آنژیوپلاستی قلب چیست؟
بیماران قلبی- عروقی گاه برای درمان به آنژیوپلاستی قلب ارجاع داده می‌شوند. آنژیوپلاستی قلب زیر مجموعه آنژیوگرافی قلب است که بر خلاف آنژیوگرافی، جنبه درمان دارد بنابراین طبیعی است که پزشک همزمان با آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی قلب را هم انجام دهد. آنژیوپلاستی قلب می‌تواند گرفتگی و تنگی رگ‌ها و شریان‌ها را بر اثر جمع شدن ذرات چربی در داخل دیواره‌های رگ را برطرف کند که باعث باز شدن مسیر شریان (سرخرگ) و عبور جریان خون می‌شود.
آنژیوگرافی قلب چیست؟ | آنژیوگرافی قلب کودکان و نوزادان
آنژیوپلاستی قلب چگونه است؟ | عمل آنژیوپلاستی قلب
آنژیوپلاستی نوعی عمل بدون جراحی است که بریدگی خاصی نیاز ندارد. در آنژیوپلاستی ابتدا بیمار روی تخت مخصوص می‌خوابد و ناحیه مورد نظر- دست یا پا- با ضد عفونی کننده تمیز می‌شود و در صورت نیاز موهای زائد آن قسمت تراشیده می‌شود (بهتر است از قبل موهای زائد خود را شیو کنید). به بیمار ماده بی حسی یا بیهوشی خفیف ترزیق می‌شود سپس برش کوچکی در ناحیه پا یا دست ایجاد شده در حدی که بتوان یک رگ را بیرون کشید. لوله پلاستیکی کوچک در درون سرخرگ جایگذاری شده و از درون آن کاتتر که لوله‌ای بلند و باریک است عبور داده می‌شود و ماده حاجب که نوعی ماده رنگی برای بهتر دیده شدن درون رگ‌ها است، ترزیق می‌شود. برای انجام آنژیوپلاستی قلب، جراح یکی از روش‌های بالن (بالون) یا استنت (فنر) را انجام می‌دهد که در ادامه هر یک را شرح خواهیم داد.
آنژیوپلاستی قلب توسط بالن
ماده چربی به نام پلاک در داخل شریان تجمع یافته که باعث کاهش جریان خون در قلب و حمله قلبی می‌شود. بالن جسمی کوچک با قدرت باد شوندگی است که کاتتر همراه با بالن به سمت عروق گرفته شده هدایت می‌شود تا به محل مورد نظر برسد. بالن همچون بادکنک چندین بار متوالی باد شده تا شریان کمی کش آمده و فضا برای عبور جریان خود باز شود که اصطلاحا به این عمل آنژیوپلاستی قلب بالن زدن گفته می‌شود. پس از بالن زدن نیاز است که بیمار از داروهایی که از گرفتگی مجدد رگ‌های قلبی پیشگیری می‌کند، زیر نظر پزشک معالج استفاده کند.
عوارض آنژیوپلاستی قلب به روش بالن زدن
عوارض آنژیوپلاستی قلب به روش بالن زدن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تشکیل مجدد لخته‌های خونی
- خونریزی ناحیه‌ای که کاتتر قرار گرفته شده است
- تنگی مجدد عروق
آنژیوپلاستی قلب توسط استنت یا فنر
استنت همچون لوله فنری باریک و نازک است که برای کاهش احتمال تنگی مجدد رگ‌ها و عروق استفاده می‌شود. استنت درون رگ همانند یک داربست عمل کرده و با منبسط کردن رگ، مسیر آن را باز نگه داشته تا به راحتی و بدون مانع، خون جریان داشته باشد. دور بالنی که کاتتر آن را به سمت عروق و شریان مسدود شده هدایت می‌کند، اسنت همچون لوله فنری قرار داده شده و در محل انسداد رگ، بالن پر از باد شده و استنت در آنجا جایگذاری می‌شود سپس باد بالن کم شده و از آنجا خارج می‌شود. استنت معمولا از جنس فلز است و به صورت دائمی در بدن ماندگار است. همچنین می‌تواند از ماده‌ای ساخته شود که بدن به مرور زمان آن را جذب می‌کند. به این عمل آنژیوپلاستی قلب در اصطلاح فنر زدن گفته می‌شود. به دلیل اینکه فنر زدن به تنهایی باعث تشکیل لخته می‌شود بیمار باید پس از آنژیوپلاستی قلب از داروهای رقیق کننده خون مانند:
- آسپیرین
- پراسوگرل
- کلوپیدوگرل
- ...
مصرف کند تا خون همچنان رقیق باشد که لخته‌های خونی و به دنبال آن حمله قلبی رخ ندهد.
