سنگ کیسه صفرا یکی از بیماری‌های شایع است که گوارش بدن انسان را درگیر می‌کند. این بیماری اگر درمان نشود، عوارض متعددی را به دنبال دارد. برای درمان سنگ کیسه صفرا، ضمن رعایت دستورالعمل‌های پزشکی، باید رژیم غذایی مناسبی نیز در پیش داشته باشید. یعنی باید یک سری مواد غذایی وارد برنامه غذایی خود بکنید و یک سری مواد مضر را از آن حذف کنید.
سنگ کیسه صفرا چیست؟
سنگ‌های کیسه صفرا به دو نوع تقسیم می‌شوند. برخی از آن‌ها بزرگ بوده و از جای خود حرکت نمی‌کنند که معمولاً مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کنند. برخی دیگر کوچک هستند و می‌توانند با حرکت، مجرای صفراوی را مسدود کنند. در این شرایط فرد با درد شدیدی به پزشک متخصص مراجعه می‌کند و باید تحت درمان قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید علائم سرطان معده
بهترین رژیم غذایی برای سنگ صفر
توجه داشته باشید که روش‌های مختلفی برای درمان و رفع سنگ کیسه صفرا وجود دارد. در کنار آن، افراد می‌توانند با رژیم غذایی خود به تشدید و یا کاهش علائم سنگ صفرا کمک کنند. در واقع رژیم غذایی، سنگ کیسه صفرا را درمان نمی‌کند، بلکه علائم و درد ناشی از آن را کاهش می‌دهد. رژیم غذایی مناسب برای کاهش علائم سنگ کیسه صفرا شامل موارد زیر است؛
- مصرف شیر و لبنیات: بهتر است در رژیم غذایی خود مواد لبنی یعنی ماست کم چرب، پنیر کم چرب، شیر کم چرب و در عین حال، پر از پروتئین را قرار دهید.
- مصرف مایعات زیاد: سعی کنید مصرف مایعات خود را بالا ببرید و حداقل 2 لیتر مایعات مثل آب در طول روز بخورید.
- از خوردن مواد غذایی پر چرب خودداری کنید.
- گوشت، ماهی و مرغ کم چرب مصرف کنید.
- محصولات حاوی نشاسته فراوان مثل نان، برنج و ماکارونی و انواع غلات برای سنگ کیسه صفرا مفید هستند.
- سعی کنید به جای چربی‌های اشباع حیوانی از چربی‌های ناشتا مصرف کنید.
- از خوردن مواد غذایی که علائم سنگ کیسه صفرا را تشدید می‌کنند، خودداری کنید.
بیشتر بخوانید علائم کبد چرب در زنان
غذاهای مفید برای مبتلایان به سنگ کیسه صفرا
توجه داشته باشید که مصرف مواد غذایی درست و سالم، از تحریک و ایجاد فشار در کیسه صفرا می‌کاهد و در مقابل مصرف مواد غذایی پر چرب و ناسالم، فشار زیادی به کیسه صفرا وارد کرده و علائم سنگ کیسه صفرا را تشدید می‌کند. از جمله غذاهای مفید برای مبتلایان به سنگ کیسه صفرا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
- مصرف پروتئین و گوشت بدون چربی
مواد پروتئینی و یا گوشت می‌توانند به ترمیم بافت‌های حیاتی بدن کمک کنند. از این رو مصرف این مواد بسیار ضروری است. ولی کسانی که به سنگ کیسه صفرا مبتلا هستند، باید از انواع کم چرب یا بدون چرب مواد پروتئینی از جمله لبنیات بدون چربی، سویا و یا فراورده‌های سویا، انواع حبوبات نظیر لوبیا و عدس، ماهی، طیور و موادی نظیر آن‌ها مصرف کنند. البته ناگفته نماند که مصرف پروتئین‌های گیاهی کمک شایانی به کاهش ابتلا به بیماری سنگ کلیه می‌کنند.
