آنوریسم قلبی چیست ؟ | درمان آنوریسم آئورت قلبی

آنوریسم آئورت قلبی

قلب مهم‌ترین عضله بدن است که در طول زندگی خون کافی را به اطراف پمپاژ می‌کند. آنوریسم آئورت زمانی اتفاق می‌افتد که در دیواره آئورت (بزرگترین رگ خونی بدن که به بطن چپ قلب متصل است) ضعف یا برآمدگی وجود داشته باشد که می‌تواند باعث نشتی و ریختن خون به بدن شود. آیا تا به حال در زمستان ترکیدگی لوله‌ای را دیده‌اید که بر اثر یخ زدن ترکیده و فشار زیاد ایجاد شده است؟ آنوریسم قلبی مشابه آن است. به آنوریسم آئورت، آنوریسم قلبی نیز گفته می‌شود. برخی از انواع آنوریسم‌های آئورت ممکن است بترکند و باعث خونریزی داخلی شوند. برجستگی یا ضعف در دیواره آئورت اغلب در اثر فشار خون بالا یا در اثر تصلب شرایین (تنگی عروق) ایجاد می‌شود که آترواسکلروز (آتریوسکلروز) نامیده می‌شود که می‌تواند باعث مشکلاتی از قبیل حمله قلبی، آسیب به کلیه، سکته مغزی و حتی مرگ شود. درمان آنوریسم قلبی به موارد مختلفی از جمله سن، جنس و اندازه آنوریسم بستگی دارد. برای آنوریسم‌های کوچکتر ممکن است داروها و تغییر سبک زندگی کمک کند اما گاهی جراحی توصیه می‌شود. آنچه خواندید توضیح مختصری درمورد آنوریسم قلبی بود، در ادامه بیشتر با آنوریسم قلبی آشنا خواهیم شد.

انواع آنوریسم آئورت | انواع آنوریسم قلبی

دو نوع آنوریسم قلبی وجود دارد:

1. در قفسه سینه که به آن آنوریسم آئورت توراسیک گفته می‌شود. (Thoracic aortic aneurysm)
2. در شکم که به آن آنوریسم آئورت شکمی گفته می‌شود. (Abdominal aortic aneurysm)

که در ادامه با هر یک از آن‌ها آشنا خواهید شد.

آنوریسم آئورت قفسه سینه

یکی از انواع آنوریسم قلبی، آنوریسم آئورت قفسه سینه (توراسیک) است که ژن‌ها در احتمال ابتلا به آن نقش دارند. شرایطی که افراد با آن متولد می‌شوند مانند:

• دریچه آئورت دو سو سپید (بیماری مادرزادی قلبی)
• سندروم مارفان (اختلال ژنتیکی)
• سندروم لویز – دیتز (اختلال در بافت پیوندی)

می‌توانند بر آئورت تاثیر بگذارند. دلایل دیگر ایجاد آنوریسم توراسیک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• فشار خون بالا
• عفونت
• تجمع پلاک در عروق (تصلب شرایین)
• کلسترول بالا
• آسیب ناشی از ضربه ناگهانی

طبیعی است شما ندانید که آنوریسم قلبی از نوع توراسیک دارید زیرا معمولا علائم تا زمانی که آنوریسم بزرگ نشده یا ترکیده نشود ظاهر نمی‌شوند اما با رشد آنوریسم قلبی از نوع تورایسک ممکن است برخی از علائم از جمله:

• درد در قفسه سینه یا کمر
• مشکل در تنفس یا بلعیدن
• تنگی نفس
• سرفه کردن
• گرفتگی صدا

را مشاهده کنید. پزشک اغلب با آزمایشاتی آنوریسم آئورت توراسیک را تشخیص دهد. مانند:

• اشعه ایکس
• اکوکاردیوگرام (آزمایش اکو قلب)
• سی تی اسکن
• سونوگرافی

در صورت تشخیص اغلب سالانه برای ارزیابی رشد بررسی می‌شود چرا که با وجود درمان ممکن است مجدد رشد داشته باشد. غربالگری‌های معمول به ویژه برای شرایط خاص ژنتیکی می‌تواند به پزشک کمک کند تا بهتر احتمال ابتلا به توراسیک را دریابد و در صورت وجود چنین بیماری داروهایی را برای کاهش کلسترول و فشار خون تجویز می‌کند. اگر آنوریسم قلبی تبدیل به یک مشکل اساسی شود یا اندازه آن به سرعت رشد کند ممکن است نیاز به جراحی باشد. در جراحی آنوریسم قسمت آسیب دیده حذف شده و با یک لوله مصنوعی جایگزین می‌شود. هنگامی که لوله مصنوعی در جای خود قرار گرفت چنین پیوندی باعث تقویت آن قسمت از آئورت می‌شود.

مطلب پیشنهادی:

آنژیوپلاستی قلب چیست؟

آنوریسم آئورت شکمی

آنوریسم قلبی از نوع آنوریسم آئورت شکمی در بخشی که آئورت از شکم عبور می‌کند اتفاق می‌افتد. معمولا نشانه‌ای خاص از آنوریسم وجود ندارد مگر اینکه احساس:

• کمر درد
• درد عمیق در کنار شکم
• احساس ضربان در نزدیکی ناف

اگر آنوریسم پاره شود ممکن است از معده خود احساس درد و ناراحتی کرده یا ناگهان دردی شدید در کمر یا شکم به وجود آید طوری که گاه با سنگ کلیه اشتباه گرفته می‌شود. استفراغ، سرگیجه و عرق نشانه‌های دیگری است که می‌تواند بروز یابد. پزشکان به طور دقیق نمی‌دانند چه عواملی باعث ایجاد آنوریسم قلبی از نوع شکمی می‌شود اما گمان می‌رود که موارد مختلفی در آن نقش داشته باشند مانند:

تصلب شرایین (آترواسکلروز)

• سیگار کشیدن
• فشا خون بالا
• استعداد ژنتیکی

همچنین گمان می‌رود که در صورت صدمه رسیدن به فرد یا عفونت ، رگ‌های خونی ملتهب می‌شوند. اگر پزشک وجود آنوریسم شکمی را تشخیص دهد احتمال لخته شدن خون وجود دارد. لخته‌های کوچک خون می‌توانند در ناحیه آنوریسم ایجاد شده به پا، کلیه یا سایر اندام‌ها آسیب برساند. برای تشخیص آنوریسم قلبی از نوع آنوریسم آئورت شکمی از روش‌های مختلف تصویربرداری استفاده می‌شود مانند:

• ام آر آی
• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• اشعه ایکس از شکم
• سونوگرافی

استفاه می‌شود. اگر برآمدگی کوچک و جزئی باشد با ترک عادات نادرست (مانند سیگار کشیدن) و داروها آن را کنترل می‌کنند اما اگر اندازه آن بزرگ باشد نیاز به جراحی خواهد بود. در جراحی آنوریسم شکمی یا به روش سنتی بخش آسیب دیده را حذف و با لوله مصنوعی جایگزین می‌کنند یا از روش جراحی اندوواسکولار استفاده می‌شود که به جای حذف آنوریسم، استنت قرار گرفته تا مسیر جریان خون آزاد شود.

مطلب پیشنهادی:

آنژیوگرافی قلب چیست؟ | آنژیوگرافی قلب کودکان و نوزادان

آنوریسم کاذب چیست؟ | سودوآنوریسم چیست؟

آنوریسم کاذب یا سودو آنوریسم ‌زمانی به وجود می‌آید که در رگ سوراخی کوچک وجود داشته باشد که خون به آهستگی از آن خارج می‌شود. بافت التهابی به تدریج اطراف خون خارج شده را گرفته و توده‌ای را شکل می‌دهد که خون به صورت رفت و برگشتی به داخل آنوریسم کاذب رفته و خارج می‌شود. شایع‌ترین محل ایجاد آنوریسم کاذب در کشاله ران می‌باشد البته این احتمال وجود دارد که در نقاط دیگر بدن هم به وجود آید. از عوامل ایجاد آنوریسم کاذب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شکستگی استخوان و جا به جا شدن آن
• تروما حاد (اصابت گلوله یا چاقو)
• عفونت
• واسکولیت (التهاب رگ)
• بیماری‌های التهابی