عوارض آنژیوپلاستی قلب به روش استنت گذاری (فنر زدن)
عوارض استنت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی در ناحیه‌ای که پزشک لوله را درون آن قرار داده است
- صدمه به رگ خونی از طریق لوله
- عفونت
- ضربان نامنظم قلب
بعد از آنژیوپلاستی قلب
عمل آنژیوپلاستی قلب حدود 1 ساعت طول می‌کشد اما اگر بخواهیم زمان آماده شدن برای عمل و ریکاوری را در نظر بگیریم بین 5 تا 10 ساعت متغیر است. بعضی از بیماران همان روز مرخص می‌شوند مگر اینکه صلاحدید پزشک این باشد که بیمار یک شب در بیمارستان بماند. مراقبت‌های بعد از آنژیوپلاستی قلب شامل موارد زیر است:
- تا چندین روز از رانندگی کردن خودداری کنید.
- از انجام فعالیت‌های فیزیکی شدید خودداری کنید.
- مایعات فراوان (غیر کافئین) بنوشید.
- بعد از 2 روز به حمام بروید.
- داروهای داده شده را حتما سر وقت مصرف کنید.
- دردی که همراه با تعریق سرد است، غیر عادی است و حتما باید به پزشک اطلاع داده شود.
- از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای فست فودی، پر چرب و پر از ادویه و نمک خودداری کنید.
- پیاده روی آرام داشته باشید.
- از استرس و شرایط تشنج زا دوری کنید.
فنر گذاری (استنت) و گیت‌های خروجی | فنر گذاری و ام آر آی
پس از استنت گذاری با خیال راحت می‌توانید از گیت‌های فرودگاه و پایانه‌ها عبور کنید چرا که فلز تعبیه شده قابل شناسایی نبوده و منجر به صدا در آمدن آن‌ها نخواهد شد. همچنین در صورت ضرورت استفاده از MRI حتما به پزشک اطلاع دهید، عموما پس از گذشت 6 ماه از آنژیوپلاستی قلب مراجعه به ام آر آی منعی وجود ندارد.
تفاوت آنژیوپلاستی قلب و بای پس
جراحی بای پس (Bypass) کرونری که اختصار شده آن به انگلیسی CABG نام دارد برای افزایش خون رسانی سرخرگ‌ها به طرف قلب است و زمانی به کار می‌رود که بیشتر شریان‌ها و عروق مسدود بوده و روش آنژیوپلاستی قلب پاسخگو نیست. در روش بای پس یک یا چند شریان جدید جایگزین شریان‌ها و رگ‌های مسدود شده قبلی می‌شود تا عمل خونرسانی بهتر صورت گیرد. از آنجایی که در روش بای پس استخوان جناغ سینه برداشته شده و پس از جایگزین کردن رگ مجددا سینه بخیه می‌خورد برخلاف روش آنژیوپلاستی قلب که حدود یک ساعت طول می‌کشید، حدود 6 تا 8 ساعت زمان نیاز است بنابراین نیاز به بستری شدن بیمار در بیمارستان به مدت چند روز می‌باشد.
هزینه آنژیوپلاستی قلب | قیمت آنژیوپلاستی قلب
هزینه آنژیوپلاستی قلب به عوامل مختلفی نظیر:
- مدت زمان بستری در بیمارستان
- داروهای مصرفی
- تعداد استنت‌های به کار برده شده در رگ‌های بیمار
- نوع استنت به کار برده شده
- بالن زدن، فنر گذاری یا هر دو
- تعداد خدمات جراحی در اتاق
- خدمات تصویربرداری
- دستمزد جراح
- بیمارستان دولتی یا خصوصی
- شهر یا محل قرار گیری بیمارستان
- ...
بستگی دارد.
بعد فنر گذاری در بیمارستان‌های دولتی در لحظه نگارش این مطلب در فروردین سال 1400 هزینه فنر زدن از حدود 3 میلیون تومان (حداقل قیمت) شروع می‌شود که این رقم در بیمارستان‌های خصوصی از حدود 12 میلیون تومان به بالاست. خوشبختانه بیشتر بیمه‌ها هزینه آنژیوپلاستی قلب را پوشش می‌دهند که بهتر است برای اطلاع دقیق از هزینه و نحوه پوشش از بیمارستان مد نظر و کارگزاری بیمه سوال کنید.
مطالب پیشنهادی:
آپنه خواب چیست؟ + علائم و درمان
آلرژی فصل بهار | حساسیت فصلی، دارو و درمان
لاغری با زنجبیل | چربی سوزی شکم و پهلو با زنجبیل
