بیماری آرتریت روماتوئید چیست؟
بیماری آرتریت روماتوئید که به اختصار با علامت RA نشان داده می‌شود نوعی از بیماری‌هاست که پزشکان آن را در رده بیماری خود ایمنی تقسیم بندی می‌کنند. بیماری آرتریت روماتوئید زمانی آغاز می‌شود که سیستم ایمنی بدن به جای محافظت از فرد شروع به حمله به بافت‌های خودی می‌کند و باعث التهاب در مخاط مفاصل می‌شود که به دنبال آن مفصل‌ها قرمز، متورم و دردناک می‌شوند. آرتریت روماتوئید روی مفصل‌های هر دو طرف بدن مانند دستان، مچ و زانو تاثیر گذار است در حالیکه در سایر انواع آرتریت و آرتروز ساییدگی و پارگی رخ می‌دهد. با گذر زمان بیماری آرتریت روماتوئید پیشرفت کرده و سایر اعضای بدن و سیستم‌ها را مانند:
- چشم
- قلب
- ریه
- پوست
- رگ‌های خونی
- ...
را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علائم آرتریت روماتوئید
علائم هشدار دهنده بیماری آرتریت روماتوئید عبارتند از:
- درد و ورم مفصل
- سفتی به خصوص در صبح‌ها یا بعد از نشستن طولانی مدت
- خستگی
بیماری آرتریت روماتوئید به طور متفاوت در افراد اثر می‌گذارد به طوری که ممکن است در فردی علائم آرتریت روماتوئید به تدریج در طی چند سال اتفاق بیفتد در حالیکه در فرد دیگر به سرعت علائم خود را نشان دهد. همچنین ممکن است بعضی از افراد طی مدتی کوتاه به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلا شوند سپس بهبود یابند به این معنا که علائمی را بروز نمی‌دهند.
چه کسانی مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید می‌شوند؟
هرکسی می‌تواند به بیماری RA مبتلا شود اما بیماری آرتریت روماتوئید در زنان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان اتفاق می‌افتد با این حال در مردان شدت بروز بیماری آرتریت روماتوئید بیش از زنان است. معمولا در سنین میانسالی بیماری آرتریت روماتوئید شروع شده اما کودکان خردسال و سالمندان هم می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند.
دلایل آرتریت روماتوئید
پزشکان دقیقا نمی‌دانند دلیل بیماری آرتریت روماتوئید چیست اما به نظر می‌رسد سیستم ایمنی بدن برای حمله به مفاصل و اندام‌ها توسط عاملی مورد تحریک قرار می‌گیرد. برخی از پزشکان اعتقاد دارند ویروس یا باکتری‌ها باعث تغییر در سیستم ایمنی بدن شده که به دنبال آن مفصل‌ها مورد تهاجم (خود ایمنی) قرار می‌گیرند. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که سیگار کشیدن در برخی از افراد می‌تواند منجر به بیماری آرتریت روماتوئید شود همچنین الگوهای ژنتیکی باعث می‌شود بعضی از افراد بیشتر از سایرین در معرض بیماری آرتریت روماتوئید قرار گیرند.
بیماری آرتریت روماتوئید چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارد؟
در لایه داخلی پوشینه مفصلی که به آن سینوویوم (synovium) گفته می‌شود سلول‌های سیستم ایمنی از خون به مفصل‌ها و بافت حرکت می‌کند که به محض رسیدن به سلول‌های دیگر ایجاد التهاب می‌کنند که باعث می‌شود مفصل در اثر جمع شدن مایعات در درون آن متورم شود که همراه با درد، قرمز شدن و حساس به لمس شدن است. با گذشت زمان غضروف که لایه‌ای محکم از بافت است که باعث پوشاندن استخوان‌ها می‌شود با التهاب از بین می‌رود. با از دست رفتن غضروف فضای بین استخوان‌ها باریک شده و هرچه زمان بیشتری بگذرد بیشتر استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده شده و از بین می‌روند. سلول‌ها نیز به دلیل خود ایمنی به استخوان‌ها آسیب می‌رسانند. التهاب در روماتوئید مفصلی می‌تواند اندام‌ها و سیستم‌های سراسر بدن گسترش یافته و روی آن‌ها تاثیر نامطلوبی می‌گذارد. همانند:
- چشم
- قلب
- ریه
- کلیه
- رگ‌های خونی
- پوست
.
دکتر آرتریت روماتوئید | پزشک آرتریت روماتوئید
تشخیص و درمان بیماری آرتریت روماتوئید در حیطه تخصص روماتولوژی است به همین دلیل بیماران آرتریت روماتوئید می‌بایست به متخصص روماتولوژی که به اصطلاح عام متخصص روماتیسم گفته می‌شود، مراجعه کند.
چگونه پزشکان آرتریت روماتوئید را تشخیص می‌دهند؟
پزشک پس از معاینه و سوال درمورد علائم از بیمار تقاضای:
- آزمایش خون از جمله:
- Anti-CCP (اتو آنتی بادی): این آزمایش خاص آنتی بادی های ضد CCP را بررسی می‌کند که نشان می‌دهد آیا فرد شکل تهاجمی‌تری از آرتریت روماتوئید را دارد یا خیر.
- ANA (بررسی سطح بالای آنتی بادی‌های ضد هسته): در صورت مثبت بودن جواب این آزمایش، نشان دهنده بیماری خود ایمنی است اما اینکه کدام نوع بیماری خود ایمنی است مشخص نمی‌شود.
- CRP (تست پروتئین واکنش سی): بالا بودن CRP نشان از بیماری آرتریت روماتوئید دارد.
