سندرم گیلن باره چه بیماری است؟ : علائم ، علت و درمان

سندرم گیلن باره چیست؟ | سندرم گیلن باره چه بیماری است؟

سندرم گیلن باره نوعی مشکل در سیستم عصبی است که می‌تواند باعث ضعف عضلانی، کاهش رفلکس (واکنش بازتابی) و بی حسی یا سوزن سوزن شدن در قسمت هایی از بدن شود و حتی می‌تواند منجر به فلج شدن شود که معمولاً موقتی است. اکثر افراد مبتلا به سندرم گیلن باره حتی در موارد شدید بهبود می‌یابند. در حقیقت 85 درصد از مبتلایان به سندرم گیلن باره (GBS) طی 6 تا 12 ماه بهبودی کامل را تجربه می‌کنند. هنگامی که بهبودی حاصل شود، احتمال بازگشت GBS بسیار اندک است.

علت سندرم گیلن باره

سندرم گیلن باره ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد اما بیشتر در افراد 50 سال یا بالاتر شایع است. احتمال داده شده است که شاید میکروب یا ویروسی مانند ویروس زیکا باعث GBS می‌شود. ممکن است برخی از بیماری‌ها سلول‌های عصبی را تغییر دهند، بنابراین سیستم ایمنی بدن آن‌ها را تهدید می‌کند و سیستم ایمنی بدن فراموش می‌کند که به کدام سلول ها حمله نکند. معمولاً چند روز یا چند هفته پس از سرماخوردگی، ویروس معده یا آنفولانزا ظاهر می‌شود و در موارد نادر، جراحی یا واکسیناسیون می‌تواند باعث ایجاد سندرم گیلن باره شود. شاید پزشک در مورد کامپیلوباکتر با فرد مبتلا صحبت کند که این یک نوع باکتری مرتبط با سندرم گیلن باره است. هنگامی که مبتلا به سندرم گیلن باره هستید سیستم ایمنی بدن به سلول‌های عصبی حمله می‌کند که این امر توانایی سلول‌ها را در ارسال سیگنال به مغز تضعیف می‌کند که به دنبال آن ماهیچه‌ها نمی‌توانند به سیگنال‌های عصبی پاسخ دهند در نتیجه مغز پیام‌های کمتری به بدن می‌رساند.

نوروپاتی دیابتی چیست ؟ | نوروپاتی دیابتی خطرناک است

علائم سندرم گیلن باره

سندرم گیلن باره به سرعت ظاهر می‌شود که معمولاً ابتدا در بازوها و پاها احساس می‌شود و حتی ممکن است متوجه ضعف عضلانی یا سوزن سوزن شدن دست و پا شوید که بعداً به سمت قسمت میانی بدن حرکت می‌کند. همچنین ممکن است احساس خستگی غیرمعمول داشته باشید. واکنش‌های بازتابی و غیر اردی ممکن است کند شوند. برخی از افراد فقط کمی ضعف خفیف را احساس می‌کنند اما برخی دیگر تقریباً فلج شده و برای بلع یا تنفس باید تلاش کنند. اگر بیش از حد احساس ضعف و خستگی می‌کنید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید در غیر این صورت علائم ناشی از سندرم گیلن باره می‌تواند به سرعت بدتر شود. بیشتر افراد سه هفته پس از بروز علائم در ضعیف‌ترین حالت خود هستند. به طور کلی علائم ناشی از سندرم گیلن باره عبارتند از:

• احساس سوزن سوزن شدن
• ضعف عضلانی در دست‌ها و پاها
• ناپایداری در راه رفتن
• مشکلات گفتاری، بلعیدن و جویدن
• عدم توانایی حرکت دادن چشم‌ها
• درد شدید عضلات به ویژه در شب‌ها
• ضربان قلب بالا
• فشار خون کم یا زیاد
• مشکلات تنفسی
• مشکلات کنترل مثانه و روده

تشخیص سندرم گیلن باره

اگر پزشک احساس کند که مبتلا به سندرم گیلن باره هستید، آزمایش‌هایی را تجویز می‌کند تا عملکرد ماهیچه‌ها و عصب‌ها را اندازه گیری کند. همچنین ممکن است با مایع نخاعی شما را امتحان کند که در این حالت پزشک یک سوزن به کمر وارد می‌کند و مقدار کمی مایع نخاعی از کمر می‌گیرد که توسط آن سطح پروتئین را بررسی می‌کنند. سطح پروتئین در افراد مبتلا به GBS بالا است.

فیبرومیالژیا چه بیماریست ؟ | علائم و درمان

درمان سندرم گیلن باره

در برخی موارد، به منظور سرعت بخشیدن به بهبودی پزشک خون را از بدن گرفته، بخش مایع خون (پلاسما) را از سلول‌های خونی جدا کرده و سپس مجدد سلول‌های خونی را به بدن باز می‌گرداند که این فرآیند پلاسمافرسیس (plasmapheresis) نامیده می‌شود. همچنین ممکن است ایمونوگلوبولین یا آنتی بادی به فرد مبتلا به سندرم گیلن باره داده شود که دوزهای بالایی از سلول‌های سالم را از طریق IV دریافت خواهد کرد که تمام این موارد به کاهش حمله به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. برخی از افراد مبتلا به سندرم گیلن باره باید چند روز تا چند هفته در بیمارستان بستری شوند.  تا زمانی که کنترل کامل بدن به دست نیاید فرد همچنان به حمایت نیاز خواهد داشت. حمایت‌ها علاوه بر حمایت عاطفی شامل حمایت رفتاری است که فرد نیاز به توانبخشی و استفاده از تکنیک‌های کاهش درد دارد طوری که نیاز است یک پرستار یا یکی از عزیزان همکاری کند تا دست‌ها یا پاهای فرد را تمرین و ماساژ دهد.

پس از ابتلا به سندرم گیلن باره

ممکن است مدتی طول بکشد تا بیمار دوباره احساس خوبی راجع به خود داشته باشد. بعد از بستری شدن در بیمارستان، ممکن است فرد هنوز احساس ضعف کند و برای رفت و آمد به ویلچر یا واکر نیاز داشته باشد. ممکن فیزیوتراپی گزینه دیگری است تا به فرد کمک کند تا قدرت خود را تقویت کند. برای جلوگیری از لخته شدن خون در مدت درمان توسط پزشک مصرف دارهای رقیق کننده و استفاده از جوراب‌های مخصوص توصیه می‌شود. تعداد کمی از افراد نیز آسیب عصبی دائمی دارند. سندرم گیلن باره (GBS) معمولاً بین 14 تا 30 روز طول می‌کشد. اگر علائم ناشی از سندرم گیلن باره بیشتر طول بکشد، ممکن است فرد از یک شکل مزمن GBS به نام پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن یا پلی نوروپاتی دیملینیزاسیون التهابی مزمن (CIDP) رنج ببرد که به درمان تهاجمی‌تری نیاز خواهید بود.

فیبریلاسیون دهلیزی قلب چیست ؟ | علت + علائم + روش درمان

سندرم گیلن باره در کودکان

دانستیم سندرم گیلن باره چیست اما باید دانست که سندرم گیلن باره نه تنها در بزرگسالان بلکه در کودکان هم اتفاق می‌افتد. سندرم گیلن باره در کودکان به صورت فلج حاد عمومی بدن ظاهر می‌شود که پس از انجام عمل جراحی، سرطان، عفونت، التهاب، ترزیق واکسن و یا به صورت بیماری ناشناخته اتفاق می‌افتد. در برخی از کودکان سندرم گیلن باره پس از چندین روز باعث عفونت دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود. کودکان به دلیل روحیه حساس نیاز به حمایت عاطفی بیشتری دارند بنابراین باید صبورانه با آن‌ها برخورد کرد. برای درمان از ایمنوگلوبولین درمانی و پلاسمافرزیس استفاده می‌شود که ممکن است در کنار آن نیاز به موارد زیر باشد:

• توانبخشی (مانند فیزیوتراپی)
• استفاده از کورتون
• استفاده از سرکوب کننده سیستم ایمنی
• استفاده از مسکن و ضد درد
• روان درمانی

سندرم گیلن باره در کرونا

از نیمه دوم سال 1398 شاهد همه گیری ویروس کرونا در سراسر دنیا بوده‌ایم. پس از گسترش ویروس کرونا دانشمندان به ساخت واکسن روی آوردند. از آنجایی که واکسن کرونا برای اولین بار ساخته و ترزیق شده است هنوز اطلاعات کاملی درمورد آن وجود ندارد به همین دلیل همچنان تحقیقات بر روی آن ادامه دارد. گفته می‌شود که سندرم گیلن باره پس از ترزیق واکسن می‌تواند بروز یابد اما اینکه آیا واکسن کرونا تاثیری در ابتلا به سندرم گیلن باره دارد یا خیر، همچنان در هاله‌ای از ابهام است. با این حال توصیه می‌شود واکسیناسیون به صورت گسترده انجام شود تا ویروس کرونا ریشه کن شده و از سویی دیگر قطعا همچنان تاثیر واکسن بر بروز بیماری‌هایی همچون سندرم گیلن باره مطالعه خواهد شد و نتیجه به عموم اعلام می‌شود.