سوزش سر دل چیست؟
لولهای که گلو و معده را به یکدیگر وصل میکند مری نام دارد که سوزش سر دل از تحریک مری ناشی میشود که تحریک شدن مری نیز خود از اسید معده ایجاد میشود. سوزش سر دل منجر به ناراحتی و سوزش در قسمت شکم فوقانی و یا استخوان زیر سینه میشود. پیش آمده است که بیماران از سوزش سر دل و دل درد شکایت کنند. دل درد هیچ ارتباطی با قلب ندارد اما برخی از علائم سوزش سر دل مشابه علائم حمله قلبی یا بیماریهای قلبی است.
علائم سوزش سر دل | سوزش سر دل و درد پشت
سوزش سر دل دقیقا همانند نام آن است که احساس سوزش در پشت جناغ یا استخوان سینه را سبب میشود طوری که انگار درد آن به پشت و کمر میرسد. همچنین سوزش آن در گلو احساس میشود. علائم دیگر سوزش سر دل عبارتند از:
- احساس درد در قفسه سینه به هنگام خم شدن یا دراز کشیدن
- احساس تلخی، شوری، اسیدی و گرم بودن در گلو
- سخت شدن بلعیدن
- سرفههای طولانی مدت، گلو درد یا گرفتگی صدا
سوزش سر دل چقدر طول میکشد؟
سوزش سر دل میتواند در هر فردی متفاوت باشد. در بعضی افراد سوزش سر دل فقط چند دقیقه طول میکشد در حالیکه در گروهی دیگر چندین ساعت طول میکشد. سوزش سر دل یکی از شکایتهای رایج در میان بانوان باردار است.
سوزش سر دل از چیست؟ (دلیل سوزش سر دل)
علائم سوزش سر دل میتواند به دلیل مشکلی در دریچه عضلانی به نام اسفنکر تحتانی مری (LES) باشد که در دندههای قفسه سینه نزدیک به سمت چپ قرار دارد. اسفنکر تحتانی مری یا همان LSE هنگامی که غذا میخواهد به معده وارد شود یا نفس نفس بزنید باز میشود و سپس مجددا بسته میشود اما اگر LES به خوبی و محکم بسته نشود و یا خیلی زود باز شود اسید معده از درون آن تراوش کرده و به معده نفوذ میکند که باعث احساس سوزش میشود. از دلایل محکم بسته نشدن LES میتوان به:
- پرخوری (قرار گرفتن حجم زیاد غذا روی معده)
- فشار زیاد روی معده بر اثر چاقی، بارداری یا یبوست
اشاره کرد. همچنین بعضی از انواع غذاها و خوردنیها باعث میشوند که LES شل شده و اسید معده افزایش یابد که به:
- گوجه فرنگی
- مرکبات
- سیر
- پیاز
- شکلات
- مواد کافئین دار مانند قهوه و چای
- نوشابههای گازدار
- نعناع تند
- غذاهای چرب (غنی از روغن حیوانی یا گیاهی)
- برخی از داروها
- الکل
- استرس
- کمبود خواب
- سیگار کشیدن
میتوان اشاره کرد که باعث سوزش سر دل میشوند.
سوزش سر دل در بارداری (سوزش سر دل در حاملگی)
دوران بارداری دورانی است که بدن دستخوش تغییرات هورمونی بسیاری میشود طوری که سوزش سر دل یکی از عوارض آن است. در زمان بارداری هورمون پروژسترون باعث شل شدن عضلات صاف رحم و گشاد شدن LSE یا همان اسفنکر تحتانی مری که دریچه جدا کننده معده از مری است میشود. به همین دلیل اسید از معده به سمت مری برگشته و باعث سوزش سر دل میشود. عموما سوزش سر دل در برخی از بانوان از هفته 30 بارداری یعنی ماه هفتم به بعد آغاز میشود و تا زمان زایمان ادامه دارد.
تشخیص بیماری سوزش سر دل | سوزش سر دل نشانه چیست؟
اگر سوزش سر دل به مدت طولانی ادامه داشته باشد ممکن است نشانهای از بیماری جدیتری باشد که با نام رفلاکس معده و مری (GERD) شناخته میشود. پزشک از علائم میتواند تشخیص دهد که علت دل درد و سوزش سر دل از رفلاکس است اما برای اینکه به طور دقیق میزان و شدت آن را دریابد تقاضای موارد زیر را خواهد داشت:
- اشعه ایکس: قبل از انجام پرتو نگاری باید یک سوسپانسیون سولفات باریم خوراکی که توسط پزشک تجویز میشود را بنوشید که باعث تخلیه محتویات دستگاه گوارش شده و به عنوان ماده حاجب عمل میکند. پس از آن پزشک مشکلات درون سیستم هضم را مشاهده میکند و علت رفلاکس و سوزش سر دل را در مییابد.
- آندوسکوپی: یک دوربین کوچک که سر لولهای منعطف قرار دارد را از طریق دهان وارد گلو کرده تا اجزای مری و دستگاه گوارش را مشاهده کنند.
- آزمایش پروب اسید آمبولاتور (پایش PH مری): نوعی دستگاه در مری به مدت 24 ساعت قرار داده میشود که میزان بازگشت اسید به مری را اندازه میگیرد که سطح اسید مشاهده میشود.
- تست مانومتری مری (آزمایش تحرک مری): یک لوله بلند، نازک و انعطاف پذیر به نام کاتتر درون مری قرار داده شده و میزان فشار و حرکت را اندازه گیری میکند.
درمان سوزش سر دل
-
آنتی اسیدها (داروهای ضد اسید)
آنتی اسیدها از طریق خنثی کردن اسید معده و همچنین کم کردن سوزش سر دل باعث درمان سوزش سر دل میشوند که شامل:
- کربنات کلسیم
- هیدروکسید منزیم (شیر منیزی)
- ترکیبات آلومینیوم دار
- ترکیبات حاوی آلومینیوم و منیزیم
میباشد.
-
مهار کننده پمپ پروتون (PPI) یا مسدود کنندههای اسید H2
مهار کنندههای پمپ پروتون باعث کاهش اسید اضافه معده شده و برای درمان رفلاکس و سوزش سر دل به کار میرود مانند:
- لانزوپرازول (Prevacid)
- امپرازول (Prilosec, Zegerid)
- پنتوپرازول/ پانتوپرازول (Protonix)
- رابپرازول (Aciphex)
- دکسلانوپرازول (Dexilant)
- متوکلوپرامید (Metozolv, Reglan)
درمان خانگی سوزش سر دل | درمان گیاهی سوزش سر دل
علاوه بر درمان دارویی، درمانهای خانگی کمک میکنند که زودتر از سوزش سر دل خلاص شوید. از راههای درمان خانگی و گیاهی سوزش سر دل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- زنجبیل: زنجبیل ماده غذایی معجزه آسایی است که می توانید در وعدههای غذایی خود و به عنوان نوشیدنی استفاده کنید.
مطلب پیشنهادی:
لاغری با زنجبیل | چربی سوزی شکم و پهلو با زنجبیل
- سرکه سیب: یک قاشق غذاخوری از سرکه سیب را با یک لیوان آب جوشانده خنک شده رقیق کنید و از آن بنوشید.
مطلب پیشنهادی:
- جویدن آدامس: جویدن آدامس باعث میشود که بزاقهای دهان بیشتر شده و معده را از وجود اسید پاک میکند در نتیجه سوزش سر دل را کاهش میدهد.
- جوش شیرین: حل کردن یک قاشق غذاخوری از جوش شیرین در یک لیوان آب و نوشیدن جرعه جرعه آن کمک می کند سوزش سر دل کمتر شود.
- ماست پروبیوتیک: برای تنوع در وعده غذاخوری از ماست پروبیوتیک استفاده کنید تا شاهد درمان سوزش سر دل و معده باشید.
- بلافاصله پس از صرف غذا دراز نکشید.
- بین آخرین وعده غذایی خود تا خوابیدن 2 تا 3 ساعت فاصله بیندازید.
- هنگام دراز کشیدن سر خود را از بالا بیاورید که برای این کار میتوانید با استفاده از تکهای چوب تخت خود را کمی شیب دار کنید.
- لباس تنگ نپوشید.
- اضافه وزن خود را کاهش دهید.
عوارض سوزش سر دل
گهگاهی پیش میآید که سوزش سر دل رخ دهد که که خطرناک نیست اما در صورت وجود رفلاکس معده و مری (GERD) میتواند منجر به مشکلات جدیتری شود از جمله:
- سرفههای طولانی مدت
- لارنژیت یا التهاب حنجره
- التهاب یا زخم مری
- اختلال در بلع به دلیل باریک شدن مری یا دیسفاژ (باریک شدن مری ناشی از GERD)
- مری بارت (بازگشت رفلاکس مری به معده، بیماری ناشی از سوزش در بافت پوشش مری)
که در موارد خطرناکتر منجر به سرطان میشود.