عمل تونل کارپال دست چیست؟

کاملترین مطلب درباره سندروم تونل کارپال دست که منجر به جراحی دست می شود را همراه با درمان خانگی اینجا بخوانید.

از قسمت مچ دست گذرگاه باریک و تونل مانند وجود دارد که به آن تونل کارپال گفته می‌شود. تاندون، عصب و شریان از ساعد وارد دست شده که عصبی که از درون تونل کارپال عبور می‌کند مدیان نام دارد. در مچ دست از عصب مدیان به سمت انگشتان دست فرمان می‌رسد و به آن‌ها اجازه حرکت آزادانه داده می‌شود. سندروم تونل کارپال که به اختصار آن را سندروم تونل کارپ می‌نامند در واقع همان فشرده سازی عصب مدیان است که باعث بی حسی، گز گز یا ضعف دستان می‌شود که گاهی عمل تونل کارپال دست ضروری می‌شود.

عمل تونل کارپال مچ دست

عمل تونل کارپال دست چیست؟ عمل تونل کارپال دست به واقع همان جراحی دست است که فشار بر روی عصب مدیان وارد شده از بازو به سمت مچ دست در محدوده تونل کارپال حرکت کرده و به انگشتان دست ختم می‌شود اما چون بر روی عصب فشار وارد شده است و تونل کارپال مسدود است فرد در مچ، انگشت شست و سایر انگشتان دست خود احساس درد و سوزش یا سوزن سوزن شدن می‌کند. در ادامه بیشتر درمورد نوع عمل صحبت خواهیم کرد.

علت به وجود آمدن سندروم تونل کارپال دست

معمولا در زنان بیش از مردان سندروم تونل کارپال دست مشاهده می‌شود. از عوملی که غیر از جنسیت می‌تواند باعث به وجود آمدن سندروم تونل کارپ شود شامل موارد زیر است:

دیابت
آمیلوئیدوز (رسوب پروتئین در اندام‌های بدن)
بارداری
قرص‌های جلوگیری از بارداری
روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)
مشکلات تیروئید
نقرس (نوعی بیماری روماتیسمی به دلیل تجمع بیش از حد اسید اوریک در بدن)
پیچ خوردگی یا شکست مچ دست
ژنتیک (ارث)

علائم سندرم تونل کارپال

معمولا علائم اولیه سندروم تونل کارپال در شب آغاز می‌شود چرا که بیشتر افراد با مچ دست خمیده می‌خوابند که به نوبه خود باعث فشار بر عصب میانی دست می‌شود. با بدتر شدن وضعیت ممکن است در طول روز علائمی نیز مشاهد شود. معمولا علائم سندروم تونل کارپال دست هنگامی که به مدت طولانی و ممتد کاری را با دستان انجام می‌دهید مانند:

رانندگی
روزنامه خواندن
نگهداشتن تلفن
کار با موبایل
تایپ کردن
انجام کارهای فنی و مکانیکی
...

خود را نشان می‌دهند که در ابتدا مقطعی و زود گذر بوده اما به مرور زمان در دفعات بیشتری اتفاق می‌افتد و بدتر می‌شوند تا جایی که ممکن است علائم دیگری نیز مشاهده شود:

انگشتان دست متورم می‌شوند
درد و حس سوزن سوزن شدن از انگشتان و مچ به سمت بازو و شانه حرکت می‌کند.

به مرور زمان تونل کارپال دست می‌تواند بر قدرت فشار دادن فرد تاثیر بگذارد مانند:

بیشتر اوقات چیزی از دست رها می‌شود و می‌افتد (به دلیل بی حسی یا ضعف در عضلات)
کار با اشیای کوچک مانند بستن دکمه‌های لباس مشکل است
مشت کردن دستان به سختی انجام می گیرد.

