کسانیکه یک بار درد ناحیه دنبالچه را تجربه کرده باشند از موقعیت و اهمیت آن با خبرند. دنبالچه، استخوانی در انتهای ستون فقرات است که وظایف مهمی را به عهده دارد. زمین خوردن، نشستن یا ایستادن طولانی موجب تحریک و التهاب این استخوان شده و منجر به دردهای بسیار شدید در فرد میشود. این دردها در زنان شیوع بیشتری دارد زیرا زایمان های طبیعی و و پهن شدن کف لگن به این استخوان موجب آسیب پذیر بودن و درد ناحیه دنبالچه میشود. بسیاری از این بیماران درد استخوان دنبالچه را به نشستن رو چاقو تشبیه میکنند. به دلیل اهمیت این استخوان کوچک در بدن، قصد داریم شما را بیشتر با دنبالچه و آسیبها و درمان آن آشنا کنیم. برای آشنایی با تفاوت درد ناحیه دنبالچه و کمردرد مقاله زیر را مطالعه نمایید.
حتما بخوانید: علت کمر درد چیست؟ آیا میتوان خود درمانی کرد؟
دنبالچه چیست و در کجا قرار دارد؟
دنبالچه استخوانی مثلثی شکل است که در پایینترین قسمت ستون فقرات، زیر استخوان خاجی یا ساکروم، 2.5 سانتی متر بالاتر از مقعد قرار دارد که کمی به بیرون متمایل شده است. نقش این استخوان، اتصال میان عضلات، تاندونها و رباطهای استخوان لگن است. درد استخوان دنبالچه اغلب در اثر صدمه ایجاد میشود و میتواند از خفیف تا شدید باشد. اما ممکن است این درد به ظاهر و خود به خود رخ دهد. دلایل زیادی در استخوان دنبالچه موثر است از جمله: سیاتیک، عفونت (زونا از باسن)، کیست پیلونیدال واستخوان شکسته. درد استخوان دنبالچه هنگام نشستن و هنگام برخاستن از حالت نشسته و یا در حالت ایستاده شدید میشود. این درد با کارهای عادی و روزمره مثل دراز کشیدن رو به پشت، ایستادن طولانی، راه رفتن، دویدن، پریدن، بلند کردن اجسام سنگین، رابطه جنسی، حرکت روده یا حتی با سرفه و عطسه ظاهر میشود که با خم شدن به جلو یا کنار کشیدن میتواند تسکین یابد.
دلایل درد دنبالچه
فعالیتهایی که فشار طولانی مدت را بر روی ستون فقرات ایجاد میکند، مانند اسب سواری و نشستن بر روی سطح سخت برای مدت طولانی، احتمال ابتلا به درد استخوان دنبالچه را در افراد مختلف زیاد میکند. این درد با نشستن شروع میشود و هنگام بلند شدن از حالت نشسته بدتر میشود و با صاف ایستادن یا پیاده روی از بین میرود. درد استخوان دنبالچه با یبوست یا رابطه جنسی خشن بدتر میشود. در بعض مواقع بیمار هنگام نشستن روی پاها یا یک باسن از احساس درد میکند. شایعترین دلیل درد دنبالچه سقوط روی ستون فقرات است كه میتواند رباطها را تحت الشعاع قرار دهد و یا به دنبالچه یا اتصال به ساكور آسیب برساند. در ادامه به عوامل تاثیر گذار به این درد میپردازیم.
- دوران قاعدگی
- ورزشهای پرتحرک مثل فوتبال
- فعالیتهایی که در آن یک ورزشکار در معرض خطر سقوط مانند: ژیمناستیک یا اسکیت بازی قرار دارد.
- فعالیتهای تکراری مانند دوچرخه سواری یا قایقرانی
- زایمان
- رابطه جنسی خشن، چه در مردان و چه در زنان.
- درد هنگام حرکات روده هنگام دفع
- حساسیت به فشار انگشت بر روی نوک یا لبههای کوکسیکس
- درد پاها
- کمردرد
درد استخوان دنبالچه میتواند به دلیل اسپاسم عضلانی، کیست پیلونیدال در بیمار باشد که در این صورت مراجعه یه پزشک ضروری است.
