عمل لامینکتومی چیست؟ + مراقبت‌ها و ورزش‌های بعد از عمل با تصویر

احتمالا قبل از اینکه بخواهید پاسخ عمل لامینکتومی چیست را بگیرید بخواهید با لامینکتومی آشنا شوید. لامینکتومی برداشتن ناحیه استخوانی ستون فقرات به نام لامینا است. لامینا قسمت پشتی هر مهره از ستون فقرات است که تشکیل دهنده دیواره پشتی کانال نخاعی می‌باشد. نخاع از طریق کانال نخاعی از مرکز مهره‌های ستون فقرات عبور می‌کند اما در برخی از شرایط خاص ستون فقرات، نخاع فشرده شده و درد را ایجاد می‌کند که به اصطلاح گفته می‌شود تنگی کانال نخاعی روی داده است. بنابراین لامینکتومی با تنگی کانال نخاعی در ارتباط بوده و با باز شدن مسیر کانال نخاع، فشار کانال نخاعی برداشته شده و عصب‌های آن قسمت دیگر درگیر نخواهند بود. آزادسازی کانال و عصب توسط عمل لامینکتومی کمر می‌گیرد.

علت به وجود آمدن لامینکتومی

لامینکتومی یا تنگی کانال نخاعی در طی سال‌ها به آرامی به وجود می‌آید و در نهایت روزی خود را به صورت دردهای مزمن و نفس‌گیر نشان می‌دهد که از قسمت کمر به باسن و در نهایت به ساق پاها منتقل می‌شود. در لامینکتومی علاوه بر تنگ شدن کانال ریشه اعصاب و ستون فقرات شاهد رشد زائده‌های استخوانی خواهیم بود. یکی از بهترین راه ها برای کاهش درد و بهبود، عمل لامینکتومی است.

جراحی لامینکتومی کمر

هنگامی که بیمار از درد کمر شکایت می‌کند پزشک از وی سوالاتی راجع به اقداماتی که برای رفع درد کمر انجام داده است سوال می‌کند. جواب‌ها ممکن است به صورت:

• استراحت
• استفاده از کمپرس سرد و گرم
• انجام ورزش‌های مفید و مخصوص کمر
• استفاده از داروهای مسکن
• فیزیوتراپی
• کایروپراکتیک
• ماساژ درمانی
• لیزر..

باشد. پزشک پس از شنیدن شکایات بیمار وی را به:

• ام آر آی (MRI)
• میلوگرام (نوعی عکس برداری تخصصی با اشعه ایکس)
• سی تی اسکن
• اولتراسوند داپلر

ارجاع خواهد داد. با توجه به نتایج حاصل از آزمایش ها تغییرات ایجاد شده در ساختارهای استخوانی، زائده استخوانی، کانال نخاعی و طناب نخاعی برای پزشک قابل تفسیر و بررسی است. در صورتی که درمان و روش دیگری جوابگو نباشد به فرد عمل لامینکتومی کمر توصیه خواهد شد.

شرح عمل لامینکتومی کمر | شرح عمل لامینکتومی دیسک کمر

توضیح دادیم که هدف از عمل لامینکتومی کمر برداشتن لامینا برای کم شدن فشار از روی نخاع و ریشه‌های عصبی است. بیمار در روز تعیین شده به بیمارستان مراجعه کرده و در اتاق عمل به روی شکم می خوابد. پس از بیهوش کردن بیمار (در شرایط خاص بی حس کردن بیمار) روی پوست کمر در امتداد ستون فقرات برش ایجاد می‌شود تا به ستون فقرات آسیب دیده دسترسی وجود داشته باشد. سپس با استفاده از ابزارهای خاص و برنده لامیناهای مزاحم مهره‌ها را برش داده و به صورت زائده از بدن خارج می‌شود. برجستگی‌های استخوانی داخل کانال نخاعی نیز برداشته شده و مسیر نخاع همچون تونل آزاد می‌شود. شاید همزمان با عمل لامینکتومی کمر نیاز باشد عمل‌های دیگری همچون:

• دیسککتومی (برداشتن بخشی از دیسک که دچار فتق و شکستگی شده‌اند)
• فرامینوتومی (قسمتی از دیسک که عصب‌های مهره را تحت فشار قرار می دهد برداشته می‌شود)
• همجوشی ستون فقرات (فیوژن ستون فقرات)

انجام گیرد تا بیمار با یک بار عمل بهبودی را کسب کند.

لامینکتومی و سر خوردگی مهره

در صورتی که مهره ستون فقرات فرد روی مهره دیگری لغزیده باشد جراحی فیوژن ستون فقرات برای سرخوردگی مهره انجام می‌شود که به صورت پیچ و مهره کردن دائمی دو یا چند مهره است.

لامینکتومی و دیسک کمر

اگر فرد مبتلا به دیسک کمر باشد در صورتی که لامینا به طور کامل برداشته شود عمل لامینکتومی دیسک کمر انجام شده است اما اگر فقط بخشی از لامینا در دیسک برداشته شود تا مسیر بزرگتر و آزاد شده در این حالت دیسک کمر به روش لامینوتومی انجام شده است. در نتیجه می توان گفت لامینکتومی برداشتن بیشترین لایه‌های لامینا است در حالیکه لامینوتومی برداشتن بخشی از لایه لامینا است.

مراقبت های بعد از لامینکتومی دیسک کمر | خوابیدن بعد از عمل لامینکتومی کمر

پس از عمل فرد بیهوش است و مدتی برای به هوش آمدن و ریکاوری زمان نیاز است. پس از به هوش آمدن و بهبود حال نسبی بیمار:

1.  پس از عمل لامینکتومی پرستار با بستن کمربندی مخصوص به بیمار کمک خواهد کرد تا از تخت پایین بیاید و در محوطه بیمارستان قدم بزند. ساختار هر کمربند با توجه به فیزیک بدنی و دور کمر بیمار طراحی و ساخته شده است. هر چقدر قدم زدن طولانی‌تر و به دفعات بیشتر انجام گیرد بیمار سریع‌تر در وضعیت جسمانی مناسب قرار خواهد گرفت.
2. ورزشی مخصوص به بیمار داده می‌شود تا با انجام آن از بروز آمبولی جلوگیری کند. آن را جدی گرفته تا دچار عوارض‌های بعدی نشوید.
3. جوراب ضد واریس برای پیشگیری از لخته شدن خون است بنابراین آن‌ها را تا زمانی که پزشک از قبل اعلام کرده است، بپوشید.
4.  پس از دو یا سه روز بیمار با اجازه پزشک مرخص شده و به وی توصیه می‌شود هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن کمربند مخصوص را ببندد و تنها هنگام خواب آن را باز کند.
5. برای دستشویی کردن پس از عمل لامینکتومی باید از توالت فرنگی استفاده کرد و می‌توان میله‌ای در کنار توالت برای کمک به نشستن و بلند شدن نصب کرد تا بیمار بتواند با گرفتن آن به راحتی از جای خود بلند شود یا بنشیند.
6. تا چند روز اول بیمار نباید دست‌های خود را بالا بیاورد به همین دلیل توصیه می‌شود از لباس‌های راحت و دکمه دار استفاده شود. برای حمام کردن بهتر است شخصی به وی کمک کند. بستن کمربند حین استحمام الزامی است و برای جلوگیری از خیس شدن می‌توان کمربند را کاور کرد یا از کمربند طبی دیگری استفاده کرد.
7. محل برش را خشک و تمیز نگه دارید؛ در روزهای اول نیاز به تعویض پانسمان است.
8. پس از چند روز نیاز است برای کشیدن بخیه‌ها و ویزیت مجدد به پزشک مراجعه کنید.
9. از برداشتن بارهای سنگین، خم شدن، به کمر خوابیدن، رانندگی کردن، سفر با هر وسیله‌ای تا مدت‌ها خودداری کنید.

زمان بهبودی به میزان سختی عمل جراحی و وضعیت فرد بستگی دارد. اگر عمل جراحی جزئی باشد در عرض چند هفته قادر خواهید بود به فعالیت‌های سبک و امور زندگی روزمره خود برگردید. اما اگر همزمان با عمل لامینکتومی کمر، فیوژن ستون فقرات هم عمل شود زمان بهبود طولانی‌تر بوده و ممکن است بین 2 تا 4 ماه زمان ببرد چرا که عمل لامینکتومی کمر با عمل فیوژن ستون فقرات جزو عمل‌های سخت محسوب می‌شود. پس از اینکه اوضاع عومی بیمار پس از عمل بهتر شد، پیاده روی‌های سبک، آب درمانی و فیزیوتراپی پیشنهاد می‌شود.

حرکات اصلاحی و ورزش‌های بعد از عمل لامینکتومی کمر

پزشکی که عمل لامینکتومی را برای فرد انجام داده است و همین‌طور فیزیوتراپ، برای بهبود حال بیمار، تقویت عضلات و محکم شدن مهره‌ها در جای خود حرکات و ورزش‌هایی را به بیمار آموزش می‌دهند تا آن‌ها را برای چندین ماه انجام دهد. در ادامه تعدادی از ورزش‌ها را با تصویر توضیح می‌دهیم:

1. به آرامی به حالت چهار دست و پا قرار گیرید و دقت کنید که کمر صاف قرار گیرد. سپس یکی از زانوها را به آرامی به سمت عقب بالا برده تا در راستای بدن قرار گیرد. سپس دست مخالف زانوی بالا آورده شده را به سمت جلو بالا آورده تا صاف و در خط مستقیم با بدن قرار گیرد. چند ثانیه در این حالت که بر روی یک دست و یک پا تکیه کرده‌اید باقی مانده سپس دوباره به حالت چهارزانو برگشته و حرکت را در جهت مخالف انجام دهید.

2. روی زمین دراز بکشید طوریکه کمر به زمین بچسبد. یکی از پاها را صاف دراز کرده و پای دیگر را به آرامی به سمت سقف بلند کرده و بالا بیاورید. با هر دو دست ران پای بلند شده را گرفته و به سمت خود بکشید. به جای گرفتن ران‌ها به طور مستقیم با دست، می‌توانید از پارچه کمک بگیرید بدین صورت که پارچه را دور ران انداخته و انتهای پارچه را با دستان به سمت خود بکشید تا ران پا را به خود نزدیک‌تر کنید. حدود 30 ثانیه در همین وضعیت باقی مانده سپس با پای مخالف همین حرکت را تکرار کنید.

3.یکی از ورزش های پس از عمل لامینکتومی این است که  روی زمین دراز بکشید به طوری که کمر به زمین بچسبد. هر دو زانو را خم کرده به طوری که پاها با زمین شکل عدد 8 به وجود آورد. شکم را منقبض کنید تا جایی که کاملا کمر به زمین چسبیده تا کمی فشار وارد شود. 10 ثانیه در همین حالت باقی بمانید و مجددا تمرین را تکرار کنید.

4. یک صندلی را انتخاب کنید. میزی هم قد کف صندلی در اختیار داشته باشید. سپس روی لبه صندلی نشسته (به پشتی صندلی تکیه ندهید) و دستان را به عنوان تکیه گاه در کنار و پشت کمر قرار دهید.  سپس به آهستگی پا را بالا آورده و روی میز قرار دهید و آهسته پا را بکشید طوری که پشت ران و لگن احساس کشیدگی کنید. چند ثانیه در این وضعیت باقی مانده و بعد همین حرکت را با پای مخالف انجام دهید.

ورزش‌های یاد شده تنها جنبه اطلاع رسانی دارد و از انجام خودسرانه آن‌ها بپرهیزید. پزشک ورزش را متناسب با توان جسمی ، شرایط فیزیکی و نوع عمل لامینکتومی کمر به بیمار توصیه می‌کند.

عوارض لامینکتومی کمر

از آنجایی که بدن هر فرد با فردی دیگر متفاوت است در برابر عمل نیز می‌تواند واکنش‌های مختلفی داشته باشد که تحت عنوان عوارض عمل لامینکتومی کمر یاد می‌شود. از عوارض عمل لامینکتومی کمر به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

• واکنش به بیهوشی یا داروهای دیگر
• خونریزی
• عفونت
• لخته شدن خون در پاها یا ریه‌ها (آمبولی)
• حمله قلبی
• سکته
• نشت مایع مغز نخاعی
• فتق دیسک کمر
• آسیب دیدگی عصب که منجر به ضعف، فلج، درد، اختلال عملکرد جنسی یا از دست دادن کنترل مدفوع و ادرار می شود.

جراح قبل از عمل از شما تقاضای یک سری آزمایشات می‌کند تا از سالم بودن شما مطمئن شود و عوارض احتمالی و حتی نادر را در نظر می‌گیرد.

مطالب پیشنهادی:

تمرینات کششی در منزل

درمان افسردگی فصلی با راهکارهای ساده

علت دیر پریود شدن چیست ؟ | عقب افتادن پریود

5 علت خارش سینه زنان + درمان خارش پستان

ورزش های هوازی چیست ؟

بیماری لوپوس چیست؟ | علائم، علل و درمان