در موارد شدیدتر ممکن است عضله انگشت شست رو به ضعف و تحلیل برود و یا ممکن است نتوان با لمس کردن، گرما و سرما را تشخیص داد. این علائم سندروم تونل کارپال دست تا جایی پیش می‌روند که عمل تونل کارپال دست ضروری شود.

درمان تونل کارپال

برای درمان تونل کارپال دست ابتدا ورزش‌هایی توسط پزشک به بیمار توصیه می‌شود تا روزانه به دفعات انجام دهد و فیزیوتراپی یکی از گزینه های اصلی پیشنهادی است. ورزش‌ها ممکن است در کاهش و بهبود نسبی درد و سوزش ناشی از سندروم تونل کارپال دست موثر باشند اما همیشه جوابگو نیستند طوری که فرد نیاز به عمل تونل کارپال دست دارد. در ادامه تعدادی از درمان خانگی سندروم تونل کارپال دست را معرفی می‌کنیم.

درمان خانگی تونل کارپال دست

1. سرما درمانی: چند تکه یخ آماده کرده و درون کیسه‌ای بریزید یا در کاسه‌ای چند تکه یخ قرار دهید. به مدت 10 تا 15 دقیقه دستان خود را از مچ به پایین با سرمای یخ در تماس قرار دهید. هر نیم ساعت یک یا دو بار چنین عملی را تکرار کنید.

2. گرما درمانی: در ظرفی آب با دمای 37 یا 38 درجه سانتی گراد ریخته (معادل 100 درجه فارنهایت) و دستان خود را چندین بار در آب گرم مشت کرده و سپس باز کنید. روزی 3 یا 4 بار گرما درمانی را تکرار کنید.

3. استراحت دادن به دستان: به طور طبیعی در طول روز از دستانمان بسیار استفاده می‌کنیم بی آنکه خود متوجه باشیم. در میان انجام کارهای روزمره به دستان خود استراحت دهید تا بیش از حد تحریک نشود.

4. دارو: داروهایی وجود دارند که برای تسکین درد کاربردی هستند مانند:

آسپیرین
ایبوپروفن
ناپروکسن
کورتیزون

در کاهش درد و کم شدن حس سوزن سوزن شدن یا گز گز کردن موثر است که به عنوان درمان کوتاه مدت شناخته می‌شوند.

5. بریس مچ: بریس مچ نوعی مچ بند طبی مخصوص سندروم تونل کارپال است که کفی آن مانع از خم شدن مچ دست به پایین می‌شود و مناسب افرادی است که سندروم تونل کارپ خفیف تا متوسط دارند. معمولا پزشکان ارتوپدی توصیه می‌کنند بریس مچ را شب‌ها هنگام خوابیدن استفاده کنید تا از خم شدن مچ دست به صورت ناخودآگاه جلوگیری کرد. همچنین می‌توان بریس مچ را در طول روز امتحان کرد تا درد ناشی از فعالیت‌های روزمره به حداقل برسد. حدود 3 تا 4 هفته برای مشاهده نتایج ناشی از استفاده از بریس مچ کافی است در غیر این صورت این روش درمانی هم جوابگو نیست.

6. تغییر دادن فعالیت‌ها: اگر شغل شما به گونه‌ای است که از دستان بسیار استفاده می‌کنید روش‌های زیر را به عنوان درمان امتحان کنید:

در هر ساعت بین 10 تا 15 دقیقه استراحت کرده و دستان خود را دراز کنید.
به اندازه نیاز از نیروی دستان استفاده کنید و از فشار بیش از حد به دستان مانند محکم تایپ کردن صفحه کلید، برداشتن بار بیش از حد و ... خودداری کنید.
در صورت امکان با رییس خود صحبت کنید و از وی بخواهید جا به جایی شغلی به کارهایی که کمتر از دستان استفاده می‌شود داشته باشید.
از خم کردن شانه‌های خود رو به جلو خودداری کنید چرا که فشار از شانه‌ها و بازوها به سمت مچ دستان رفته و درد بیشتر می‌شود.

