هر فردی با گروه خونی O، A، B یا AB و فاکتور رزوس (Rh) که مثبت یا منفی است، متولد می شود. فاکتور Rh هر فردی از والدین به او می رسد. فاکتور rh در زمان بارداری از اهمیت بسیار زیادی برخودار است و تست فاکتور Rh یک آزمایش معمول در دوران بارداری است. اگر گروه خونی شما مثبت است (مثلاً A مثبت یا O مثبت)، فاکتور Rh دارید و اگر منفی است، یعنی فاکتور Rh را ندارید.
اکثر افراد Rh مثبت هستند. فاکتور Rh ژنتیکی است، یعنی از طریق ژن ها از والدین به فرزند منتقل می شود. اما همه جنین ها وضعیت فاکتور Rh مشابه والدین خود را ندارند. هنگامی که این اتفاق می افتد، به آن ناسازگاری Rh می گویند زیرا می تواند عوارضی ایجاد کند. زمانی که خانم باردار Rh منفی دارد و پدر نوزاد Rh مثبت است، اگر کودک فاکتور Rh مثبت را از پدر به ارث ببرد، ممکن است برخی از عوارض تهدید کننده زندگی ایجاد شود. اما نگران نباشید چرا که برای این موضوع راه حل ساده ای وجود دارد و آن تزریق آمپول رگام است.
برای اینکه اطلاعات بیشتری در رابطه با آمپول رگام کسب کنید و با هر آنچه که باید درباره آمپول روگام بدانیم بیشتر آشنا شوید، در ادامه این بخش با خوب میشی همراه بمانید.
پیشنهاد مطالعه: سر کلاژ یا دوختن دهانه رحم چیست؟
فاکتور Rh چیست؟
فاکتور Rh پروتئینی است که روی گلبول های قرمز خون می نشیند. اگر این پروتئین در خون وجود داشته باشد، یعنی Rh مثبت است. اما اگر وجود نداشته باشد به معنی Rh منفی است. جالب است بدانید که فقط 18 درصد از جمعیت جهان، دارای گروه خونی Rh منفی هستند.
وقتی صحبت از سلامتی می شود، واقعاً مهم نیست که کدام یک را دارید - حتی اگر زمانی نیاز به انتقال خون داشته باشید، پزشکان به راحتی می توانند مطمئن شوند که خون Rh منفی دریافت می کنید. با این حال، زمانی که خون منفی و مثبت پتانسیل اختلاط را دارند، نگرانی ها در دوران بارداری بروز می کنند!
ناسازگاری Rh به چه معناست؟
ناسازگاری Rh زمانی رخ می دهد که یک زن Rh منفی با یک مرد Rh مثبت بچه دار شود. در این شرایط:
- 50 درصد احتمال دارد که کودک شما فاکتور Rh منفی شما را به ارث ببرد، به این معنی که هر دوی شما با Rh سازگار هستید.
- همچنین به احتمال 50 درصد فرزند شما فاکتور Rh مثبت پدرش را به ارث می برد و این منجر به ناسازگاری Rh می شود.
تعیین ناسازگاری Rh می تواند به سادگی نمونه گیری خون از شما و در حالت ایده آل از پدر کودک باشد. این آزمایش خون معمولاً در یکی از اولین ویزیت های قبل از زایمان شما انجام می شود.
- اگر هر دو والد Rh منفی باشند، جنین نیز منفی است.
- اگر هر دو والدین Rh مثبت باشند، جنین Rh مثبت است.
اگر Rh مثبت هستید، در وضعیت روشنی قرار دارید. Rh مثبت روی شما یا جنینتان تأثیری نخواهد داشت. از طرف دیگر، اگر Rh منفی باشید و جنین شما Rh مثبت باشد، ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد. با وجود ناسازگاری Rh، بدن شما فاکتور Rh کودک را یک جسم خارجی در نظر می گیرد اگر خون شما و خون جنین شما با هم تعامل داشته باشند.