در صورتی که آنوریسم کاذب کوچک باشد ممکن است علائمی ایجاد نکند و به طور اتفاقی در سی تی اسکن یا سونوگرافی دیده شود اما آنوریسم کاذب بزرگ به صورت یک توده ضربان دار پدیدار می‌شود و یا به صورت زخم در انگشتان پا دیده شود که ناشی از انسداد عروق بر اثر تجمع لخته‌های خون است. ورم شدید یا قرمز شدن محل آنوریسم کاذب از نشانه‌های دیگری است که ممکن است فرد با آن مواجه شود. توسط:

• سونوگرافی کالر داپلر
• آنژیوگرافی

آنوریسم کاذب تشخیص داده شده و توسط جراحی درمان می‌شود.

علائم آنوریسم قلبی

به طور کلی علائم آنوریسم قلبی عبارتند از:

• حساسیت به لمس
• درد شدید در ناحیه قفسه سینه، شکم، معده، فک، گردن یا پا
• نبض در نزدیکی شکم (ناف)
• زخم روی پا یا انگشتان پا
• کمر درد
• گرفتگی صدا
• سرفه
• تنگی نفس

علائم نام برده شده ممکن است به صورت گذرا باشند و یا ممکن است ثابت و با شدت بالا بروز یابند. آنوریسم قلبی گاهی بی سر و صدا به وجود می‌آید طوری که پزشک آن‌ها را در طول آزمایشات به منظور تشخیص بیماری دیگر، پیدا می‌کند. در بدترین شرایط آنوریسم قلبی ممکن است پاره شود یا بترکد که باعث درد شدید و خونریزی می‌شود و گاه در طول چند دقیقه تا چند ساعت منجر به مرگ می‌شود.

درمان آنوریسم قلبی | درمان پاره شدن رگ قلب

درمان آنوریسم قلبی بستگی به اندازه آن دارد. اگر قطر آن:

• کمتر از 4 سانتیمتر باشد معمولا با رعایت یک سری از اصول و داروها مانند داروهای مسدود کننده بتا و مسدود کننده‌های کانال کلسیم به منظور کاهش فشار خون برطرف می‌شود.
• بین 4 تا 5.5 سانتیمتر باشد با توجه به وجود علائم پزشک در این مورد تصمیم می‌گیرد.
• بزرگتر از 5.5 سانتیمتر باشد جراحی توصیه می‌شود.

در صورت وجود آنوریسم قلبی باید به طور مرتب به پزشک مراجعه کرد تا آنوریسم را از نظر رشد بررسی کند و همچنین به شما گفته خواهد شد که از بلند کردن اجسام سنگین که به آئورت فشار وارد می‌کند خودداری کنید.

مطلب پیشنهادی:

چند راهکار ساده برای پیشگیری از سکته مغزی

تغییر سبک زندگی

گفته شد در صورتی که اندازه آنوریسم قلبی کوچک باشد پزشک از شما خواهد خواست مواردی را رعایت کنید که باعث تغییر در سبک زندگی می‌شود مانند:

• ترک کردن سیگار: مصرف هر نوع دخانیات می‌تواند احتمال آنوریسم را افزایش دهد.
• تغییر در رژیم غذایی: مقدار سدیم و کلسترول را در رژیم غذایی خود تغییر دهید و گوشت بدون چربی، میوه، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید.
• پرهیز از انجام فعالیت‌های سنگین: مواردی مانند برف پارو کردن، بلند کردن وزنه‌های سنگین، شکست چوب و ... باعث فشار به آنوریسم می‌شود. بهتر است به منظور جلوگیری از کم تحرکی به ورزش‌هایی با شدت متوسط روی آورید.
• کاهش دادن استرس: از عوامل استرس زا که باعث بالا رفتن فشار خون و افزایش احتمال پارگی آنوریسم می‌شود بپرهیزید.