علت عفونت گوش چیست؟
گوش میانی یک فضای کوچک در پشت گوش در حفره استخوانی به نام صندوق تمپان است که توسط هوایی که به طور معمول از پشت بینی عبور می‌کند، از طریق لوله استاش تهویه می‌شود و گوش میانی تمیز و خشک نگه داشته می‌شود. هنگامی که هوای تازه به اندازه کافی توسط لوله استاش تهویه نمی‌شود مانند زمانی که لوله استاش مسدود شده است، این منطقه مرطوب، راکد و گرم می‌شود که یک محیط مناسب برای رشد میکروب‌ها است. در کودکان و نوزادان، لوله استاش اغلب بسیار نرم یا نابالغ است که بعضی اوقات مسدود می‌شود. آلرژی، تخلیه بینی، عفونت‌های سینوسی، ویروس‌های سرماخوردگی معمولی و مشکلات آدنوئیدی (لوزه سوم) همه می‌توانند در توانایی لوله استاش در عبور هوا از طریق گوش میانی اختلال ایجاد کنند. هنگامی که پزشک به پرده گوش نگاه می‌کند، متوجه قرمز شدن آن می‌شود که اغلب برآمدگی دارد و قادر به تشخیص عفونت گوش است.
عفونت گوش در کودکان و نوزادان
در کودکان، شایع‌ترین عامل عفونت گوش، عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا است. این اختلالات می‌توانند لوله استاش را آنقدر متورم کنند که هوا دیگر نمی‌تواند به گوش میانی وارد شود. آلرژی به گرده گل، گرد و غبار، شوره حیوانات یا غذا می‌تواند همان اثر سرماخوردگی یا آنفولانزا مانند دود و سایر سموم محیطی را ایجاد کند. باکتری‌ها می‌توانند مستقیماً باعث عفونت گوش شوند اما معمولاً این ارگانیسم‌ها پس از عفونت ویروسی یا واکنش آلرژیک ظاهر می‌شوند و به سرعت وارد محیط گرم و مرطوب گوش میانی می‌شوند. باکتری‌های مهاجم می‌توانند ویرانی بزرگی ایجاد کرده و التهاب را به عفونت گوش تبدیل کرده و باعث تب شوند. در بین باکتری‌هایی که اغلب در گوش میانی آلوده یافت می‌شوند اغلب همان گونه‌هایی هستند که مسئول ایجاد سینوزیت، ذات الریه و سایر عفونت‌های تنفسی هستند. واکسن پنوموکوک در برابر چندین گونه از شایع‌ترین باکتری‌هایی که باعث عفونت گوش می‌شوند بسیار موثر است. این واکسن به طور معمول به نوزادان و کودکان نوپا زده می‌شود تا از مننژیت، ذات الریه و عفونت‌های خونی و حتی عفونت گوش جلوگیری کند.
الگوهای مختلف عفونت گوش | انواع مختلف عفونت گوش
عفونت گوش در الگوهای مختلف رخ می‌دهد. یک مورد منفرد، عفونت حاد گوش یا اوتیت میانی حاد (AOM) نامیده می‌شود. اگر این وضعیت برطرف شود اما تا سه بار در یک دوره 6 ماهه (یا چهار بار در یک سال) عود کند، گفته می‌شود که فرد دچار عفونت‌های مکرر گوش (اوتیت میانی حاد مکرر) شده است که معمولاً نشان می‌دهد که لوله استاش به خوبی وظایف خود را انجام نمی‌دهد. تجمع مایع در گوش میانی بدون عفونت، اوتیت میانی با افیوژن نامیده می‌شود، وضعیتی که در آن مایع در گوش می‌ماند زیرا هوا به خوبی تهویه نمی‌شود اما هنوز میکروب‌ها شروع به رشد نکرده‌اند. در سال‌های اخیر، دانشمندان ویژگی‌های افرادی را شناسایی کرده‌اند که به احتمال زیاد دچار عفونت‌های مکرر گوش میانی می‌شوند:
- مردان
- افرادی که سابقه خانوادگی عفونت گوش دارند
- نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند (نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند عفونت گوش کمتری دارند)
- کودکانی که در مهدکودک یا پیش دبستانی حضور دارند
- زندگی افراد که در خانواده‌هایی که اعضای آن سیگار می‌کشند
- افرادی که دارای ناهنجاری‌های کام مانند شکاف کام هستند
- افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری‌های مزمن تنفسی مانند فیبروز کیستیک (CF) و آسم هستند.