- مصرف غذاهای گیاهی
مواد گیاهی شامل انواع ویتامین‌ها، انواع مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها هستند که مصرف این مواد به کاهش ابتلا به سنگ کیسه صفرا کمک می‌کند. همچنین در صورت ابتلا، از تشدید علائم آن جلوگیری می‌کنند. آنتی اکسیدان موجود در این مواد به پاک‌سازی رادیکال‌های آزاد در بدن کمک می‌کنند و هضم غذا توسط کیسه صفرا را بهبود می‌بخشند.
- مصرف چربی‌های سالم
مواد غذایی همچون ماهی‌های چرب، روغن‌های ماهی، بذر کتان و گردو شامل امگا 3 هستند. امگا 3 به بهبود سلامت کیسه صفرا کمک می‌کند. البته گاهی اوقات پزشک نیز برای درمان بهبود سنگ کیسه صفرا از مکمل‌های حاوی امگا 3 تجویز می‌کند.
- مصرف مواد غذایی حاوی فیبر
انواع حبوبات، سبزیجات، آجیل و انواع غلات دارای فیبر هستند. فیبر از بروز سنگ کیسه صفرا جلوگیری کرده و بهبود عملکرد آن کمک می‌کند.
- مصرف قهوه
قهوه می‌تواند با افزایش آنتی اکسیدان به کاهش التهاب کیسه صفرا کمک کند. همچنین با افزایش تولید ادرار و حرکت مثانه به علائم سنگ کیسه صفرا را کاهش می‌دهد. البته بهتر است کسانی که مشکلات گوارشی دارند، از مصرف زیاد قهوه خودداری کنند.
- مصرف غذاهای حاوی ویتامین c و منیزیم
مواد غذایی مثل پرتقال، کیوی، توت فرنگی، کلم بروکلی، انواع مرکبات، فلفل سبز و قرمز حاوی ویتامین سی هستند. منیزیم در اسفناج، لوبیا، شیر سویا، بادام زمینی، بادام هندی و برنج یافت می‌شود. این ویتامین‌ها نیز به بهبود عملکرد کیسه صفرا کمک می‌کنند.
- مصرف کلسیم
کلسیم نیز به حفظ سلامت کیسه صفرا کمک می‌کند. مواد غذایی نظیر ماست، پنیر، شیر، شیر بادام و سبزیجات دارای برگ‌های تیره، حاوی مقدار زیادی کلسیم هستند.
راه‌‌های پیشگیری از سنگ کیسه صفرا
سعی کنید با رعایت موارد زیر از بروز سنگ کیسه صفرا جلوگیری کنید؛
- مصرف کافی آب: آب زیاد به رقیق شدن مایعات صفراوی کمک کرده و از تشکیل سنگ جلوگیری می‌کند. در نتیجه روزانه حداقل 8 لیوان آب مصرف کنید.
- حفظ وزن مناسب: از چاقی خود جلوگیری کنید؛ چراکه حفظ اندازه مناسب چربی در بدن از تشکیل سنگ صفرا جلوگیری می‌کند.
- داشتن رژیم غذایی مناسب: سعی کنید از مواد غذایی مناسب از جمله انواع سبزیجات، میوه‌ها، گوشت و مواد پروتئینی کم چرب، مواد لبنی کم چرب، انواع غلات و... در رژیم غذایی خود استفاده کنید. این مواد غذایی احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا را کاهش می‌دهند.
- اجتناب از خوردن چربی‌های اشباع: سعی کنید در مصرف موادی همچون گوشت قرمز، تخم مرغ و محصولات لبنی، مصرف چربی اشباع را کاهش دهید.
سخن پایانی
سنگ کیسه صفرا شاید در ابتدا علائمی از خود نشان ندهد؛ ولی اگر سنگ حرکت کرده و مجرای صفراوی را مسدود کند، می‌تواند بسیار خطرساز بوده و به عمل جراحی نیاز داشته باشد. در نتیجه با داشتن رژیم غذایی مناسب می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد و یا علائم آن را کاهش داد.
