آشالازی ، یک اختلال نادر بلع بوده و یک بیماری مادام العمر است که ممکن است علائم جدی داشته باشد. البته جای نگرانی وجود ندارد، چرا که با درمان مناسب می توان علائم بیماری آشالازی را مدیریت کرد تا زندگی روزمره را مختل نکند .
برای اینکه اطلاعات بیشتری در رابطه با علت و درمان بیماری آشالازی کسب کنید، در ادامه این بخش با خوب میشی همراه بمانید .
پیشنهاد مطالعه: بیماری کرون و علائم و درمان آن
بیماری آشالازی چیست؟
آشالازی به انگلیسی achalasia، یک بیماری نادر اما جدی است که مری ( لوله ای که غذا را از گلو به معده می رساند) را تحت تاثیر قرار می دهد. با وجود بیماری آشالازی، اسفنکتر تحتانی مری (LES) در حین بلع باز نمی شود. این حلقه عضلانی بیشتر اوقات مری را از معده می بندد، اما هنگام قورت دادن باز می شود تا غذا بتواند از آن عبور کند. اما وقتی باز نمی شود، غذا می تواند در مری ذخیره شود .
به بیان ساده تر، در افراد مبتلا به آشالازی، ماهیچه های مری به درستی منقبض نمی شوند و به حرکت غذا به سمت پایین و به سمت معده کمک نمی کنند. در واقع آشالازی زمانی رخ می دهد که اعصاب مری آسیب ببینند. در نتیجه، مری به مرور زمان فلج و گشاد می شود و در نهایت توانایی فشار دادن غذا به معده را از دست می دهد. سپس غذا در مری جمع می شود، گاهی تخمیر می شود و به داخل دهان باز می‌گردد که طعم تلخی دارد. برخی افراد این را با بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) اشتباه می گیرند. اما تفاوت اصلی بین بیماری آشالازی و ریفلاکس معده این است که در آشالازی غذا از مری به دهان برمی گردد، در حالی که در رفلاکس معده، غذا از معده می آید.
علائم این بیماری به تدریج ظاهر می شوند و با گذشت زمان می توانند بدتر شوند و در نهایت، بلعیدن مایعات یا غذا ممکن است دشوار شود، اما درمان می تواند کمک کننده باشد. آشالازی به طور معمول بزرگسالان بین 30 تا 60 سال را تحت تاثیر قرار می دهد که در دهه 40 به اوج خود می رسد. همچنین این اختلال در مردان دو برابر بیشتر از زنان است.
پیشنهاد مطالعه: 12 راهکار برای درمان ترش کردن معده
علت بیماری آشالازی چیست؟
علل ایجاد کننده بیماری آشالازی ناشناخته است، اما محققان در حال بررسی چندین نظریه هستند. یکی مربوط به تخریب سلول های عصبی واقع بین لایه های ماهیچه های مری است. این سلول های عصبی مری را قادر می سازند تا غذا را به سمت معده و به داخل آن فشار دهد.
علاوه بر این، برخی از مطالعات ارتباط احتمالی بین آشالازی و عفونت های انگلی یا ویروسی را نشان می دهند. افراد مبتلا به آشالازی ممکن است به احتمال بیشتری شواهد عفونت های قبلی مانند آنتی بادی های ویروس هرپس سیمپلکس (herpes simplex virus)، ویروس پاپیلومای انسانی (human papillomavirus)، ویروس سرخک (measles virus) و غیره را نشان دهند.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد، آشالازی ممکن است یک اختلال خودایمنی التهابی باشد، به این معنی که ممکن است در اثر حمله بدن به خود ایجاد شود. محققان نشانه هایی از فعالیت سیستم ایمنی را در سلول های عصبی که ماهیچه‌های مری را تقویت می کنند، مشاهده کرده اند. همچنین، بیماران مبتلا به آشالازی، 3.6 برابر بیشتر در معرض اختلالات خود ایمنی مانند یووئیت، دیابت نوع I، آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک و سندرم شوگرن هستند.
همچنین لازم است بدانید که به ندرت ممکن است بیماری آشالازی ناشی از یک اختلال ژنتیکی یا عفونت ارثی باشد.
پیشنهاد مطالعه: چه غذاهایی مناسب درمان معده درد است؟ | برای درد معده چه باید خورد ؟
چه کسانی به آشالازی مبتلا می شوند؟
آشالازی یک بیماری نسبتاً نادر است. اما با این حال، طبق تحقیقات انجام شده در این زمینه، سالانه بین 0.1 تا 1 از هر 100000 نفر به این بیماری مبتلا می شوند. به نظر می رسد که این وضعیت تقریباً با نرخ یکسانی بر افراد از هر جنسیت تأثیر می گذارد. در حالی که بزرگسالان در هر سنی ممکن است به آشالازی مبتلا شوند، اغلب بعد از 30 سالگی و قبل از 60 سالگی ایجاد می شود. البته لازم است به ذکر است که بیماری آشالازی در کودکان کمتر شایع است.
