بای پس قلبی چیست؟ | بای پس قلبی عروقی
جراحی بای پس قلبی هنگامی است که جراح عروق خونی را از قسمت دیگری از بدن می‌گیرد تا یک شریان مسدود شده را دور بزند. یعنی انسداد شریانی مانع از جریان خون می‌شود در نتیجه مسیر دیگری برای عبور جریان خون انتخاب می‌شود که باعث می‌شود خون و اکسیژن بیشتری به قلب برسد. تصور کنید در یک بزرگراه هستید و تصادفی باعث شده است که ترافیک ایجاد شود. اورژانس تقاضای باز شدن راه را می‌کند و با کنار کشیدن ماشین‌ها مسیر خلوت دیگری را برای رسیدن به محل حادثه انتخاب خواهد کرد. جراحی بای پس قلبی مشابه چنین موردی است. جراحی بای پس قلب می‌تواند به شما در کاهش خطر حمله قلبی و سایر مشکلات کمک کند.
پس از بهبودی احساس بهتری خواهید داشت و به فعالیت‌های منظم خود بر خواهید گشت. جراحی بای پس قلبی با عنوان بای پس عروق کرونری (CABG) نیز شناخته می‌شود یکی از رایج‌ترین نوع جراحی قلب به شمار می‌رود و بیشتر افراد پس از جراحی نتایج رضایت بخشی کسب کرده و به مدت یک دهه یا بیشتر بدون علامتی خاص به سادگی زندگی خود را ادامه می‌دهند. برای جلوگیری از انسداد مجدد به رژیم غذایی سالم، ورزش و احتمالا دارو نیاز خواهید داشت.
چرا نیاز به جراحی بای پس قلبی است؟
جراحی بای پس علائم بیماری عروق کرونری را درمان می‌کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که ماده‌ای مومی شکل به نام پلاک در داخل رگ‌های قلب تجمع یافته و مانع رسیدن خون و اکسیژن به قلب می‌شود. پزشک ممکن است جراحی بای پس قلب را پیشنهاد دهد زمانی که:
- شما درد شدیدی در قفسه سینه دارید که پزشک آن را ناشی از مسدود شدن شریان خون رسانی به قلب می‌داند.
- حداقل یکی از عروق کرونری مشکل دارد که باعث می‌شود بطن چپ قلب – محفظه‌ای که بیشترین میزان پمپاژ خون به قلب را انجام می‌دهد- آنطور که باید کار نکند.
- در شریان کرونر اصلی سمت چپ که بیشترین میزان خون را به بطن چپ می دهد انسداد وجود دارد.
- فرایندهای دیگری را برای افزایش میزان خون رسانی انجام داده‌اید که جوابگو نبوده و شریان مجدد باریک شده است.
- یک انسداد جدید دارید.
بیماری عروق کرونری می‌تواند منجر به حمله قلبی شود یا باعث تشکیل لخته خون و قطع جریان خون گردد. جراحی بای پس قلبی به سلامتی شما کمک می‌کند.
آماده شدن برای جراحی بای پس قلبی
قبل از جراحی بای پس قلبی:
- آزمایش خون
- اشعه ایکس قفسه سینه
- الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب (EKG)
باید انجام داد. همچنین ممکن است یک روش اشعه ایکس به نام آنژیوگرافی عروق کرونری (نوعی تصویر برداری برای دیدن رگ‌های خونی قلب) انجام دهید که از یک رنگ مخصوص برای نشان دادن نحوه حرکت خون در عروق استفاده می‌شود. اگر لازم باشد قبل از جراحی تغییری در رژیم غذایی یا شیوه زندگی خود ایجاد کنید و داروهای مصرفی خود را تغییر دهید پزشک آن‌ها را به شما اطلاع می‌دهد. در صورتی که ویتامین و مکمل استفاده می‌کنید پزشک را در جریان قرار دهید چرا که می تواند خونریزی را تحت تاثیر قرار دهد. لازم است برای بهبودی پس از جراحی بای پس قلبی نیز برنامه ریزی کنید.
عمل بای پس قلبی چگونه است | جراحی بای پس قلبی چگونه است؟
در تمام مدت جراحی بای پس قلبی شما در خوابی عمیق خواهید بود یعنی از قبل بیهوش می‌شوید. مدت زمان جراحی بین 3 تا 6 ساعت طول می‌کشد. یک لوله تنفسی در دهان شما قرار می‌گیرد که به ونتیلاتور (یک نوع دستگاه کمک تنفسی) وصل است که به تنفس شما کمک می‌کند. جراح برشی در وسط سینه ایجاد کرده و قفسه سینه را باز می‌کند تا به قلب برسد. تیم جراحی از دارویی برای توقف موقت قلب استفاده خواهد کرد. دستگاهی خاص به جای قلب شما کار می کند و وظیفه رساندن خون و اکسیژن را به تمام نقاط بدن در طول عمل به عهده می‌گیرد. سپس جراح رگ خونی را به عنوان پیوند از قسمت دیگری از بدن مانند سینه، پا یا بازو گرفته و یک سر آن را به یکی از رگ‌های کرونری وصل کرده و سر دیگر آن را به دریچه آئورت پیوند می‌دهد که مسیر جدیدی برای جریان خون به قلب باز می‌کند. اگر چندین انسداد وجود داشته باشد بای پس‌های دوگانه، سه گانه یا چندگانه انجام خواهد شد. در برخی موارد نیازی به متوقف کردن قلب نیست که روش خارج از پمپ نامیده می‌شود که فقط نیاز به برش‌های ریز دارد. برخی از جراحی‌ها به کمک دستگاه ربات (جراحی رباتیک) متکی هستند که در هر حال جراح بهترین عمل را به شما توصیه خواهد کرد.
دستگاه بای پس قلبی | دستگاه بای پس قلبی ریوی چیست؟
قلب عضو عضلانی مهم بدن است که وظیفه خونرسانی را به عهده دارد. دستگاه بای پس قلبی، پمپ بای پس نیز نامیده می‌شود که وظیفه قلب و ریه را به عهده گرفته و اکسیژن را به خون گرفته شده از وریدهای بدن ترزیق کرده و باعث به جریان افتادن خون در سراسر بدن می‌شود و دی اکسید کربن را از خون حذف می‌کند. پس از اتمام عمل، دستگاه بای پس قلبی غیر فعال شده و قلب وظایف خود را به عهده می‌گیرد. دستگاه بیرون آوردن قلب با عنوان دستگاه بای پس ریوی شناخته می‌شود. کار با دستگاه بای پس قلبی ریوی به عهده پرفیوژنیست است که در اتاق عمل حضور دارد و به کار با دستگاه مسلط است.
مطلب پیشنهادی:
آنژیوگرافی قلب چیست؟ | آنژیوگرافی قلب کودکان و نوزادان
ریسک جراحی بای پس قلبی
هر جراحی با خطراتی همراه است که جراحی بای پس قلبی از چنین قاعده‌ای مستثنی نیست، برخی از این موارد عبارتند از:
- لخته شدن خون که می‌تواند احتمال سکته مغزی، حمله قلبی یا مشکلات ریوی را افزایش دهد
- خونریزی
- عفونت
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)
- ذات الریه
- مشکلات تنفسی
- تب و درد
- نارسایی کلیه
- از دست دادن حافظه
که مواردی از جمله:
- سن
- تعداد بای پس انجام شده
- هر نوع بیماری پزشکی دیگر
می‌تواند روی میزان و شدت خطرات نامبرده شده تاثیر گذار باشد. قبل از عمل، شما و جراح درباره این موارد احتمالی با یکدیگر صحبت خواهید کرد.
مطلب پیشنهادی:
بعد از جراحی بای پس قلبی
پس از جراحی بای پس قلبی هنگامی که به هوش می‌آیید شاید احساس خوبی نداشته باشید که موقتی است. در تمام مراحل یک سوند ادراری (کاتتر) در مثانه قرار می‌گیرد تا ادرار را جمع کند. وقتی بتوانید به تنهایی از جا بلند شوید و به حمام و دستشویی بروید آن را برمی‌دارند. همچنین کاتتر IV به شما وصل خواهد شد تا داروها و مایعات مستقیما وارد خون شوند. اگر توانایی خوردن و آشامیدن داشته باشید دیگری نیازی به IV نخواهد بود. پس از جراحی باید 1 یا 2 روز در مراقبت‌های ویژه بمانید تا پزشک مطمئن شود قلب و تنفس شما خوب است تا شما را به بخش منتقل کنند. پس از عمل مایعات در اطراف قلب جمع می‌شوند که با لوله‌هایی که در اطراف قفسه سینه قرار گرفته است تخلیه می‌شود که بین 1 تا 3 روز پس از جراحی در آنجا خواهد ماند. در 2 تا 3 روز اول پس از عمل بای پس قلبی بیشترین میزان درد را احساس خواهید کرد که داروهای مسکن برای آرام شدن ترزیق می‌شود. 1 تا 2 روز پس از جراحی بای پس قلبی باید بتوانید راه بروید.
بازگشت به خانه پس از جراحی بای پس قلبی
عموما پس از 4 یا 5 روز پس از جراحی به خانه باز خواهید گشت که البته بستگی به سرعت بهبودی و عوامل دیگر دارد. ممکن است تا چند هفته پس از جراحی بای پس قلبی احساس گرسنگی نکنید و حتی یبوست داشته باشید. اگر جراح رگ وریدی را از پای شما برداشته باشد طبیعی است که در آن ناحیه کمی احساس درد و تورم داشته باشید. اگر شغل شما پشت میز نشینی است پس از 4 تا 6 هفته می‌توانید به محیط کار برگردید اما اگر شغل شما مستلزم فعالیت بدنی است نیاز به زمان بهبودی بیشتری دارید. بهبودی نسبی بین 2 تا 3 ماه طول می‌کشد. پزشک درمورد تغییراتی که به منظور جلوگیری از انسداد مجدد رگ‌ها باید انجام دهید به شما تذکر می‌دهد از جمله:
- سیگار نکشیدن
- مصرف داروهای کاهنده کلسترول بد خون (LDL)
- فعالیت داشتن
- حفظ وزن مطلوب
- کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده (چربی‌های ناسالم)
- اضافه کردن سبزیجات، غلات سبوس دار و میوه به رژیم غذایی
- شرکت در برنامه درمانی بازتوانی قلب تحت نظارت پزشک (شامل ورزش، آموزش سلامت قلب، مشاوره و کاهش استرس)
مطلب پیشنهادی:
هزینه عمل جراحی بای پس قلبی
هزینه عمل بای پس قلبی به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله:
- نوع بیهوشی
- تعدا بای پس انجام شده
- وضعیت جسمانی بیمار
- داروهای مصرفی
- تعداد روزهای بستری
- دولتی یا خصوصی بودن بیمارستان
- تخصص و تجربه جراح (دستمزد)