هنگامی که این اتفاق می افتد، بدن شما آنتی بادی هایی تولید می کند که به سلول های خونی نوزاد حمله می کنند. این آنتی بادی ها می توانند منجر به کم خونی شوند، که برای جنین خطرناک است، زیرا سلول های خون جنین ممکن است سریعتر از تولید مثل آنها از بین بروند و به طور بالقوه باعث زردی نوزاد و حتی مرگ جنین شوند. خوشبختانه، تشخیص زودهنگام مشکلات ناسازگاری فاکتور Rh می تواند به طور چشمگیری این خطرات را کاهش دهد.
اگر Rh منفی هستید، پزشک آزمایش خون غربالگری را برای بررسی آنتی بادی های Rh انجام می دهد. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی شما برای مبارزه با مواد خارجی برای بدن شما (مانند خون Rh مثبت) می سازد. اگر آنتی بادی دارید، به این معنی است که قبلاً در معرض خون Rh مثبت قرار گرفته اید - از زایمان قبلی، به عنوان مثال، سقط جنین، یا حتی انتقال خون نامتناسب.
در این شرایط، اگر همسرتان Rh مثبت باشد، کودک شما در معرض خطر ناسازگاری Rh است و ممکن است در طول بارداری چندین بار به این آزمایش غربالگری نیاز داشته باشید تا سطح آنتی بادی های خود را اندازه‌گیری کنید (هرچه بیشتر باشد، ممکن است عوارض جنین شما شدیدتر باشد).
درمان Rh منفی چیست؟
اگر نمونه خون شما نشان داد که فاکتور Rh وجود ندارد، شما Rh منفی در نظر گرفته می شوید. هنگامی که Rh منفی هستید، پزشک شما چندین مرحله را برای اطمینان از عدم تولید آنتی بادی علیه خون جنین خود دنبال می کند.
آنتی بادی های Rh، زمانی که ساخته شوند، دائمی هستند. این بدان معناست که آنها نه تنها بر بارداری فعلی بلکه بر بارداری آینده نیز تأثیر می گذارند. بنابراین، جلوگیری از آنتی بادی بسیار مهم است.
آزمایش خون برای بررسی آنتی بادی
ابتدا خون شما در هفته 28 برای آزمایش مجدد گرفته می شود. این آزمایش برای تأیید عدم تولید آنتی بادی است. علاوه بر این، در صورت وجود آنتی بادی، آزمایش خون نشان می دهد که قبلاً چند آنتی بادی ساخته اید. اگر آنتی بادی ها شناسایی شوند، لازم است که جنین برای بقیه دوران بارداری به دقت تحت نظر قرار گیرد. اگر سطح آنتی بادی بیش از حد افزایش یابد، ممکن است اقدامات خاصی از جمله انتقال خون به نوزاد و زایمان زودرس انجام شود.
دارو برای جلوگیری از آنتی بادی
اگر آنتی بادی ندارید، به شما یک امپول Rh-immunoglobulin (با نام تجاری روگام - RhoGAM) داده می شود. این دارو از تولید آنتی بادی در بدن شما علیه فاکتور Rh جنین جلوگیری می کند و از جنین شما و هرگونه بارداری آینده در برابر آسیب محافظت می کند. از آنجایی که زایمان مهم ترین خطر تداخل خونی است، اگر نوزاد شما Rh مثبت باشد، 72 ساعت پس از تولد دوباره آمپول رگام به شما تزریق می شود.
در حالی که امپول روگام شما را از ایجاد آنتی بادی های دائمی محافظت می کند، که می تواند از بارداری فعلی و آینده محافظت کند، اما فقط برای بارداری که در آن تجویز می شود موثر است. در نتیجه، در بارداری های بعدی باید دوزها را تکرار کنید.
پیشنهاد مطالعه: سونوگرافی NT و NB چیست و چه مواردی را مشخص می کند؟
چرا از امپول رگام استفاده می شود؟
یک مادر با Rh منفی، امپول روگام را در چندین نقطه در طول بارداری دریافت می کند که فاکتور Rh پدر مثبت یا ناشناخته باشد. این دارو، مانع از ساخت آنتی بادی برای خون Rh مثبت می شود - آنتی بادی هایی که می توانند سلول های خونی چنین را از بین ببرند.
