پای شما یک ساختار مهندسی شده، شگفت انگیز و ارگانیک است که از 26 استخوان، 33 مفصل و بیش از 100 عضله، تاندون و رباط تشکیل شده است. کل ساختار کف پا به گونهای طراحی شده است که نه تنها از وزن شما پشتیبانی کند بلکه بدن را در حالت استاده متعادل نگه دارد. کف پا کمک میکند در زاویهای قرار بگیرید که برای وضعیت بدنتان مناسب است. بنابراین کف پا وظایف مختلفی و سنگینی در بدن دارد. این وظایف سنگین که هم وزن بدن ماست گاهی منجر به ایجاد درد در نقاط مختلف پا از جمله قوس و گودی کف میشود. در این مقاله قصد داریم علت درد گودی کف پا را شناسایی کنیم و با انواع عارضههای ناحیه کف پا بیشتر آشنا شویم.
وظایف گودی کف پا در بدن چیست؟
قوس کف پا از پایه انگشتان پا تا پاشنه شما کشیده شده است و در هر فعالیتی که در آن، روی پای خود باشید، نقش مهمی ایفا میکند.
- شوک بلند شدن و فشار یکجای وزن روی دو پا را کم میکند.
- وزن را تحمل میکند.
- ایجاد تعادل
- قدم برداشتن را تثبیت میکند.
- با تغییرات در زمین سازگار میشود.
این درد را ممکن است در قسمت بالای پا، مچ پا، زانوها، باسن، پاها و کمر احساس شود. درد کف پا بسته به علت اصلی، هنگام راه رفتن یا ایستادن و یا بعد از فعالیتهایی که شامل تحرک پاها میشود، ممکن است شدید یا ضعیف شود و حتی ممکن است صبح هنگام بیدار شدن و شب هنگام خواب شدیدتر شود.
علت درد گودی کف پا | درد کف پا نشانه چیست ؟
درد گودی کف پا یک نگرانی شایع در پا است که اکثر دوندگان و سایر ورزشکاران را تحت تاثیر قرار میدهد. در صورت آسیب دیدن عضلات، استخوانها، رباطها یا تاندونهایی که قوس کف پا را تشکیل میدهد، ممکن است درد قوس ایجاد شود. همچنین ممکن است به دلیل مباحث آناتومی و ساختاری بدن ظاهر شود. به ویژه اگر فرد با موارد زیر رو به رو شود:
- افزایش وزن
- بالا رفتن سن
- استعمال مفرط سیگار
- شرایط عصبی
- استرس جسمی
- کفش نامناسب
پاهای صاف و قوسهای بلند نمونهای از موضوعات ساختاری است که علت درد گودی کف پا است و اغلب به دلایل وراثتی و ژنتیکی اتفاق میافتد.
موارد زیر شرایط مشترکی است که میتواند باعث درد قوس شود:
فاشیلیت پلانتار (Plantar fasciitis)
فاشیلیت پلانتار یکی از شایعترین دردهای قوس کف پا است. این بیماری در اثر التهاب، استفاده بیش از حد و یا آسیب دیدگی به فاسیای مزمن ایجاد میشود. فانتزی پلانتار رباطی است که قسمت جلوی پا را به پاشنه وصل میکند. این عارضه اغلب در دوندگان مشاهده میشود. اگر مبتلا به فاشیلیت پلانتار هستید، ممکن است در پاشنه پا و قوس احساس درد و سفتی کنید. این درد هنگام بیدار شدن از خواب یا ایستادن طولانی مدت و یا فعالیتهایی که روی پاهای خود دارید، شدیدتر میشود.
اختلال عملکرد تاندون تیبیال خلفی (PTTD)
(PTTD) به عنوان کف پای صاف در بزرگسالان نیز شناخته میشود. این عارضه در صورت آسیب یا التهاب به تاندون تیبیال خلفی رخ میدهد. تاندون تیبیال خلفی، ساق پا را به عضلهای در ران پ وصل میکند. اگر تاندون تیبیال خلفی دیگر قادر به پشتیبانی قوس کف پا نباشد، (PTTD) میتواند باعث درد کف شود. این عارضه موجب تورم ناحیه مچ پا میشود. این درد به طور معمول در طول فعالیت یا بعد از آن مانند دویدن یا پرش رخ نمیدهد. پزشکان برای درمان PTTD اغلب پوشیدن مچ بند پا یا کفی کفش سفارشی را توصیه میکنند اما گاهی نیاز به فیزیوتراپی نیز هم هست. در بعضی موارد، ممکن است پزشک برای درمان، عمل جراحی را تجویز کند.
پا کاووس (Cavus foot)
پا کاووس شرایطی است که گودی کف پا قوس بسیار بالایی دارد. ممکن است این یک ناهنجاری ساختاری ارثی باشد، یا ممکن است در اثر شرایط عصبی مانند فلج مغزی، سکته مغزی یا بیماری Charcot-Marie- ایجاد شود. این درد معمولا در افرادی که پاهای کوتاه بلند دارند در هنگام راه رفتن یا ایستادن احساس میشود. علائم دیگر این بیماری شامل موارد زیر باشد:
- انگشت چکشی
- پنجه پنجه
- کالوس
مانند سایر شرایط درد قوس پا، کفی کفش ممکن است به تسکین درد کمک کند.
برای درد کف پا به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
درد قوس کف پا که گاه به گاه ظاهر میشود معمولا دلیلی برای نگرانی ندارد. در این موارد، ممکن است بتوانید از درمانهای خانگی مانند خیساندن پا، ماساژ یا استراحت، رهایی پیدا کنید. اگر مکررا درد را تجربه میکنید، از این رو که درد با بهبودی در خانه بهبود نمییابد یا بدتر میشود، با پزشک خود مشورت کنید. در موارد جدی ممکن است منجر به کمر درد و آسیب زانوها و مچ پا شود. اگر مبتلا به دیابت هستید، حتما دردهای ناحیه کف پا را جدی بگیرید. متخصصین ارتوپد و یا مراجعه به کلینیک تخصصی عضلانی-اسکلتی میتوانند به شما کمک کنند.
تشخیص علت درد گودی کف پا | درد کف پا نشانه چیست
در جلسه معاینه پزشک از بیمار میخواهد تا ضمن فشار دادن رباط، انعطاف پذیری پا را نشان دهد. در این معاینه پزشک به دنبال علت درد گودی کف پا و علائم التهاب مانند قرمزی یا تورم است. رفلکسها، هماهنگی، تعادل و عضلات بیمار نیز هم زمان بررسی میشود. اگر دردها توسظ پزشک جدی تلقی شود تعدادی آزمایش برای بیمار تجویز میشود.
- اشعه ایکس
- MRI
- اسکن CT
- سونوگرافی
دانستن اینکه بیمار چه موقع و کجا درد را تجربه میکند، میتواند برای تشخیص علت درد گودی کف پا موثر باشد. بنابراین اگر از این درد رنج میبرید حتما با دقت بررسی کنید که چه موقع و در کجا این دردها شدید و ضعیف میشوند.
درمان خانگی درد کف پا
- به عنوان اولین اقدام وقتی برای اولین بار متوجه درد شدید، پای خود را استراحت دهید.
- از فعالیتهایی که استرس زیادی را روی پایتان ایجاد میکند، مانند دویدن یا ورزش با پرش زیاد مانند بسکتبال، بپرهیزید.
- پاهای خود را در یک تشت آب یخ به مدت 15 دقیقه قرار دهید.
- اگر معمولا در اطراف خانه پابرهنه میروید بهتر است از دمپایی طبی یا کفش کفی دار استفاده کنید.
- از مسکنهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن استفاده کنید.
- تمرینات کشش کف و ساق پا را انجام دهید. تمرینات مقاله زیر میتواند در بهبود سریعتر به شما کمک کند.
حتما بخوانید: آموزش حرکات کششی یوگا، بهترین راه لاغری شکم، بازو، پهلو، ران + تصویر
چگونه میتوان از درد قوس کف پا جلوگیری کرد؟
-
کفش مناسب
اگر در این ناحیه احساس درد دارید و یا به صورت مادرزادی دچار کف پای صاف و قوس زیاد کف پا هستید حتما برای فعالیتهای روزمره از کفشهای طبی با کفه مناسب پای خود استفاده کنید. در غیر این صورت برای جلوگیری از دردهای این ناحیه همیشه از کفشهای ورزشی و طبی استفاده کنید.
پوشیدن کفشهای غیر استاندارد روی سطوح سخت برای مدت طولانی، شرایطی را ایجاد میکند که منجر به درد قوس پا میشود.
-
کاهش وزن
اگر دچار اضافه وزن دارید قطعا کف پا بیشترین فشار را متحمل میشود که در طولانی مدت منجر به دردهای مزمن کف پا خواهد شد. بنابراین یک رژیم غذایی مناسب که شامل سبزیجات باشد را در برنامه غذایی خود قرار دهید. برای اطلاعات بیشتر در کاهش وزن و رژیم غذایی مقاله زیر را مطالعه نمایید.
حتما بخوانید: سریع ترین لاغری با رژیم کانادایی + برنامه رژیم کانادایی
-
ورزش
ورزش به شما کمک خواهد کرد که از اضافه وزن و یا گرفتگی رگها ناشی از عدم تحرک جلوگیری کنید. بنابراین با تهیه کفش مناسب شروع به ورزش کنید.
-
تنظیم شرایط
اگر در مدت طمان طولانی مشغول شستن ظرف هستید و اگر این شغلهای ایستاده دارید میبایست شرایطی ایجاد کنید که ساعتهای طولانی ایستادن را کمتر کند مثل تهیه میز برای کار و یا خرید صندلی پشت سینک میتواند این فرایند را برای شما راحتتر کند.
کلام آخر
همانطور که همیشه توصیه کردهایم ورزش و رژیم غذایی میتواند بهترین پیشگیری در تمام بیماریها باشد. در مورد این عارضه، اضافه وزن نیز علت درد کف پا میتواند باشد که پیشگیری از آن کار سختی نیست. بنابراین پرهیز از غذای ناسالم میتواند در سلامتی شما در همه جنبهها موثر باشد.