عمل ابلیشن قلب چیست؟ و چه عوارضی دارد

عمل ابلیشن قلب، یکی از عمل‌هایی است که انجام آن برای برخی بیمارن واجب و حیاتی بوده تا بتوانند به زندگی عادی خود ادامه دهند. سیستم الکتریکی قلب سیگنال‌هایی تولید می‌کند که زمان ضربان قلب را کنترل می‌کند اما با این حال گاهی اوقات این سیستم آنطور که باید کار کند، نکرده در نتیجه ضربان قلب به صورت نامنظم خواهد شد که با تپش قلب و ضربان‌های ناهماهنگ قلب نمایان خواهد شد که نیاز به پیگیری و درمان دارد. عمل ابلیشن قلب در چنین مواردی به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی توصیه می‌شود که در این بخش از سایت خوب میشی به آن پرداخته شده است.  

عمل ابلیشن قلب

اختلالات قلبی باعث می‌شوند ضربان قلب از حالت عادی خارج شده و باعث ایجاد مشکلات متعدد برای بیمار خواهد شد. عمل ابلیشن قلب (Cardiac Ablation) یک روش نوین پزشکی بوده که برای درمان اختلالات ریتم قلب به ‌کار می‌رود. ابلیشن برای مورد هدف قرار دادن و از بین بردن سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی از قلب، استفاده می‌شود که با استفاده از انرژی الکتریکی یا حرارتی، بافت‌های غیرطبیعی در قلب را از بین می‌برد. بافت‌های غیر طبیعی به وجود آمده در قلب منجر به بروز ریتم نامنظم قلبی می‌شوند به همین دلیل نیاز است نسبت به از بین بردن آن اقدام کرد.

مراحل عمل ابلیشن قلب

هدف از انجام ابلیشن قلب برگرداندن ریتم عادی به ضربان قلب بوده و از آن می‌توان برای درمان لرزش‌های دهلیزی نیز استفاده کرد. ابلیشن قلب، نوعی عمل فرسایشی محسوب می‌شود که انرژی گرمایی یا سرمایی را برای ایجاد برخی زخم‌های جزئی و یا ضربه‌های سطحی به قلب می‌فرستد. گرمایش (انرژی رادیوفرکانسی) باعث تخریب بافت اضافی به وجود آمده شده و سرمایش (کرایوابلیشن) ابلیشن نیز می‌تواند سلول‌هایی که سیگنال غیرطبیعی تولید می‌کنند را فریز نماید در نتیجه بافت مشکل دار کنترل خواهد شد. 
متخصص قلب در طول ابلیشن قلبی، با استفاده از انرژی گرمایی یا سرمایی برای ایجاد زخم‌های جزئی در بافت قلب و هدف قرار دادن نقاطی از قلب را که موجب آریتمی می شوند، تولید ضربان‌های غیرطبیعی یا نامنظم را کنترل می‌کند که به دنباله آن بیمار پس از بهبودی می‌تواند به زندگی عادی خود برگردد.

البته در مقایسه با آنژیوگرافی، ابلیشن قلبی یک روش تهاجمی‌تری محسوب می‌شود اما در شرایط خاص، می‌تواند نتایج درمانی بسیار مؤثری داشته باشد.
در پاسخ به این سوال که آیا آنژیو قلب خطرناک است یا خیر، باید گفت این روش در اغلب موارد ایمن است، اما مانند هر روش پزشکی دیگر، ممکن است با عوارضی همراه باشد.

عمل ابلیشن قلب چقدر طول می‌کشد؟

در عمل ابلیشن قلب، کاتتر که یک لوله باریک و انعطاف پذیر است از طریق رگ خونی وارد بدن شده به سمت قلب هدایت می‌شود تا بافت مختل کننده ریتم قلبی را هدف قرار دهد. برای اینکه بتوان رگ‌های خونی را بر روی صفحه مانیتور بهتر دید، ماده حاجب از طریق کاتتر ترزیق می‌شود. از سویی دیگر حسگرهای موجود در نوک کاتتر سیگنال‌های الکتریکی را ارسال کرده و همچنین فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کنند. 
پزشکان با اطلاعات به دست آمده ناحیه‌ای را که باعث ضربان نامنظم قلب می‌شود شناسایی نموده و محل دقیق اعمال درمان را تعیین می‌کند. انرژی رادیوفرکانسی یا کرایوابلیشن از جمله روش‌های به کار رفته در عمل ابلیشن قلب بوده که مسیرهای نامنظم الکتریکی را مسدود می‌سازد. عمل ابلیشن قلب بین 3 تا 6 ساعت طول می‌کشد که با توجه به نوع و شدت آریتمی قلبی این زمان می‌تواند متغییر باشد. 

چه زمانی عمل ابلیشن قلب توصیه می‌شود؟

ضربان نامناسب قلب خطر ایجاد نارسایی قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد و از سویی دیگر منجر به بزرگ شدن قلب خواهد شد. ضربان قلب افرادی که از حالت عادی خارج می‌شود ممکن است نتواند با استفاده از داروهای مختلف نتیجه مطلوبی به دست آورد از این رو جراحی ابلیشن قلب توصیه می‌شود. به طور کلی پس از درمان‌های دارویی، زمانی ابلیشن قلب توصیه و تجویز می‌شود که:

• داروهای مصرفی برای درمان آریتمی منجر به بروز عوارض جدی و ناخواسته شده‌اند. 
•  فرد به یک یا چند نوع خاص آریتمی مبتلا بوده و فقط ابلیشن جوابگو خواهد بود. 
• بیمار به سندرم دبلیو پی دبلیو (سندرم ولف پارکینسون وایت) است. 
• احتمال ایست قلبی ناگهانی ناشی از آریتمی قلبی در فرد بالا است.
• بیمار به تاکی کاردی فوق بطنی مبتلا است.

چه کسانی نباید عمل ابلیشن قلبی انجام دهند؟

عمل ابلیشن قلبی به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟ با اینکه ابلیشن قلبی جزو روش‌های درمانی مفید برای بیماران مبتلا به آریتمی قلبی شناخته شده است اما گروه خاصی از بیماران نباید چنین عملی را انجام دهند، از جمله:

• سالمندان بالای 70 سال
• افراد دارای سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی
• بیماران مبتلا به نارسایی شدید کلیه، کبد یا ریه‌

عوارض عمل ابلیشن قلب

ابلیشن قلب عملی است که زندگی فرد را نجات می‌دهد با این حال ممکن است عوارضی هم داشته باشد. عوارض عمل ابلیشن قلب لزوما همه افراد را درگیر نمی‌کند بلکه اگر توصیه‌های قبل و بعد عمل به طور جدی و دقیق رعایت شود احتمال بروز آن به حداقل خواهد رسید. برخی از عوارض عمل ابلیشن قلب عبارتند از:

1. حمله قلبی
2. سکته مغزی
3. آسیب به دریچه قلب
4. آسیب به رگ‌های خونی
5. لخته‌شدن خون در پا یا ریه‌ها 
6. آسیب به کلیه‌ها در طول عمل
7. پایین آمدن سرعت ضربان قلب 
8. باریک شدن رگ‌های بین ریه‌ها و قلب 
9. عفونت یا خونریزی در محل ورود کاتتر
10. ظاهرشدن آریتمی جدید یا بدتر شدن بیماری

آخرین مواردی که می‌توان از آن‌ها به عنوان عوارض عمل ابلیشن قلب یاد کرد، سکته مغزی، سوراخ شدن قلب و مرگ بوده که بسیار نادر خواهند بود. در برخی بیماران آریتمی پس از مدتی مجدد بازمی‌گردد که بنا به صلاحدید پزشک شاید دوباره نیاز به عمل ابلیشن باشد. 

نتیجه گیری

عمل ابلیشن قلب روشی مؤثر برای درمان اختلالات ریتم قلب بوده که با استفاده از انرژی رادیوفرکانسی یا سرمایش شدید (کرایوابلیشن) بافت‌های غیرطبیعی که منجر به ضربان نامنظم قلب می‌شوند را جذب و تخریب می‌کند.  عمل ابلیشن اگر توسط پزشک ماهر انجام شود کیفیت زندگی بیماران را بهبود داده و از عوارض جدی‌ مانند نارسایی قلبی و سکته مغزی جلوگیری خواهد کرد. با تمام مزایایی که عمل ابلیشن قلبی دارد، انجام آن برای برخی افراد مناسب نبوده و ممکن است با عوارض همراه باشد.

سوالات متداول

۱. عمل ابلیشن قلب چقدر طول می‌کشد؟
عمل ابلیشن بین ۳ تا ۶ ساعت به طول می‌انجامد ولی این زمان بسته به نوع و شدت آریتمی می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد.

۲. چه زمانی عمل ابلیشن قلب توصیه می‌شود؟

• احتمال ایست ناگهانی قلب وجود داشته باشد.
• داروهای مصرفی منجر به عوارض جدی شده باشند.
• فرد به انواع خاص آریتمی مبتلا باشد که فقط با ابلیشن قابل درمان است.

۳. چه کسانی نباید عمل ابلیشن قلبی انجام دهند؟

• سالمندان بالای ۷۰ سال
• افرادی که سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی دارند
• بیماران مبتلا به نارسایی شدید کلیه، کبد یا ریه

۴. عوارض عمل ابلیشن قلب چیست؟

• حمله قلبی و سکته مغزی
• آسیب به دریچه یا رگ‌های خونی
• عفونت و خونریزی در محل ورود کاتتر

۵. آیا بعد از عمل ابلیشن، آریتمی می‌تواند دوباره بروز ‌کند؟
بله، در برخی بیماران ممکن است آریتمی بعد از مدتی دوباره برگشته و در صورت لزوم عمل ابلیشن مجدد ضروری باشد.