پیشنهاد مطالعه: همه چیز درباره گاستریت معده از علائم تا رژیم غذایی
علائم و نشانه های بیماری آشالازی چیست؟
علائم آشالازی عموماً به تدریج ظاهر می شوند و با گذشت زمان بدتر می شوند. به طور کلی، علائم و نشانه های بیماری آشالازی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ناتوانی در بلع (دیسفاژی)، که ممکن است احساس کنید غذا یا نوشیدنی در گلو گیر کرده است
- برگشت غذا یا بزاق
- سوزش سردل
- آروغ زدن
- درد قفسه سینه که می آید و می رود
- سرفه در شب
- پنومونی (از آسپیراسیون غذا به ریه ها)
- کاهش وزن
- استفراغ
- دهان خشک
- خشکی چشم
علائم آشالازی می تواند جدی شود. آشالازی شدید ممکن است منجر به درد قابل توجه قفسه سینه، خستگی، سوء تغذیه و کاهش وزن شود. اگر ذرات غذا به دلیل سرفه و خفگی در حین غذا خوردن وارد مجاری تنفسی شود، می تواند منجر به ذات الریه شود - التهاب در راه های هوایی که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
پیشنهاد مطالعه: علائم سرطان معده چیست | سرطان معده قابل درمان است ؟
آشنایی با انواع بیماری آشالازی
نحوه عملکرد نادرست عضلات مری در افراد مبتلا به آشالازی متفاوت است. در تمام موارد آشالازی، اسفنکتر تحتانی مری که گذرگاه بین مری و معده را کنترل می کند، در زمان مناسب شل نمی شود. بر اساس مشکلات دیگری که همزمان اتفاق می افتد، پزشکان سه نوع آشالازی را شناسایی کردند:
- آشالازی نوع 1: گاهی اوقات آشالازی کلاسیک نامیده می شود. در این نوع، ماهیچه های مری به سختی منقبض می شوند، بنابراین غذا تنها به دلیل جاذبه به سمت پایین حرکت می کند.
- آشالازی نوع 2: فشار در مری ایجاد می شود و باعث فشرده شدن مری می شود. این شایع ترین نوع آشالازی است و اغلب علائم شدیدتری نسبت به نوع I ایجاد می کند.
- آشالازی نوع 3: گاهی اوقات آشالازی اسپاستیک نامیده می شود زیرا انقباضات غیرطبیعی در انتهای مری در جایی که به معده می رسد وجود دارد. این شدیدترین نوع آشالازی است. انقباضات می تواند باعث درد قفسه سینه شود که می تواند فرد را از خواب بیدار کند و علائمی شبیه به حمله قلبی را ایجاد کند.
پیشنهاد مطالعه: برای کاهش اسید معده چه بخوریم؟
روش تشخیص بیماری آشالازی چگونه است؟
نادر بودن بیماری آشالازی می تواند تشخیص این بیماری را نیز پیچیده کند، زیرا برخی از پزشکان ممکن است بلافاصله علائم را تشخیص ندهند. پزشک بعد از معاینه فرد ممکن استمشکوک به آشالازی شود اگر متوجه شود که بیمار دارای شرایط زیر است:
- در بلع جامدات و مایعات مشکل دارند و این مشکل با گذشت زمان بدتر می شود
- تجربه بازگشت غذا
- سوزش سر دل، درد قفسه سینه یا هر دو
همچنین ممکن است از چند روش مختلف برای کمک به تشخیص بیماری استفاده کنند:
- آندوسکوپی: در این روش، متخصص گوارش لوله ای را با یک دوربین کوچک در انتهای مری وارد می کند تا علائم آشالازی را بررسی کند. آندوسکوپی می تواند به رد سایر بیماری ها مانند سرطان معده یا مری کمک کند.
- اشعه ایکس: عکس برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه می تواند نشان دهد که آیا مری بزرگ شده است و غذا در داخل آن به دام افتاده است یا خیر. پزشک نیز ممکن است بلع باریم را برای عکسبرداری با اشعه ایکس توصیه کند. مصرف باریم مایع قبل از اشعه ایکس این امکان را برای پزشک فراهم می کند تا نحوه حرکت مایع را در مری ردیابی کنند.
- تست PH بی سیم یا تست امپدانس pH 24 ساعته: برای ارزیابی اسیدیته در مری در طول یک دوره طولانی و رد سایر شرایط مانند GERD.
- مانومتری مری (مطالعه حرکتی): برای این آزمایش، متخصص گوارش لوله باریکی را از طریق بینی وارد مری می کند. این لوله فشار را هنگام قورت دادن اندازه گیری می کند و نشان می دهد که ماهیچه های مری چگونه کار می کنند و آیا فشاری در LES ایجاد شده است یا خیر.
ترتیب این تست های تشخیصی ممکن است به علائم خاص و سابقه خانوادگی شما بستگی داشته باشد، اما پزشکان اغلب ابتدا آندوسکوپی را توصیه می کنند. برخی شواهد نشان می دهد که مانومتری مری قابل اعتمادترین ابزار تشخیصی است، زیرا این آزمایش می تواند آشالازی را در بیش از 90 درصد مواقع تشخیص دهد.