7. طب سوزنی: بعضی از پزشکان و برخی از افراد ادعا می‌کنند که طب سوزنی برای سندروم تونل کارپال بسیار مفید و موثر است.

8. یوگا: یوگا یکی از ورزش‌هایی است که بسیاری از پزشکان بر آن تاکید دارند چرا که علاوه بر آرامبخش بودن می‌تواند درد سندروم تونل کارپال را کاهش داده و قدرت دستان را افزایش دهد.

9. اولتراسوند درمانی: اولتراسوند درمانی نوعی روش درمانی است که توسط پروب اولتراسوند، امواج اولتراسوند بر روی پوست در دستان اعمال شده و بافت‌های نرم بدن مانند عضلات، تاندون‌ها، رباط‌ها و مفاصل را با اعمال گرما تحت تاثیر قرار می‌دهد.

10. فیزیوتراپی و کار درمانی: یک متخصص طب فیزیکی و کار درمان با دادن تمرینات، مشاوره و راهنمایی‌ها می‌تواند شما را به سمت کاهش درد ناشی از سندروم تونل کارپال هدایت کند. بسیاری از پزشکان قبل از اینکه عمل تونل کارپال دست را آغاز کنند به بیمار توصیه می‌کنند که به فیزیوتراپی برود چرا که چندین جلسه فیزیوتراپی و ورزش‌های آن در موفق بودن عمل تونل کارپال دست تاثیری ویژه دارد.

جراحی عمل تونل کارپال دست

عمل تونل کارپال دست زمانی انجام می‌شود که شرایط و وضعیت بیمار شدید و حاد بوده یا درمان‌های غیر از جراحی پس از 6 ماه پاسخگو نبوده است. عمل تونل کارپال دست به دو روش انجام می‌شود:

عمل تونل کارپال دست به روش باز: در جراحی باز، جراح شکافی به طول 5 سانتی متر از مچ به سمت کف دست باز می‌کند.
عمل تونل کارپال دست به روش آندوسکوپی: در روش آندوسکوپی میزان شکاف کمتر بوده که حدود یک و نیم سانتی متر است. با ایجاد دو دهانه یکی در مچ دستان و دیگری در بازو، دوربینی کوچک را برای هدایت عمل به داخل دست می‌فرستد.

در هر دو روش عمل تونل کارپال دست رباط بالای تونل کارپال را برش داده تا فشار عصب مدیان برداشته شده و تونل کارپال آزاد شده تا میزان درد کمتر شود و در نهایت مجددا رباط‌ها را به یکدیگر وصل می‌کند. انتخاب نوع عمل بستگی به نظر جراح دارد.

اما و اگرهای درمان سندرم عمل تونل کارپال دست پس از عمل

افرادی که عمل تونل کارپال دست را انجام داده‌اند به دو گروه تقسیم می‌شوند:

گروهی که در مراحل اولیه درد را تشخیص داده و درمان را آغاز کرده‌اند در نتیجه عمل تونل کارپال دست زودتر انجام شده است و پس از عمل درد بهبود می‌یابد.
گروه دوم که اکثریت هستند یا دیرتر برای درمان مراجعه کرده‌اند یا شدت سندروم تونل کارپال در آن‌ها بیشتر بوده است لذا پس از عمل هم احساس درد دارند.

در هر دو حالت بهتر است در واقعیت بگوییم درد کامل بهبود نمی‌یابد بلکه همچنان پس از عمل تونل کارپال دست هم ادامه دارد اما شدت آن کمتر شده و علائم با شدت کمتری بروز می‌یابند و ممکن است گاهی احساس بی حسی و گز گز داشته باشید. همچنان پس از عمل تونل کارپال دست توصیه می‌شود جلسات فیزیوتراپی ادامه یابد تا قدرت دست افزایش یابد. اعمالی مانند: