کبد یکی از حیاتی‌ترین اعضای بدن است که نقش‌های متعددی در متابولیسم، تصفیه خون و حفظ تعادل هورمونی را بر عهده دارد. آنزیم‌های کبدی نشان‌دهنده سلامت کبد بوده و اگر در سطح بالایی قرار بگیرند نشانه‌ای از بیماری یا اختلال در عملکرد کبد خواهندبود. در این مقاله از سایت خوب میشی به بررسی علل بالا بودن آنزیم‌های کبدی، نشانه‌ها و شرایط خاص مرتبط با آن پرداخته شده است تا میزان خطرناک بودن آن بررسی شود.
نشانههای بالا بودن آنزیم‌های کبدی
آنزیم‌های کبدی وقتی بالاتر از حد نرمال باشند نشانه‌هایی را بروز می‌دهند. چندین علامت و نشانه وجود دارد که می‌تواند به وجود اختلال کبدی و بالا بودن آنزیم‌های کبدی اشاره کند.
افراد باید نسبت به علائم هشدار دهنده بالا بودن میزان آنزیم‌های کبدی حساس باشند و در صورت بروز هر یک از علائم به پزشک مراجعه کنند. از جمله علائم بالا بودن آنزیم‌های کبدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. خستگی مفرط: یکی از نشانههای شایع بیماری‌های کبدی خستگی مداوم است. خستگی به دلیل کاهش عملکرد طبیعی کبد در متابولیسم مواد غذایی و تولید انرژی ایجاد می‌شود که به راحتی با استراحت کردن از بین نمی‌رود.
2. زردی: زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها به دلیل تجمع بیلی‌روبین (Bilirubin) اتفاق میفتد که معمولا نشانه‌ای از اختلال در عملکرد کبد است. بیلی‌روبین ماده‌ای است که در نتیجه تجزیه گلبول‌های قرمز خون تولید شده و کبد آن را تصفیه می‌کند.
3. درد یا ناراحتی در ناحیه کبد: در صورتیکه کبد دچار التهاب یا آسیب شود برخی از بیماران در ناحیه سمت راست بالای شکم درد یا ناراحتی احساس می‌کنند که به صورت تیر کشیدن و مکرر ظاهر شده یا طوری است که نمی‌توان محل دقیق درد را شناسایی کرد.
4. کم‌اشتهایی: کاهش تمایل به خوردن غذا یکی دیگر از علائم بالا بودن آنزیم‌های کبدی است. برخی افراد ممکن است به دلیل احساس بیماری یا ناراحتی در ناحیه شکم تمایل به غذا خوردن نداشته باشند که به تدریج فرد لاغر می‌شود.
5. خارش پوست: احساس خارش بدون دلیل مشخص یکی دیگر از نشانه‌ها است که می‌تواند به دلیل تجمع مواد سمی در خون باشد زیرا با بالا بودن آنزیم‌های کبدی تصفیه خون به خوبی انجام نمی‌شود.
6. تورم در شکم: تجمع مایعات در ناحیه شکم (آسیت) در اغلب موارد به دنبال فشار در رگ‌ها و نارسایی کبد رخ می‌دهد. تورم در شکم می‌تواند نشانه‌ای از پیشرفت اختلال در عملکرد کبد باشد که نتیجه بالا رفتن میزان آنزیم‌های کبدی است.
7. تغییرات رنگ ادرار: ادرار تیره‌تر از حد معمول می‌تواند به دلیل افزایش بیلی‌روبین باشد. همچنین اگر مدفوع سفید/ خاکستری و رنگ‌پریده باشد می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در عبور مواد از کبد باشد زیرا کبد به دلیل بالا بودن آنزیم قدرتپردازش پلی‌روبین و سایر مواد زائد را ندارد.
8. حالت تهوع و استفراغ: در برخی از افراد احتمال این وجود دارد به دلیل اختلال در عملکرد کبد و بالا بودن میزان آنزیم‌های کبدی، حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند.
9. تغییرات در الگوی خواب: افراد مبتلا به اختلالات کبدی دچار خواب نامنظم و آشفته می‌شوند که منجر به خستگی بیشتر و پایین آمدن کیفیت زندگی خواهد شد.
بالا بودن آنزیم‌های کبدی در برخی موارد ممکن است بدون علائم واضح باشد بنابراین، انجام چکاپ برای بررسی سلامت و چک کردن آنزیم‌ها می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات کمک کند در نتیجه از بروز مشکلات و عوارض بعدی جلوگیری خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه علائم کبد چرب در چهره
بالا بودن آنزیم‌های کبدی در بارداری
دوران بارداری پر از چالش و اتفاقاتی است که باید جدی گرفته شود. بالا بودن آنزیم‌های کبدی در دوران بارداری می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و این شرایط نیاز به نظارت پزشکی دارد. دو وضعیت اصلی که ممکن است باعث افزایش آنزیم‌های کبدی در دوران بارداری شوند عبارتند از:
1. در سه‌ماهه سوم بارداری به دلیل تغییرات هورمونی که در بدن زن باردار رخ می‌دهد در جریان صفرا اختلال به وجود آمده و باعث تجمع نمک‌های صفراوی در کبد می‌شود. خارش شدید پوست به ویژه در کف دست و کف پاها نتیجه افزایش آنزیم‌های کبدی است و اگر درمان نشود می‌تواند خطراتی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
2. پره‌اکلامپسی اختلال جدی در بارداری است که در اواخر بارداری رخ می‌دهد و با افزایش فشار خون و آسیب به کبد و کلیه‌ها همراه است. در این شرایط آنزیم‌های کبدی بالا رفته که نیاز فوری به رسیدگی دارد. افزایش ورم، سردرد شدید و تغییرات در بینایی از عوارض پره‌اکلامپسی است.
3. عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت A، B و C نیز ممکن است در دوران بارداری اتفاق بیفتند و به بالا رفتن آنزیم‌های کبدی منجر شوند.
4. در برخی موارد تغذیه نامناسب و مصرف بیش از حد مکمل‌ها یا ویتامین‌ها می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد کبد و افزایش آنزیم‌های کبدی شود. زنان باردار از مصرف خودسرانه مکمل‌ها و داروها خودداری نموده و تنها تحت نظارت پزشک از دارو استفاده کنند.
بالا بودن آنزیم‌های کبدی در کودکان
بالا رفتن میزان آنزیم‌های کبدی تنها مختص بزرگسالان نیست بلکه می‌تواند کودکان را هم درگیر کند. بالا بودن آنزیم‌های کبدی در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. والدین و سرپرست کودک باید بالا بودن آنزیم‌های کبدی کودک را جدی گرفته و در صورت مشاهده علائم غیر عادی به پزشک مراجعه کنند. نشانههای بالا بودن آنزیم‌های کبدی در کودکان عبارتند از:
1. عفونت‌های ویروسی: یکی از شایع‌ترین علل بالا بودن آنزیم‌های کبدی در کودکان، عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت است. عفونت‌های ویروسی می‌توانند باعث التهاب و آسیب به بافت کبد شوند که در نهایت منجر به افزایش آنزیم‌ها خواهد شد.
2. بیماری‌های ژنتیکی: بیماری‌هایی مانند بیش آهنی یا هموکروماتوز (تجمع آهن در کبد) و بیماری ویلسون (تجمع مس) می‌توانند باعث آسیب به کبد شوند. بیماری‌های هموکروماتوز و ویلسون در اغلب موارد ژنتیکی بوده و نیاز به درمان طولانی‌مدت دارند.
3. نقص‌های مادرزادی: مشکلات مادرزادی کبدی که از بدو تولد وجود دارند نیز می‌توانند منجر به بالا رفتن آنزیم‌های کبدی شوند. مشکلات مادرزادی در بیشتر اوقات با علائمی مانند زردی شدید، خستگی و کم‌اشتهایی در نوزاد مشخص می‌شوند.
4. اختلالات تغذیه‌ای: کودکان ممکن است به دلیل تغذیه نامناسب، چاقی یا مصرف غذاهای پرچرب و حتی کم تحرکی دچار افزایش آنزیم‌های کبدی شوند. این وضعیت به نام کبد چرب غیر الکلی شناخته می‌شود و متاسفانه در حال افزایش است که می‌تواند منجر به آسیب کبدی دائمی شود.
5. سموم و داروها: قرارگیری در معرض سموم محیطی یا استفاده از داروهای خاص می‌تواند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی در کودکان شود. به همین دلیل باید از مصرف خودسرانه داروها جلوگیری کرده و از مواجهه با سموم ناشی از صنایع شیمیایی یا کشاورزی پرهیز کرد.
والدین باید در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رفتار یا سلامت کودک، به ویژه در مواردی مانند زردی، خستگی، یا کاهش وزن غیرمؤثر به پزشک مراجعه کنند. آزمایش‌های مختص کبد می‌توانند به تشخیص این شرایط کمک کرده و اگر مشکل جدی وجود دارد سریع‌تر نسبت به درمان اقدام نمود.
نتیجه گیری
بالا بودن آنزیم‌های کبدی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلات جدی در عملکرد کبد باشد و در شرایط خاص مانند بارداری و دوران کودکی اهمیت تشخیص به موقع و درمان بسیار بالا است طوریکه هرچقدر زودتر تشخیص داده شود زمان طلایی کمتری از دست می‌رود. مراقبت و توجه به علائم بدن یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ سلامت کبد است بنابراین در صورت مشاهده علائم غیرمعمول، مشاوره با پزشک می‌تواند به تشخیص و مدیریت بهتر مشکلات کبد کمک کند.
بالا رفتن آنزیم‌های کبدی عموما موقتی است اما افرادی که جهش ژنتیکی را به ارث برده‌اند یا دارای بیماری مرتبط با کبد هستند بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلاء به انواع بیماری‌های کبدی مانند آنزیم‌های کبدی، اختلالات گوارشی و غیره قرار دارند.
به طور کلی بالا بودن آنزیم‌های کبدی جالب نیست و باید هرچه سریع‌تر نسبت به درمان اقدام نمود. در این بخش از سایت خوب میشی به شناسایی دلایل و علائم بالا بودن آنزیم‌های کبدی پرداخته شد به این امید که هیچکس از چنین بیماری رنج نبرد.
سوالات متداول
1. آیا بالا بودن آنزیم‌های کبدی همیشه به معنای بیماری کبدی است؟
خیر بلکه ممکن است عواملی مانند ورزش شدید، مصرف الکل، عفونت یا داروها نیز باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شوند.
2. چگونه می‌توان از افزایش آنزیم‌های کبدی جلوگیری کرد؟
رعایت یک رژیم غذایی سالم، پرهیز از الکل، انجام فعالیت‌های بدنی منظم و دوری از سموم محیطی در کنار مصرف دارو می‌تواند به حفظ سلامت کبد کمک کند.
3. چرا بررسی و تست منظم آنزیم‌های کبدی در خصوص دوره بارداری مهم است؟
زیرا تغییرات هورمونی و عوارض بارداری می‌توانند بر عملکرد کبد تأثیر منفی بگذارند و تشخیص به موقع مشکلات می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
![همه چیز درباره ماموپلاستی [نقاهت + قبل و بعد]](https://khoobmishi.com/Files/Uploads/1403-12-19/1403-12-19-91d99ddc-748c-4e90-8f80-da6f8c88c77e_Thumbnail.jpg)