روش های درمان بیماری آشالازی چیست؟
درمان آشالازی نمی تواند این بیماری را به طور کامل درمان کند، اما می تواند در بهبود آن کمک کننده باشد:
- با باز کردن LES توانایی خود را برای بلع بهبود دهید
- علائم دیگر مانند درد و نارسایی را کاهش دهد
- احتمال بزرگ شدن غیرطبیعی مری را کاهش دهید
برخی از درمان های احتمالی برای بیماری آشالازی عبارتند از:
- اتساع پنوماتیک: این درمان غیر جراحی شامل عبور دادن یک بالون مخصوص به قسمت تحتانی مری و سپس باد کردن آن است. بالون به کشش ماهیچه های LES کمک می کند و دهانه آن را باز می کند تا غذا راحت تر از آن عبور کند. این روش بدون خطر نیست. زیرا گاهی اوقات اتساع می تواند منجر به سوراخ شدن مری شود که یک عارضه نسبتاً نادر اما جدی است. سوراخ قابل ترمیم است، اما اگر این اتفاق بیفتد، فوراً به جراحی نیاز خواهید داشت.
- تزریق بوتاکس: یکی دیگر از گزینه های غیر جراحی برای درمان آشالازی، شامل تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) به مری در طی آندوسکوپی است. اگر سایر درمان ها کمکی نکردند یا ترجیح می دهید از جراحی اجتناب کنید، پزشک ممکن است این درمان را توصیه کند. بوتاکس اعصابی را که معمولاً به عضلات سیگنال می دهند که منقبض شوند را مسدود می کند، بنابراین می تواند به شل شدن LES کمک کند تا باز شود و به غذا اجازه عبور بدهد. این تزریق ها می توانند به سرعت علائم را بهبود بخشند. با این حال، اثرات دائمی ندارد، بنابراین باید طی حدود 6 ماه تا یک سال درمان را تکرار کنید.
- میوتومی هلر لاپاراسکوپی: در میوتومی، جراح فیبرهای عضلانی LES را برش می دهد تا به آرامش آن کمک کند تا غذا راحت تر وارد معده شود. در واقع جراحان می توانند از روش های لاپاراسکوپی یا رباتیک برای انجام این جراحی به صورت کمتر تهاجمی، از طریق پنج برش کوچک روی شکم استفاده کنند. این جراحی میزان موفقیت بالایی دارد، اما علائم رفلاکس می تواند به عنوان یک عارضه احتمالی ایجاد شود. جراح احتمالاً روشی را نیز برای کمک به جلوگیری از رفلاکس انجام خواهد داد، مانند فوندوپلیکاسیون جزئی.
- میوتومی آندوسکوپی دهانی: این روش جدیدتر بسیار شبیه به میوتومی هلر است، اما استفاده از آندوسکوپ آن را کمتر تهاجمی می کند. در این روش نیز در معرض خطر بالایی برای تجربه علائم رفلاکس پس از عمل هستید و ممکن است بعداً به درمان دیگری برای رفلاکس نیاز داشته باشید.
- دارو: اگر نمی توانید فوراً عمل جراحی را انجام دهید، یا ترجیح می دهید در صورت امکان از آن اجتناب کنید، برخی داروها می توانند تا حدودی علائم بیماری آشالازی را تسکین دهند که باید با تجویز پزشک مورد استفاده قرار دهید. برخی از داروهای حاوی نیترات یا مسدود کننده های کانال کلسیم می توانند به آرام کردن موقت اسفنکتر تحتانی مری کمک کنند.
پیشنهاد مطالعه: بهترین غذاهای سبک برای معده درد
آیا افراد مبتلا به آشالازی باید رژیم غذایی خاصی داشته باشند؟
هیچ رژیم غذایی برای کمک به بهبود علائم آشالازی ثابت نشده است، اما اگر باید چیزی را که می خورید تغییر دهید، باید با پزشک خود مشورت کنید. قورت دادن برخی غذاها بسته به نوع آشالازی شما ممکن است سخت تر یا کمتر دشوار باشد. همچنین، اگر به دلیل آشالازی وزن زیادی از دست داده اید، پزشک ممکن است غذاهای پرکالری را برای اطمینان از داشتن شاخص توده بدنی سالم توصیه کند.
برخی از افراد مبتلا به آشالازی هنگام پرهیز از برخی غذاها، مانند موارد زیر، احساس بهتری دارند:
- میوه ها و سبزیجات خام
- برش های سخت گوشت
- غذاهای بسیار اسیدی مانند مرکبات
- الکل
- کافئین
نحوه و زمان غذا خوردن نیز می تواند تفاوت ایجاد کند. لقمه های کوچک غذا که با دقت جویده شوند، می توانند راحت تر بلع شوند. همچنین پرهیز از غذاهای جامد قبل از خواب می تواند درد قفسه سینه و نارسایی شبانه را به حداقل برساند.
اگر شما نیز تجربه ای از بیماری آشالازی دارید، حتما در قسمت کامنت بنویسید.
