چه طور غذاهای خوشمزه و مقوی برای نوزاد تهیه کنیم؟
برای تهیه غذاهای خوشمزه و مقوی برای نوزاد باید از ترکیبات مغذی و خوب استفاده کنید. غذا دادن به کودک را مسئله‌ای مهم بدانید و برای آن برنامه‌ریزی درست داشته باشید. معده کودک توان کم و حجم اندکی دارد. از همین جهت کودک در شروع تغذیه تکمیلی نمی‌تواند از هر نوع ترکیب غذایی استفاده کند. بلکه تمام ترکیبات غذایی باید به نوبت و در فاصله زمانی مشخص به کودک معرفی شوند. توجه داشته باشید که غذا در کنار مقوی بودن، باید خوشمزه و خوش چهره و زیبا هم باشد تا به این ترتیب کودک به خوردن ترغیب شود و اصطلاحا بد غذا نشود.
چه غذاهایی برای کودک شیرخوار مناسب است؟
تهیه غذاهای خوشمزه و مقوی برای نوزاد با شناخت مواد غذایی مختلف و مناسب کودک، کار بسیار ساده‌ای است. برای غذا دادن به کودک خود، سن او را در نظر بگیرید. در شروع تغذیه تکمیلی از طرز تهیه حریره بادام نوزاد استفاده می‌شود. در واقع این دو ترکیب غذایی به دلیل اینکه از شیر مادر یا شیر خشک اندکی غلیظ‌تر هستند و احتمال آلرژیک بودن آنها نیز بسیار کم و اندک است، بهترین ترکیبات غذایی برای شروع تغذیه تکمیلی کودکان شیرخوار هستند.
توجه داشته باشید که شما مجاز نیستید از هر ترکیب غذایی که دوست دارید، برای کودک خود غذا تهیه کنید؛ زیرا معده کودک با محدودیت مواجه است و نمی‌تواند هر ماده غذایی را بپذیرد. ممکن است در ظاهر با دادن غذایی خاص کودک عکس‌العمل خاصی نشان ندهد، اما مطمئن باشید تاثیر کاملا منفی بر معده او می‌گذارد و اگر موجب دل‌درد و دلپیچه نوزاد نشود، در آینده منجر به ناراحتی‌های معده و گوارش خواهد شد.
معرفی تعدادی از غذاهای خوشمزه و مقوی برای نوزاد
- فرنی آرد برنج
- حریره بادام
- پوره سیب زمینی/ کدو سبز/ کدو حلوایی/ هویج
- پوره میوه (سیب، موز)
- انواع سوپ‌ها با ترکیبات مختلف بعد از انجام تست حساسیت
- سرلاک‌های طبیعی و سنتی و با ترکیب سویق گندم، سویق برنج ایرانی، جو، جودوسر، خرما، نارگیل، میوه‌های خشک سیب و موز، نارگیل و ... .
- ترجیحا از سرلاک‌های صنعتی استفاده نکنید و از این ترکیبات در رژیم غذایی کودک خود بهره ببرید.
خصوصیات غذای کمکی مناسب نوزادان و کودکان
- با حجم کم و دارای انرژی زیاد باشد تا بتوان به دفعات از آن استفاده کرد.
- کاملا پخته شده باشد و از مواد نیم پخته در آن استفاده نشده باشد.
- قابل تهیه به روش ساده، در دسترس، ارزان و متناسب با عادات غذایی خانواده باشد.
- اصول بهداشتی در تهیه آن رعایت شده باشد و تازه باشد.
اصول تغذیه کمکی کودکان
- قبل از تهیه غذا باید دست‌ها به خوبی با آب و صابون شسته شده باشد و سبزیجات نیز ضدعفونی شده باشند.
- قبل از یک سالگی باید تغذیه کمکی بعد از شیر مادر به شیرخوار داده شود.
- چون کودک می‌تواند در خوردن مشارکت داشته باشد، لذا حتما باید دستان کودک کاملا تمیز و شسته شده باشند.
- غذای کودک همیشه از یک ماده ساده شروع شود و کم کم به مخلوط چند نوع تبدیل شود.
- میزان غذای کودک باید از یک قاشق مرباخوری شروع شود و کم کم زیاد شود.
- بین اضافه کردن مواد غذایی جدید 5 تا 7 روز فاصله باشد تا دستگاه گوارش کودک به ماده غذایی جدید عادت کند و اگر ناسازگاری با یک ماده جدید وجود داشته باشد، شناسایی شود.
- در شروع تغذیه تکمیلی غذاها باید رقیق باشند و کم کم به غلظت آنها اضافه شود.
- بهتر است غذای شیرخوار هر روز به طور تازه پخته شود و حتما در ظرف در دار در یخچال نگه داشته شود.
- تنوع در غذای کودک رعایت شود.
- اضافه کردن یک قاشق غذاخوری روغن مایع سالم (ترجیحا روغن زیتون یا حتی کره آب شده) به سوپ یا پوره شیرخوار برای کودکانی که خوب وزن نمی‌گیرند، توصیه می‌شود و از یبوست نیز جلوگیری می‌کند.
- هرگز به زور به کودک خود غذا ندهید و اجازه دهید که خودش تصمیم بگیرد که چه اندازه غذا بخورد.
- حتما در کنار تغذیه تکمیلی به کودک خود کمی آب جوشیده سرد شده بدهید تا تشنگی او رفع شود؛ اما بین غذا آب ندهید.
- دفعات تغذیه تکمیلی از 6 ماهگی از یک بار در روز شروع و به تدریج به 3 بار در روز می‌رسد. در هشت ماهگی باید به 4 تا 5 بار در روز برسد و در 11 تا 12 ماهگی به 6 بار در روز.
- از پایان 12 ماهگی باید کودک غذای سفره خانواده را بخورد و غذای اضافی هم در برنامه غذایی او وجود داشته باشد.
- بهترین غذاهای کمکی برای کودک از شش ماهگی غذاهای بدون آلرژی هستند. لذا شروع غذا برای کودک بهتر است با لعاب برنج و فرنی باشد؛ سپس شیر برنج و حریره بادام و بعد سوپ.
- تهیه سوپ کودک باید از مواد ساده مثل هویج، سیب زمینی، جعفری، برنج باشد و کم کم سایر مواد نیز اضافه شود.
- حتما مواد و ترکیبات سوپ را به صورت درسته استفاده کنید و بعد از پخت همه ترکیبات را میکس و مخلوط کنید. ریز و خرد کردن سبزیجات باعث می‌شوند که ویتامین‌ها و مواد مغذی آنها کم شود.
- از هشت ماهگی گوشت و حبوبات شروع می‌شود و شروع حبوبات بهتر است با عدس و ماش باشد.
- آب میوه ترجیحا آب سیب، آب هویج و آب انگور می‌تواند از ماه هفتم یا هشتم آغاز شود.
- همچنین می‌توان از انواع میوه‌جات در منزل کمپوت تهیه کرد و به کودک داد.
به این نکات در هنگام غذا دادن به کودک شیرخوار توجه کنید
برای شروع غذا دادن به کودک حتما تمام ترکیبات را میکس کنید. کودک قادر به جویدن نیست و نمی‌تواند تکه‌های بزرگ غذا را بجود و بخورد، اما رفته رفته و با بالا رفتن سن کودک حتما بخشی از غذا را کم درشت‌تر به او بدهید تا کم کم جویدن را یاد بگیرد. مثلا گوشت داخل غذا را با دستان خود کمی ریز کنید و به او بدهید. اجازه دهید که او جویدن را یاد بگیرد. در غیر این صورت در آینده با مشکل بلع مواجه خواهد شد.
غذاهای ممنوع زیر یکسال
- اسفناج
- عسل
- شیر گاو به عنوان یک نوشیدنی (از شیر پاستوریزه می‌توانید از 8ماهگی به بعد در ترکیبات غذایی مثلا در فرنی و سرلاک‌ها استفاده کنید، اما به تنهایی خیر)
- خربزه
- ماهی با جیوه بالا
- سفیده تخم مرغ
- نمک
- شکر (مقادیر کم شکر قهوه‌ای بلامانع است)
- انگور
- توت و مرکبات
کلام آخر
برای تهیه غذاهای خوشمزه و مقوی برای نوزاد تنها به ترکیبات غذایی نیاز ندارید، عشقِ پختن غذا برای کودک، غذای را خوشمزه‌تر می‌کند و او را به خوردن ترغیب‌تر. از کودکان بزرگ‌تر برای پخت و پز و مشارکت کمک بگیرید. حتما غذا را در ظروف شکیل و با تزئین خوب و اشتها آور برای کودک سرو کنید. از عروسک‌های کودک به عنوان یک همراه و دوست در کنار سفره کمک بگیرید تا کودک غذای خود را کامل و خوب و اشتها بخورد.