علائم درد دنبالچه
- التهاب و تحریک
- کبودی در اطراف ستون فقرات
- درد و حساسیت در قسمت تحتانی کمر در خواب
- درد هنگام نشستن
- مشکل در تنظیم موقعیت ایستاده به حالت نشسته
- درد یا کرنش هنگام حرکات روده و دفع
- درد هنگام رابطه جنسی
- تورم در قسمت تحتانی کمر و اطراف پایه ستون فقرات
معاینه استخوان دنبالچه
در طی معاینه توسط پزشک، ناحیه بالای استخوان کیست پیلونیدال بررسی میشود. زیرا گاهی اوقات درد استخوان دنبالچه نه از استخوان، بلکه عفونت فولیکولهای مو است. برای جستجوی شکستگی یا جابجایی آشکار یا فرورفتگی آشکار، ممکن است پزشک از رادیوگرافی استفاده شود. رادیوگرافی در حالت نشسته و همچنین حالت ایستاده میتواند از رادیوگرافی معمولی سودمندتر باشد زیرا اندازه گیری چرخش لگن و زاویه کوکسیکس را بهتر نشان میدهد. همچنین تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) میتواند التهاب ناشی از فشار این ناحیه را نشان دهد.
درمان خانگی کاهش درد استخوان دنبالچه
1. کمپرس یخ
استفاده از کمپرس یخ در منطقه آسیب دیده میتواند به کاهش درد استخوان دنبالچه کمک کند. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که حدود 30 دقیقه کمپرس یخ را روی منطقه آسیب دیده قرار دهید. این کار را سه مرتبه در روز تکرار کنید.
2. ورزش
پیاده روی و شنا: این دو ورزش دارای یک آرامش بخش قدرتمند بر روی اسپاسم های اطراف دنبالچه هستند. حتما یک ساعت در روز را به این ورزش اختصاص دهید.
قفل مقعد: این تمرین را میتوانید در رختخواب، هر صبح و عصر انجام دهید. ماهیچه مقعد را ا به مدت 10-15 ثانیه نگه داشته و سپس رها کنید. این تمرین درد استخوان دنبالچه هنگام حرکت روده و دفع را کاهش میدهد برای اطلاعات بیشتر در رابطه با این تمرین مقاله زیر را مطالعه کنید.
حتما بخوانید: ورزش کگل چیست | آموزش صحیح تمرین کگل برای خانمها و آقایان
3. تغییر وضعیت
بسیاری از ما وقت زیادی را صرف نشستن در مقابل رایانه یا لپتاپ میکنیم. مهمترین راه برای کاهش درد کمر، جلوگیری از نشستن بیش از حد طولانی است. این کار در صورت داشتن میز کار بسیار متداول است. در حالی که نشسته اید، با گردن خود به سمت عقب به شکل C خم نشوید. در صورت داشتن شغلی که به شما نیاز دارد برای ساعات طولانی بنشینید، استراحت های مکرر و پیادهروی های کوچک بسیار مهم است. راه دیگر برای کاهش درد، نشستن روی بالشتک های مخصوص کوکسیکس است که در داروخانهها وجود دارد. نشستن بر روی این کوسنها به کاهش فشار بر روی ستون فقرات کمک میکند و در نتیجه درد را کاهش میدهد.
بپوشیدن لباسهای گشاد
از پوشیدن لباسهایی مانند شلوار جین تنگ یا شلوار که ممکن است فشار ناحیهای را ایجاد کند، خودداری کنید. همچنین سعی کنید از کفش پاشنه بلند اجتناب کنید و کفش های تخت و راحت بپوشید تا دردهای کمر را کاهش دهد.
روی بالشتک مخصوص بنشینید
کوسن های مخصوص برای بیمارانی که دارای درد در ستون فقرات و درد استخوان دنبالچه هستند، طراحی شدهاند. این ممکن است به تسکین بخشی از درد ناشی از نشستن کمک کنند. کوسن هایی که به شکل حلقوی ساخته شده اند، برای بیشتر بیماران مفید نیستند، زیرا آنها برای تسکین فشار بر روی دستگاه تناسلی به جای ستون فقرات طراحی شدهاند. در مورد استفاده از بالش به شکل هلال با پزشک خود صحبت کنید.
خوردن انواع ملین کننده
بعضی از افراد در حین دفع مدفوع، درد استخوان دنبالچه را تجربه میکنند. تمام تلاش خود را برای راههای سریع پایان یبوست مزمن و جلوگیری از آن با دریافت مقدار زیادی فیبر و مایعات در رژیم غذایی خود انجام دهید. خوردن میوه انواع داروهای مکمل را برای حرکات راحت روده پیشنهاد میکنیم.
درمان درد دنبالچه با ورزش
تمرینهای ساده میتوانند از درد کمر درد رهایی لازم را داشته باشند. از آنجایی که در قسمت انتهایی ستون فقرات قرار دارد، این تمرینات بر کشش و تقویت عضلات در این ناحیه تمرکز دارد تا امکان تراز قرارگیری مناسب و پشتیبانی بهتر از ستون فقرات توسط استخوان دنبالچه فراهم شود، که این امر به تسکین درد استخوان دنبالچه کمک میکند. تمرینات یوگا در نیز میتوانند در تقویت عضلات شما کمک کنند بنابر این میتوانید تمرینات مقاله زیر را نیز انجام دهید.
حتما بخوانید: آموزش حرکات کششی یوگا، بهترین راه لاغری شکم، بازو، پهلو، ران + تصویر
تمرین یک تسکین درد دنبالچه
- همانطور که در تصویر نشان داده شده روی پشت خود دراز بکشید.
- یک پا را از روی زانوی دیگر عبور دهید و کف پای خود را روی زمین قرار دهید.
- زانو را با دست مخالف به سمت شانه مخالف بکشید.
- 20-30 ثانیه نگه دارید. 2-3 بار در هر طرف تکرار کنید.
تمرین دو تسکین درد دنبالچه
- روی دو زانون بنشینید
- زانوها را باندازه عرض لگن باز کنید.
- هنگامی که در موقعیت راحت قرار گرفتید، بازوها را به جلو صاف کنید و اجازه دهید سرتان به جلو در حالت آرام قرار گیرد.
- این موقعیت را 15 تا 20 ثانیه نگه دارید.
- به آرامی به موقعیت شروع برگردید.
- تمرین را سه مرتبه تکرار کنید.
تمرین سوم تسکین درد دنبالچه
- مانندتصویر روی د دست و دو زانو قرار بگیرید.
- این کشش را روی دست و زانو شروع کنید. وقتی به سقف نگاه میکنید، نفس بگیرید بگذارید شکم شما به پایین بیفتد.
- همراه بازدم کمی گردن خود را خم کنید تا به پاهای خود نگاه کنید همچنینستون فقرات را به سمت سقف هدایت کنید
- این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید.
تمرین چهارم تسکین درد دنبالچه
- روی دو زانو بنشینید و کف دست را روی زمین قرار دهید.
- یکی از پاها را به سمت عقب ببرید و روی ران پا و ستون فقرات کشش ایجاد کنید.
- این موقعیت را 15 تا 20 ثانیه نگه دارید.
- از هر طرف 2 تا 3 بار تکرار کنید.
تمرین پنجم تسکین درد دنبالچه
- به پشت بخوابید و کف پا را روی زمین قرار دهید.
- ستون فقرات را از زمیت جدا کرده و 5 ثانیه در همین حالت بمانید.
- سپس خود را رها کرده و دوباره حرکت را انجام دهید.
- حرکت را دخ مرتبه انجام دهید.
سخن آخر
درد استخوان دنبالچه میتواند بسیار دردناک باشد و بیمار را از انجام کارهای روزره بازدارد. اما هم است با شروع علامت های عارضه دنبالچه آن را جدی بگیرید و سعی کنید با ورزش و ایجاد وضعیت مناسب و ارگونومی هنگام کار، درد را در روزهای اول بهبود ببخشید.