داشته باشد. برای دریافت میزان پروتئینی که در گوشت وجود دارد مثلا در 4 اونس سینه مرغ کباب شده، باید بیش از 4 برابر توفو بخورید. برای مثال پروتئینی که در 4 اونس سیتان یا گوشت گندم وجود دارد حدود 3 برابر بیشتر از پروتئین موجود در توفو است.
-
آهن
بسیاری از مردم از خستگی ناشی از کم خونی رنج میبرند و برای جلوگیری از بروز عوارض فقر آهن به دنبال راه حلی هستند. همه میدانیم که آهن از طریق مصرف گوشت قرمز تامین میشود، اما با کمال تعجب باید گفت که در 1 فنجان سویا بخار پز، آهن بیشتری نسبت به یک تکه استیک گوشت وجود دارد. همچنین آهن را میتوانید در تخم کدو حلوایی، لوبیا سفید، ملاس یا شیره چغندر، عدسها، و اسفناج بیابید. واقعیت این است که گیاه خواران در صورتیکه رژیم متعادلی را رعایت کنند کمتر از گوشت خواران دچار کم خونی میشوند. برای مطالعه بیشتر در مورد کم خونی میتوانید مقاله زیر را مطالعه کنید.
حتما بخوانید: همه چیز درباره کم خونی (علائم و درمان)
-
کلسیم
همه میدانیم که کلسیم استخوانهایمان را قوی میسازد و به پوکی استخوان کمک میکند. افرادی که شیر گیاه خوار هستند، به راحتی میتوانند کلسیم را از طریق شیر، ماست، و پنیر که همگی دارای مقدار کافی کلسیم هستند دریافت کنند. یک فنجان شیر در راس این لیست قرار دارد، و تقریبا یک سوم از نیاز روزانهتان را تامین میکند. حدس بزنید چه چیز دیگری دارای کلسیم حتی بیشتر از شیر است؟! یک فنجان اسفناج پخته شده، بله درست است. سایر غذاهای سرشار از کلسیم شامل موادی از جمله کلم بروکلی، کاهو، برگ شلغم، گیاه خردل، بلوبری، بادام، پرتقال، توفو، نخود و ساردین است. یک فرد معمولی باید روزانه 1000 میلی گرم کلسیم مصرف کند که در صورت انتخاب مواد مناسب این مقدار میتواند در یک سالاد سبز گنجانده شود.
ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 اغلب علائمی ندارد، اما در صورت بروز علائم میتواند شامل مواردی از جمله خستگی، ضعف حافظه و تمرکز، بیحوصلگی و تند مزاجی، افسردگی، و اختلالات خواب میباشد. متاسفانه گوشت، ماهی، تخم مرغ، و محصولات لبنی رایجترین غذاهای دارای ویتامین B12 هستند. اگر تخم مرغ یا لبنیات مصرف میکنید، باید بدانید که این مواد دارای ویتامین B12 هستند، در غیر اینصورت مصرف مکملهای حاوی این ویتامین میتواند به شما کمک کند. مقاله زیر را مطالعه کنید.
حتما بخوانید: 10 نشانه کمبود ویتامین B12 در بدن
ویتامین دی D
ویتامین دی برای جذب کلسیم، تعدیل در عملکرد عضلانی و ایمنی، و کاهش التهاب ضروری است. ویتامین دی به راحتی در ماهی، لبنیات، و فرآوردههای تخممرغ یافت میشود، یا اگر در محلی که زندگی میکنید پرتوهای خورشید از زاویه کافی وارد جو میشود تا سلولهای پوستی شما ویتامین دی تولید کنند، در این صورت کافی است تا شما بیرون بروید، اگرچه بخاطر داشته باشید که ضدآفتاب قوی تلاشهای شما برای تولید ویتامین D را بی اثر میکند.
نور آفتاب، یا نور فرابنفش تمام ویتامین D مورد نیاز شما را دارا میباشد، و نیازی به حمام آفتاب سنگین ندارید. تنها لازم است به مدت 20 دقیقه در روز روی بازوها و دستهای شما آفتاب بتابد. میتوان بسیاری ازغلات و حبوبات غنی شده از ویتامین D، آب میوهها، و جایگزینهای شیر، و همچنین مکملهای ویتامین D را برای تامین این ویتامین استفاده کرد. مقاله زیر به شما در هر آنچه لازم است از ویتامین دی بدانید را در اختیارتان قرار میدهد.
حتما بخوانید: هر آنچه که باید از ویتامین دی بدانید!
امگا 3
در مورد امگا 3 چیزهای زیادی میشنویم. تحقیقات نشان میدهد که نوع مناسب از امگا 3 میتواند به جلوگیری از بیماریهای قلبی، حفظ فشار خون و سطح کلسترول بهینه کمک کند. اسیدهای چرب امگا3 متعلق به خانواده چربیهای اشباع نشده هستند. چربیهای امگا 3 برای عملکرد مغز و یک سیستم عصبی سالم مهم هستند. اسیدهای چرب امگا3 برای گیاه خواران در ماهی، از جمله ماهی سالمون و ماهی تن وجود دارد. اما برخی از گیاهان و روغن دانهها مانند، دانه کتان، روغن دانه کتان، دانه چیا، روغن کانولا، سویا، روغن سویا، دانه کدو تنبل، روغن دانه کدو تنبل، خرفه، روغن دانه پریلا، گردو، و روغن گردو حاوی امگا 3 هستند. سایر منابع اسیدهای چرب امگا 3 شامل گیاهان دریایی مانند جلبک و بی مهرگان آب سرد مانند کریل یا ریز میگو دارای امگا 3 هستند.
فوایدی گیاه خواری برای بدن
رژیم غذایی گیاهی میتواند تمامی نیازهای شما را در طول چرخه زندگی فراهم کند. یک رژیم گیاهی دارای سطح بالاتری از آنتی اکسیدانها، فیبر، فولیک اسید، مواد فیتوشیمی که ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت میشوند، میباشد. رژیم غذایی گیاهی به طور کلی میتواند چربیهای اشباع کمتر و تعادل بهتری از چربیهای رژیمی را داشته باشد. فواید دیگری که گیاهخواری برای شما فراهم میکنند و اگر گیاه خوار باشید میتوانند نرخ پایینتری داشته باشند شامل موارد زیر هستند:
- کاهش خطر بیماری قلبی
- تنظیم فشار خون
- تنظیم کلسترول
- کاهش ابتلا به بیماری دیابت نوع 2
- کاهش درصد ابتلا به سرطان
آیا رژیم غذایی گیاهی از رژیم غذایی حاوی گوشت سالمتر است؟
شاید در مورد رژیم غذایی بسیار محبوب سرخپوشان یا پالئو شنیده باشید؟ رژیم غذایی سرخپوشان که امروزه بسیار طرفدار دارد در اصل یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات است که سعی میکند تا حد امکان به مواد طبیعی نزدیکتر باشد. بسیاری از دانشمندان و ورزشکاران طرفدار این رژیم غذایی هستند و از این رژیم دفاع میکنند. از طرفی دیگر، بسیاری از دانشمندان و ورزشکاران رژیم گیاهی یا وگان را بهترین راه برای پیشرفت بدن میدانند. خوردن غذاهای گیاهی در صورتی سالم است که از غذاهای سالم و کامل استفاده کنید و تا حد امکان از خوردن مواد مضری مانند مواد غذایی و نوشیدنیهای حاوی قند زیاد، مواد غذایی فرآوری شده، روغنهای ناسالم و موارد خطرساز بپرهیزید. همه این موارد در مورد کسانی که گوشت میخورند نیز صدق میکند. قطعا اگر از خوردن غذاهای ناسالم پرهیز کنید از هر کسی که غذاهای فرآوری شده، قند و نمک زیاد با گوشت یا بدون گوشت مصرف میکند، سالمتر خواهید بود.
چگونه میتوان با یک تغییر تدریجی وارد یک رژیم گیاه خواری شد؟
به یاد داشته باشید که هیچ گاه نمیتوانید به یکباره وارد دنیای گیاه خواری شوید. بهتر است قبل ازز هز چیز اطلاعات لازم را از هر جهت بدست آورید و ترفندهایی برای روزهای اولیه ورود به گیاه خواری را بیاموزید تا بتوانید روزهای سخت اول گیاه خواری را راحتتر بگذرانید.
1. هفتهای یک یا دو دستور پخت غذای جدید را امتحان کنید.
برای این کار شما به حدود 5 تا 10 دستور پخت آسان و خوشمزه نیاز دارید تا بتوانید به راحتی و با موفقیت وارد گیاه خواری شوید.
2. ابزارهای آشپزخانه و مهارتهای آشپزی را بشناسید
این مورد برای هرکس از اهمیت ویژهای برخوردار است. تغییر به یک رژیم غذایی گیاهی سالم معمولا به معنی وقت گذراندن بیشتر در آشپزخانه است.
گوشت را با مواد گیاهی جایگزین کن
3. گوشت، مرغ، و ماهی را کم کم حذف کنید.
قرار نیست در یک شب گیاه خوار شوید، بلکه باید به تدریج مواد غذایی گیاهی را جایگزین غذاهای حاوی گوشت کنید. با جایگزین کردن گوشت حیوانات شروع کنید. دو هفته بعد همین کار را با مرغ انجام دهید و در نهایت ماهی را با مواد گیاهی جایگزین کنید. در این مدت شما زمان کافی خواهید داشت تا دستورالعملهای جدید را بیاموزید.
4. لبنیات و تخم مرغ را فعلا در رژیم خود نگه دارید.
تبدیل به یک وگان شدن قطعا کار آسانی نیست، اگرچه مطمئنا آرزوی هرکسی میتواند باشد. در واقع باید دستورهای پخت غذاهای جدید را یاد بگیرید و بیشتر باید روی این تمرکز کنید که همه ی مواد مورد نیاز خود را از طریق غذاهای گیاهی دریافت کنید. نگه داشتن تخم مرغ و لبنیات در رژیم غذایی برای تامین پروتئین، ویتامین B12، و سایر نیازهای غذایی شما در حال حاضر راحتترین کار است.
حتما بخوانید: سریع ترین لاغری با رژیم کانادایی + برنامه رژیم کانادایی
مضرات گیاه خواری
با همه توصیفهایی که در وصف گیاه خواری میشود دانستن این موضوع که گیاه خواری ممکن است عوارض و ضررهایی داشته باشد شاید هیجان انگیز به نظر برسد. عموما گیاه خواری به صورت مدام و همیشگی به کسی توصیه نمیشود زیرا همانقدر که مواد غذایی سالم به بدن میرسد مضرات دیگری هم دارد از جمله:
- مشکلات هضم: به دلیل اینکه رژیم غذایی به سمت سبکی کاملا متفاوت تغییر کرده است یکی از عوارض آن مشکلات هضم است که به صورت یبوست و نفخ بروز مییابد. طبیعی است پس از مدتی شاهد بزرگ شدن شکم به دلیل نفخ و آسیب دیدن مقعد به دلیل یبوست باشید زیرا بخشی از مواد حاصل شده از رژیم گیاه خواری غیر قابل هضم یا دیر هضم است. حتی گاهی ممکن است دچار اسهال شوید.
- کم خونی: یکی از دلایلی که پزشکان افراد را تشویق به خوردن گوشت میکنند، جلوگیری از کم خونی است از این رو در رژیم گیاه خواری باید مواد گیاهی سرشار از آهن گنجانده شود تا کم خونی پیش نیاید.
- ریزش مو: گوشت علاوه بر تامین آهن بدن نقش موثری در سلامت مو دارد زیرا سرشار از پروتئین است. با رژیم گیاه خواری میزان پروتئین مصرفی کم شده که به صورت ریزش مو خود را نشان میدهد.
- آسیب به پوست و ناخن: طبیعی است که در دوران گیاه خواری شکنندگی ناخنها، کدر شدن پوست و جوش زدن امری طبیعی است که به دلیل سم زدایی بدن اتفاق میافتد.
- انرژی ناکافی: در اوایل شروع رژیم گیاه خواری سخت است اما به مرور بدن به آن عادت میکند که احساس سبک دارید. به تدریج پس از آن شاهد بی حوصلگی و انرژی ناکافی خواهید بود که به دلیل کم یا حذف شدن برخی از مواد غذایی دریافتی است.
- کمبود ویتامینها: هرچقدر هم مواد گیاهی سرشار از ویتامین باشند به دلیل تغییر سبک غذایی طبیعی است که میزان ویتامینهای بدن تغییر کند از این رو باید از میزان ویتامین موجود در مواد گیاهی و کالری دریافتی اطمینان حاصل کرد و در صورت امکان در رژیم گیاه خواری مصرف لبنیات و تخم مرغ را فراموش نکرد تا دچار پوکی استخوان یا سایر بیماریها نشوید.
باید این موضوع را اضافه کرد اگر رژیم گیاهخواری درست و اصولی اجرا شود نه تنها ضرر بلکه پر از فواید خواهد بود اما متاسفانه بارها دیده شده است افراد از رژیم غذایی گیاه خواری یکدیگر الگو برداری کرده غافل از اینکه در تجویز رژیم غذایی گیاه خواری به مواردی همچون مزاج، میزان فعالیت روزانه، جنسیت، سن، سابقه بیماری و ... توجه میشود بنابراین هیچ گاه رژیم غذایی گیاه خواری فرد دیگری را دنبال نکنید و تنها با پزشک مشورت کنید.
اصول رژیم گیاه خواری
اصول رژیم گیاه خواری باید به گونهای باشد که در بر گیرنده همه ویتامینها و عناصر لازم بدن باشد از این رو باید با نوشتن مواد گیاهی مصرف از وجود همه آنها اطمینان حاصل کرد که عبارتند از:
- پروتئین
- آهن
- روی
- ب 12
- کلسیم
- پروتئین
- پتاسیم
- ویتامین D
- اسیدهای چرب امگا 3
- ید
- نشاسته
برنامه غذایی گیاه خواری
متاسفانه برخی از افراد که اقدام به گیاه خواری میکنند برنامه غذایی مشخصی ندارند و با تصور اینکه هر نوع سبزیجات، میوه و سایر غذاهای گیاهی که میتوانند مصرف کنند رژیم غذایی گیاه خواری را آغاز میکنند غافل از انکه اینگونه رژیم غذایی علاوه بر اینکه ضررهایی را به فرد وارد میسازد در بلند مدت خاصیت خود را از دست داده و فرد از هدف اصلی خود باز میماند. برنامه غذایی باید شامل موارد زیر باشد:
- صبحانه
- میان وعده اول
- ناهار
- میان وعده دوم
- شام
همانطور که مشاهده میکنید در پنج وعده باید خورد که این خود کمک میکند تا وعده بعدی سبکتر باشد و از زیاده روی در خوردن جلوگیری شود. در میان وعدهها میتوان میوه، ماست+ میوه، پاپ کورن خانگی، خشکبار و ... مصرف کرد. بهترین برنامه غذایی گیاه خواری توسط متخصص تغذیه تعیین میشود که میزان کالری و انرژی دریافتی مورد نیاز را با توجه به فعالیتهای روزمره فرد تعیین میکند.
گیاه خواری برای لاغری
اگر هدف از گیاه خوار شدن، لاغری و کاهش توده بدنی است باید بگوییم که رژیم گیاه خواری به تنهایی برای لاغر شدن کافی نیست و باید در کنار آن ورزش کرد. شاید افرادی باشند که پس از مدتی گیاه خواری بدون ورزش لاغر شده باشند اما این لاغری موقت بوده و پس از مدتی مجدد وزن اضافه میکنند. بنابراین با وجود دریافت فیبر بالا و کالری کمتر از طریق گیاه خواری و همچنین محدودیت در مصرف بعضی از غذاها داشتن فعایت جسمانی را فراموش نکنید. افرادی که به تدریج لاغر میشوند وضعیت جسمانی سالمتری نسبت به فردی که در کوتاه مدت و غیر اصولی لاغر میشود دارند و لاغری آنها پایدارتر است بنابراین برنامه شما برای لاغری باید از چندین هفته تا چندین ماه طول بکشد.
معرفی انجمن خام گیاه خواری
انجمن خام گیاهخواری با هدف آگاه سازی مردم تشکیل شده است که در آن پزشکان دلسوز رژیم گیاه خواری اصولی را به فرد تجویز میکنند. یک پزشک ابتدا هدف شما را از گیاه خوار شدن سوال میکند و سپس سوالات دیگری میپرسد از جمله:
- آیا مشکلات و بیماری دیگری دارید؟
- آیا در گذشته کاهش وزن یا افزایش وزن ناگهانی را تجربه کردهاید؟
- یک روز / یک هفته خود را توصیف کنید.
- آیا ورزش میکنید؟ به صورت جدی یا تفریحی؟
- باردار یا شیرده هستید؟
- ...
سپس با توجه به آن رژیم خاصی را تجویز میکند. همچنین در این انجمنها ممکن است فعالیتهای دیگری از جمله موارد زیر انجام شود:
- نحوه آشپزی کردن
- آشنایی با خواص خوراک خام گیاهی
- تغذیه ویژه ورزشکاران
- خام گیاه خواری برای تناسب اندام (کاهش یا افزایش وزن)
- گیاه خواری در کودکان
- کتاب، فایل صوتی و گروههای مجازی گیاه خواری
- برگزار همایش
کلام آخر
ورود به دنیای گیاه خواری دستاورد بزرگی در زندگی هر ورد محسوب میشود که فرد پس از آن سلامتی را به بدن خود هدیه میدهد. به یاد داشته باشید که گیاه خواری به معنای تغذیه درست نیست و شما برای تامین تمامی احتیاجات بدن نیاز به تنظیم برنامه غذایی مناسب خود دارید.