- ESR (سرعت رسوب گلبول قرمز): سرعت رسوب گلبول‌های قرمز خون نشان می‌دهد که آیا در سیستم ایمنی بدن شما التهاب وجود دارد یا خیر.
- RF (فاکتور روماتوئید): بیشتر افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید فاکتور روماتوئید را در خون خود دارند که البته می‌تواند در افرادی که فاقد فاکتور روماتوئید (RF) هستند هم نشان داده شود.
- CBC (آنمی – کم خونی): افراد مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید ممکن است گلبول‌های قرمز کمی داشته باشند.
- اوریک اسید: میزان ازدیاد اوره در بدن با اوریک اسید نشان داده می‌شود.
- اشعه ایکس (تصویر ساده یا رادیوگرافی)
خواهد داشت. بیماری آرتریت روماتوئید از ترکیب موارد زیر توسط پزشک تشخیص داده می‌شود:
- محل تقارن مفاصل دردناک
- سفتی مفصل‌ها
- برجستگی و ندول زیر پوستی روماتیسمی (برآمدگی‌های بزرگ و ملتهب که سفت و دردناک هستند)
- نتایج تصویربرداری اشعه ایکس و آزمایشات خون
درمان آرتریت روماتوئید
بیماری آرتریت روماتوئید شامل درمان‌هایی مانند:
- دارو (شیمیایی - گیاهی)
- استراحت
- ورزش
و در بعضی موارد جراحی است که توسط عمل، آسیب‌های مفصلی را اصلاح می‌کنند. گزینه‌های درمان به موارد مختلفی بستگی دارد. از جمله:
- سن
- سلامت کلی
- سابقه پزشکی
- شدت بیماری آرتریت روماتوئید
متاسفانه تاکنون هیچ درمان کاملا مطلقی برای بیماری آرتریت روماتوئید شناخته نشده است و روش‌ها و داروهای مناسب برای RA تنها به منظور درمان پیشگیری کننده و جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده می‌شود.
داروهای آرتریت روماتوئید
بسیاری از داروهای روماتیسم مفصلی می‌تواند درد، ورم و التهاب مفصل را کاهش دهد. بعضی از انواع داروها از بروز بیماری آرتریت روماتوئید پیشگیری کرده و یا روند رشد آن را کند می‌کنند. داروهایی که درد و سفتی مفصل را کاهش می‌دهند شامل موارد زیر هستند:
- مسکن‌های ضد التهاب مانند: آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و...
- کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون
- داروهای افیونی
همچنین ممکن است پزشک داروهای قوی تجویز کند که DMARD (داروهای ضد روماتیسم اصلاح کننده بیماری) نامیده می‌شود که به منظور سرکوب حمله سیستم ایمنی بدن به مفاصل خودی به کار می‌رود. مجموعه‌ای از داروهای DMARD عبارتند از:
- هیدروکسی کلروکین
- متوترکسات
- لفلونوماید (آراوا)
- سولفاسالازین (آزولفیدین)
اگر انواع داروهای ضد روماتیسم اصلاح کننده بیماری (DMARD) در درمان آرتریت روماتوئید پاسخگو نباشند ممکن است پزشک داروهای بیولوژیکی تجویز کند:
- آباتاسپت (Abatacept)
- آناکینرا (کینرت)
- باریسیتینیب (Baricitinib)
- سیمزیا (Cimzia)
- ریتوکسیماب (ریتوکسان)
- توسیلیزوماب (Tocilizumab)
- توفاسیتینیب (Tofacitinib)
- اوپا داساتینیب (Upadacitinib)
- ...
درمان گیاهی آرتریت روماتوئید
طب سنتی و گیاهان دارویی همواره مورد توجه برخی از پزشکان و بیماران بوده است. بعضی از گیاهان دارویی مانند:
- پنجه شیطان
- پیاسکلدین
- عشبه بیابانی
- دم اسبی
- روغن اکالیپتوس
- آلوئه ورا
- دمنوش میوه ارس خاردار
- گل گاو زبان
- زردچوبه
- کندر
- زنجبیل
برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید کاربرد دارند که بهتر است درمورد مقدار و نحوه مصرف آن‌ها با پزشک طب سنتی مشورت کرد.
مطلب پیشنهادی:
لاغری با زنجبیل | چربی سوزی شکم و پهلو با زنجبیل
چرا استراحت و ورزش برای بیماری آرتریت روماتوئید مهم است؟
درست است که بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید باید استراحت کنند اما این به معنای استراحت مطلق نمی‌باشد. ورزش‌های آرام و تحرک داشتن در زمانی که التهاب کم است کمک می‌کند مفاصل انعطاف پذیر بوده و عضلات اطراف تقویت می‌شود. فعالیت‌هایی مانند:
- پیاده روی
- شنا
- کشش‌های ملایم
بسیار برای بیماری آرتریت روماتوئید مفید و مناسب هستند. همچنین فیزیوتراپی نیز تاثیر بسزایی دارد. هنگامی که التهاب شدید می‌شود بهتر است به مفصل‌ها و بدن استراحت دهید تا مجدد ورم و التهاب فروکش کند.
چه زمانی برای بیماری آرتریت روماتوئید جراحی نیاز است؟
هنگامی که آسیب مفصلی ناشی از بیماری آرتریت روماتوئید شدید باشد جراحی می‌تواند یکی از گزینه‌های اصلی درمان به شمار رود که تشخیص آن به عهده پزشک معالج است.
مطالب پیشنهادی:
تریکومونیازیس چیست؟ | همه چیز درباره تریکومونیازیس
بهترین زمان ورزش برای لاغری و چربی سوزی | تمرینات هوازی و کاردیو