چگونه می‌توان از عفونت گوش جلوگیری کرد؟
تا جایی که می‌توانید آلودگی‌های محیطی را از خانه حذف کنید، از جمله:
- گرد و خاک
- مایع تمیز کننده و حلال‌ها
- دود تنباکو
همچنین تماس خود یا فرزندتان با افراد مبتلا به سرماخوردگی را کاهش دهید و آلرژی را کنترل کنید. اقدامات لازم برای پیشگیری از سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر بیماری‌ها می‌تواند از برخی از عفونت‌های گوش جلوگیری کند.
- اطمینان حاصل کنید که همه اعضای خانواده شما از جمله فرزندان در صورت توصیه واکسن‌های مناسب را دریافت کنند که شامل واکسن آنفولانزا و پنوموکوک است.
- شستن دست ها را به یک عادت تبدیل کنید که بخشی از عادت کل اعضای خانواده شود.
- در صورت امکان، از مراقبت گروهی کودکان یا رفتن کودکان به مهد، به ویژه در فصل سرماخوردگی و آنفولانزا خودداری کنید.
- از آنجا که نوزادان تغذیه شده با شیر خشک بیشتر به عفونت گوش مبتلا می‌شوند، بهتر است در صورت امکان برای 6 تا 12 ماه اول به نوزاد شیر مادردهید تا از عفونت گوش جلوگیری شود.
علائم عفونت گوش در کودکان و بزرگسالان | علائم عفونت گوش چیست؟
علائم عفونت گوش در بزرگسالان عبارتند از:
- گوش درد (یا درد شدید و ناگهانی یا درد مبهم و مداوم)
- درد بسیار شدید با تخلیه فوری گرم از مجرای گوش
- احساس پری در گوش (کیپ شدن گوش‌ها)
- حالت تهوع
- اختلال شنوایی
- تخلیه گوش
در کودکان، علائم عفونت گوش عبارتند از:
- کشیدن گوش
- خواب سبک
- تب
- تحریک پذیری، بی قراری
- تخلیه گوش
- کاهش اشتها
- گریه در شب هنگام دراز کشیدن
علائم و راه های درمان عفونت گوش در بزرگسالان
هنگام عفونت گوش در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- دمای بدن از 38 درجه سانتیگراد بالاتر می‌رود. تب احتمال عفونت جدی‌تر را به ویژه در نوزادان و کودکان خردسال نشان می‌دهد
- شما یا فرزندتان اغلب دچار عفونت گوش می‌شوید. حملات مکرر با این اختلال می‌تواند منجر به کاهش شنوایی یا عفونت‌های جدی‌تر شود
- شما یا فرزندتان مشکلات شنوایی دارید؛ عفونت گوش ممکن است علت مشکلات شنوایی باشد
- احساس می‌کنید که کودک خردسال شما دچار عفونت گوش شده است
در موارد زیر بلافاصله کودک یا نوزاد را نزد پزشک ببرید:
- گردن کودک شما ناگهان سفت می‌شود
- فرزند شما بسیار بی حال است، پاسخ ضعیفی می‌دهد یا آرام نمی‌شود.
نکاتی برای پیشگیری از عفونت گوش در کودکان | پیشگیری از عفونت گوش
اگر مراقب یک کودک خردسال هستید، احتمالاً می‌دانید که گوش درد چقدر رایج است. بزرگسالان نیز به عفونت گوش مبتلا می‌شوند اما بچه‌ها معمولاً بیشتر به آن مبتلا می‌شوند زیرا هنوز سیستم ایمنی آنها برای مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌های رایج تقویت نشده است. همیشه نمی‌توان تمام عفونت‌های گوش را متوقف کرد اما می‌توان علت آنها را آموخت و سپس اقداماتی را انجام داد تا احتمال ابتلا به عفونت گوش را کاهش دهید:
- پاییز و زمستان: عفونت گوش بیشتر در پاییز و زمستان رخ می‌دهد زیرا عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا در فصل سرما افزایش می‌یابد. کودکانی که کمتر از 2 سال سن دارند به دلیل اندازه و شکل کوچک لوله‌های استاش بیشتر دچار عفونت گوش می‌شوند بنابراین باید بیشتر مواظب بود.
- شیشه شیر و پستانک‌ها: اگر بچه‌ها هنگام دراز کشیدن از شیشه شیر می‌نوشند یا از پستانک استفاده می‌کنند، احتمال ابتلا به عفونت گوش بیشتر است. مکیدن از سینه مادر بهترین گزینه است.
- آلودگی و دود: دود سیگار و سایر انواع آلودگی هوا می‌تواند احتمال عفونت گوش را در فرزند شما افزایش دهد بنابراین در هوای آلوده از منزل بیرون نروید و سیگار را ترک کنید.
- کثیف بودن دست و محیط اطراف: آلودگی موجود در اطراف و حتی دستان می‌تواند باعث افزایش احتمال انواع عفونت‌ها مانند عفونت گوش شود. مدام دست‌ها را بشویید و محیط اطراف را تمیز نگه دارید.
تشخیص عفونت گوش
پزشک با وسیله‌ای به نام اتوسکوپ به منظور تشخیص علائم عفونت به پرده گوش نگاه می‌کند. علائم عفونت شامل پرده گوش قرمز یا برآمدگی پرده گوش با مایع در پشت آن است. مایع ممکن است مانند سرماخوردگی نازک یا مانند چرک غلیظ باشد. اوتیت مدیا به معنی التهاب گوش میانی است. پزشک با وسیله‌ای همانند یک پف کننده متصل به اتوسکوپ (گوش بین) هوا را می‌دمد تا ببیند آیا پرده نازک گوش شما حرکت می‌کند یا خیر. با وجود مایع در گوش میانی، پرده گوش سفت‌تر است و به جلو یا عقب حرکت نمی‌کند. همچنین ممکن است با ابزار دیگری به دنبال علائم عفونت باشد که به آن تمپانومتر می‌گویند و از صدا و فشار هوا برای بررسی وجود مایعات در گوش میانی استفاده می‌کند.
درمان عفونت گوش
اغلب زمانی که یک ویروس باعث عفونت گوش می‌شود آنتی بیوتیک‌ها کمکی به درمان عفونت گوش نمی‌کنند. اگر براساس سابقه پزشک مشکوک باشد که باکتری‌ها باعث عفونت شده باشند ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.
آنتی بیوتیک برای عفونت گوش | قطره برای عفونت گوش | قرص برای عفونت گوش
اگر پزشک شما تصمیم به استفاده از آنتی بیوتیک‌ها گرفت، تمام دستورالعمل‌ها را دنبال کنید و حتی اگر شما یا فرزندتان احساس بهتری دارید باز هم همه دوزها را مصرف کنید. در صورت حذف دوز یا احساس بیماری از دارو، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر کل دوره را نگذرانید، عفونت گوش ممکن است عود کند و در برابر سایر درمان‌ها بیشتر مقاوم شود. آنتی بیوتیک می‌تواند شامل قرص و قطره باشد.
- محلول سرومنولیتیک (قطره موم گوش): قطره‌های محلول روغن معدنی یا پراکسید هیدروژن و آب و سایر آماده سازی‌ها می‌توانند موم موجود در کانال گوش را شل کنند.
- آبیاری (شستشو): آبیاری ملایم کانال گوش با آب نمک و پراکسید هیدروژن رقیق می‌تواند برخی از عوارض را درمان کند.
- آنتی هیستامین‌ها: یک اثر جانبی مسدود کننده‌های هیستامین آرام کردن گوش داخلی است و علائم سرگیجه را کاهش می‌دهد.
- جراحی: ممکن است برای برداشتن نوروم آکوستیک (تومور عصب شنوایی) عمل لازم باشد. کودکان مبتلا به عفونت مکرر گوش ممکن است برای قرار دادن لوله‌های تخلیه تحت عمل جراحی قرار گیرند.
- تمرینات موضعی: برخی از تمرینات موضعی ممکن است علائم BPPV (سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم) را با کمک به حرکت ذرات در گوش داخلی بهبود بخشند.
آپنه خواب چیست؟ + علائم و درمان
مسکن درد برای عفونت گوش
اگر یک ویروس یا باکتری عامل ایجاد عفونت گوش است و باید منتظر بمانید تا بهبود یابد، نیازی نیست که با درد زندگی کنید. پزشک شما ممکن است یک مسکن معمولاً استامینوفن (Tylenol) یا ایبوپروفن (Advil، Motrin) را توصیه کند که به کاهش تب هم کمک می‌کند. از آسپرین در کودکان باید به دلیل خطر سندرم ری (Reye's syndrome) اجتناب کرد. سندرم ری یک بیماری نادر است که می‌تواند باعث تورم در مغز یا کبد شود. همچنین می‌توان با استفاده از حرارت کم یک پد گرم کننده، درد را کاهش داد. در استفاده از پد گرمکن در کودکان بسیار مراقب باشید.
خارج کردن ترشحات عفونت گوش
اگر عفونت گوش باعث عوارض جدی شود، مایع به مدت طولانی در گوش باقی بماند یا فرزند شما دچار عفونت گوش شود که مدام برمی‌گردد ممکن است پزشک بخواهد روشی به نام میرنگوتومی (myringotomy) را انجام دهد. پزشک یک سوراخ کوچک در پرده صماخ گوش ایجاد می‌کند تا مایعاتی مانند آب، خون یا چرک خارج شود. در بسیاری از موارد، پزشک لوله‌ای را در گوش قرار می‌دهد تا دوباره از ترشحات پر نشود. این لوله معمولاً پس از حدود 6 تا 18 ماه به خودی خود می‌افتد و اجازه می‌دهد تا مایع خارج شده و هوا از طریق آن جریان یابد تا گوش میانی خشک بماند. لوله‌ها همچنین باعث می‌شوند که موارد زیر را تجربه کنید:
- کاهش درد
- بهبود شنوایی
- کمتر شدن تعداد عفونت‌ها
وقتی بچه‌های کوچکتر این لوله‌های گوش را دریافت می‌کنند نیازمند عمل جراحی است. آنها باید به بیمارستان بروند که این عمل معمولاً 15 دقیقه طول میکشد. کودکان بزرگتر و بزرگسالان می‌توانند این کار را در حالی که بیدار هستند مطب پزشک انجام داد. این جراحی به ندرت منجر به عفونت یا زخم می‌شود و معمولاً از علائم طولانی مدت جلوگیری می‌کند. در صورت خارج شدن لوله‌ها و بازگشت عفونت‌ها، با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی دیگر صحبت کنید. به طور کلی پزشکان برداشتن لوزه‌ها را برای عفونت گوش مفید نمی‌دانند.
دیالیز چیست ؟ | دیالیز چقدر طول میکشد؟
داروهای طبیعی عفونت گوش
برای تسکین علائم عفونت گوش می توانید کارهایی را در خانه انجام دهید. ابتدا با پزشک خود در مورد نکات زیر صحبت کنید:
- گرما: شاید کمپرس گرم در بهبود درد ناشی از عفونت گوش موثر باشد.
- شیر دادن از سینه: اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید این کار را زمانی که بیدار است انجام دهید تا نیازی به استفاده از شیشه شیر نباشد و بلافاصله پس از اتمام شیر دهی نخوابد.
- غرغره: در کودکان بزرگتر یا بزرگسالان، غرغره آب نمک به تسکین گلو کمک می‌کند و ممکن است به پاکسازی لوله‌های استاش نیز کمک کند.
- سرپا بایستید: اگر سر خود را راست نگه دارید می‌تواند به تخلیه گوش میانی کمک کند.
- پرهیز از استنشاق بوی سیگار: افراد سیگاری باید از کشیدن سیگار در داخل خانه یا هرجای دیگر نزدیک کودک یا فرد مبتلا به عفونت گوش خودداری کنند.