امپول RhoGAM به طور معمول هر زمان که احتمال مخلوط شدن خون مادر با نوزاد وجود داشته باشد تجویز می شوداین زمان ها عبارتند از:
- در هفته 26 تا 28 بارداری، زمانی که جفت شروع به نازک شدن می کند و، اگرچه بعید است، خون می تواند از نوزاد به مادر منتقل شود.
- بعد از سقط جنین، مرده زایی یا حاملگی خارج از رحم
- در 72 ساعت پس از زایمان، از جمله زایمان سزارین، اگر نوزاد Rh مثبت باشد
- پس از هر آزمایش تهاجمی سلول های نوزاد، به عنوان مثال، در طی: آمنیوسنتز، آزمایشی که مایع آمنیوتیک را از نظر ناهنجاری های رشدی بررسی می کند و نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS)، آزمایشی که نمونه های بافت را برای مشکلات ژنتیکی بررسی می کند.
- پس از ضربه به قسمت میانی بدن، که ممکن است پس از سقوط یا تصادف رانندگی رخ دهد
- هر گونه دستکاری در جنین - به عنوان مثال، هنگامی که یک پزشک نوزاد متولد نشده را در وضعیت بریچ قرار می دهد.
- خونریزی واژینال در دوران بارداری
نحوه استفاده از امپول روگام چگونه است؟
امپول RhoGAM یک داروی تجویزی است که معمولاً از طریق تزریق به ماهیچه - اغلب در پشت بدن - تجویز می شود. همچنین می توان آن را به صورت داخل وریدی تجویز کرد. پزشک تصمیم خواهد گرفت که دوز مناسب امپول روگام برای شما چقدر باشد. RhoGAM حدود 13 هفته موثر است.
عوارض جانبی رایج امپول روگام چیست؟
امپول روگام، یک داروی بی خطر با سابقه 50 ساله در محافظت از نوزادان در برابر بیماری Rh است. طبق گفته سازنده دارو، شایع ترین عوارض جانبی در محل تزریق واکسن رخ می دهد و شامل موارد زیر است:
- سفت شدن زیر پوست
- تورم
- درد
- بثورات یا قرمزی
یک عارضه جانبی کمتر شایع ناشی از تزریق امپول رگام، "تب خفیف" است. همچنین ممکن است، واکنش آلرژیک ایجاد شود. البته لازم است بدانید که این عوارض فقط برای مادر باردار ایجاد می شود و جنین شما با عوارض جانبی مواجه نمی شود.
RhoGAM برای شما مناسب نیست اگر:
- قبلا آنتی بادی های Rh مثبت دارند
- به ایمونوگلوبولین حساسیت دارند
- کم خونی همولیتیک دارند
- اخیراً واکسن هایی داشته اند (RhoGAM اثربخشی آنها را کاهش می دهد)
پیشنهاد مطالعه: هر آنچه که درباره تست NST در بارداری باید بدانیم؟
عدم تزریق امپول رگام چه خطراتی به همراه دارد؟
بیماری Rh بر سلامتی شما تأثیر نمی گذارد - اما اگر امپول RhoGAM را تزریق نکنید، می تواند بر سلامت جنین شما و بارداری های آینده تأثیر بگذارد. این بدان معناست که کودک می تواند با یک یا چند مورد از موارد زیر متولد شود:
- کم خونی، کمبود گلبول های قرمز سالم
- نارسایی قلبی
- ضربه مغزی
- یرقان، رنگ زرد مایل به پوست و چشم ها به دلیل عملکرد نامناسب کبد - اما توجه داشته باشید که زردی در نوزادان نسبتاً شایع است.
اگر شما نیز تجربه ای از تزریق امپول روگام در بارداری دارید، حتما درقسمت کامنت بنویسید.
