اگر به تازگی متوجه شده اید که باردار هستید، از هم اکنون تا زمان تولد نوزادتان، چندین نوبت ملاقات با پزشک و غربالگری خواهید داشت. غربالگری های دوران بارداری می تواند مشکلات سلامتی شما مانند کم خونی یا دیابت بارداری را شناسایی کنند و همچنین می توانند سلامت نوزاد آینده شما را بررسی کرده و به شناسایی ناهنجاری های کروموزومی کمک کنند.
غربالگری های بارداری معمولا در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری انجام می شوند. غربالگری سه ماهه اول نوعی آزمایش قبل از تولد است که به پزشک شما اطلاعات اولیه در مورد سلامت جنین شما - یعنی خطر ناهنجاری های کروموزومی جنین را ارائه می دهد.
یک اسکن شفافیت نوکال (nuchal translucency) یا سونوگرافی NT جنین شما را از نظر این ناهنجاری ها غربال می کند. این سونوگرافی و آزمایش معمولا بین هفته های 11 تا 13 بارداری برنامه ریزی می شود .
برای اینکه اطلاعات دقیقی در رابطه با این موضوع که سونوگرافی NT و NB چیست و چه مواردی را مشخص می کند؟ کسب کنید، حتما در ادامه این بخش با خوب میشی همراه بمانید.
پیشنهاد مطالعه: هر آنچه که درباره تست NST در بارداری باید بدانیم؟
سونوگرافی NT و NB چیست؟
سونوگرافی NT، یک آزمایش غربالگری رایج است که در سه ماهه اول بارداری انجام می شود و با استفاده از آن، فضای پر از مایع پشت گردن جنین به نام شفافیت نوکال را اندازه گیری می کند. هنگامی که پزشک اندازه‌گیری های دقیق را انجام داد، می تواند تخمین بزند که آیا کودک شما خطر ابتلا به ناهنجاری های کروموزومی مانند سندرم داون را دارد یا خیر. این آزمایش باید در سه ماهه اول بارداری انجام شود زیرا فضای خالی پشت گردن نوزاد پس از 15 هفته از بین می رود.
در حین سونوگرافی NT و NB، همراه با اندازه گیری شفافیت نوکال، ضخامت چین نوکال نیز اندازه گیری می شود. همچنین این آزمایش بررسی می کند که آیا استخوان بینی جنین رشد کرده است یا خیر. عدم وجود استخوان بینی و چین بسیار ضخیم نوکال نشان دهنده سندرم داون است.
سونوگرافی NT همچنین سایر ناتوانی های مادرزادی مانند سندرم ادواردز، سندرم پاتائو، نقایص اسکلتی، نقایص قلبی و غیره را نیز بررسی می کند. سندرم پاتاو و سندرم ادواردز ناهنجاری های کروموزومی نادر و اغلب کشنده هستند. متأسفانه، بیشتر نوزادانی که با این ناهنجاری ها متولد می شوند، در سال اول زندگی می میرند.
سلول های بدن ما دارای بخش های زیادی از جمله هسته هستند. هسته مواد ژنتیکی ما را نگه می دارد. در بیشتر موارد، هسته دارای 23 جفت کروموزوم است که به طور مساوی از هر دو والدین به ارث می رسد. افرادی که با سندرم داون متولد می شوند یک نسخه اضافی از کروموزوم 21 دارند. سندرم داون که قابل درمان نیست، باعث تاخیر در رشد و ویژگی های فیزیکی مشخص می شود که معمولا شامل موارد زیر است:
- قد کوچک
- چشم هایی با شیب رو به بالا
- حجم عضلانی کم
سونوگرافی NT و NB چگونه انجام می شود؟
برای سونوگرافی NT و NB، پزشک با گرفتن سونوگرافی شکم شروع می کند. امواج صوتی با فرکانس بالا در آزمایش اولتراسوند تصویری از داخل بدن شما تولید می کند. با استفاده از این تصویر، پزشک شفافیت نوکال را اندازه گیری می کند. عوامل دیگری مانند سن مادر، تاریخ زایمان و غیره نیز برای محاسبه خطر هر گونه ناهنجاری که ممکن است جنین داشته باشد در نظر گرفته می شود.
این سونوگرافی معمولا در کمتر از 30 دقیقه کامل می شود و در طی آن انتظار می رود که روی میز معاینه به پشت دراز بکشید تا تکنسین بتوانید ابزار مخصوص سونوگرافی را به راحتی روی شکم شما حرکت دهد.
سونوگرافی NT و NB را می توان به صورت ترانس واژینال نیز انجام داد. برای این روش، یک پروب سونوگرافی که به خوبی روغن کاری شده است وارد واژن می شود تا رحم شما را اسکن کند. سپس پزشک از اسکن عکس حاصل برای اندازه گیری شفافیت نوکال و بررسی وجود استخوان بینی استفاده می کند.
سونگرافی واژینال NT و NB واژینال ممکن است کمی ناراحت کننده باشد اما دردناک نیست که معمولا توسط یک متخصص آموزش دیده انجام می شود و در کمتر از 30 دقیقه تکمیل می شود. علاوه بر این، هر دو روش سونوگرافی به سلامت نوزاد در حال رشد یا مادر باردار آسیبی نمی رساند.
چگونه برای سونوگرافی NT و NB آماده شویم؟
قبل از اینکه برای سونوگرافی NT اماده شوید، نیازی به رعایت اقدامات احتیاطی اضافی ندارید. اگر سابقه پزشکی قبلی دارید که نیاز به توجه ویژه دارد، پزشک به شما توصیه خواهد کرد. اگر قرار است سونوگرافی ان تی به صورت شکمی انجام شود، به شما توصیه می شود که آب بنوشید تا مثانه پر شود. همچنین استفاده از نوشیدنی های شیرین نیز کمک می کنند تا حرکت جنین بهتر مورد بررسی قرار گیرد.
پس از انجام سونوگرافی، پزشک شما به محض دریافت نتایج، ان را با شما درمیان خواهد گذاشت. زمانی که منتظر نتیجه هستید، بیش از حد به خود استرس وارد نکنید. چرا که برای اکثر مادران باردار، سونوگرافی NT و NB به عنوان یک اقدام ایمنی انجام می شود.
پیشنهاد مطالعه: بریچ جنین و علت آن
مزایای غربالگری ان تی چیست؟
انجام سونوگرافی ان تی همراه با سایر آزمایشات غربالگری قبل از تولد بسیار توصیه می شود. این به شما امکان می دهد از طریق موارد زیر تصویر دقیقی از سلامت جنین در حال رشد خود داشته باشید:
- تشخیص ناهنجاری های کروموزومی مانند سندرم داون
- تشخیص ناهنجاری های ساختاری مانند اسپینا بیفیدا
- حدس زدن تاریخ زایمان دقیق تر
- تشخیص زودهنگام هرگونه خطر نارسایی بارداری (بررسی طول سرویکس)
- بررسی وضعیت جفت
پیشنهاد مطالعه: چه قرصی برای خانم بار دار مناسب نیست؟
چه زمانی سونوگرافی NT در دوران بارداری باید انجام شود؟
فضای خالی پشت گردن جنین در حال رشد می تواند تا هفته 15 ناپدید شود، بنابراین سونوگرافی NT باید در سه ماهه اول تکمیل شود. غربالگری اول، معمولا در کنار سونوگرافی ان تی، شامل آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح پروتئین پلاسما و گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)، نیز هست. سطوح غیر طبیعی هر کدام ممکن است نشان دهنده مشکل کروموزوم باشد.
محدوده طبیعی در سونوگرافی ان تی چقدر است؟
محدوده طبیعی برای شفافیت نوکال یا همان ان تی، می تواند بسته به سن حاملگی شما متفاوت باشد. با این حال، به طور کلی، اندازه گیری تا 3.5 میلی متر در محدوده نرمال در نظر گرفته می شود. البته مهم است که به یاد داشته باشید که سونوگرافی NT و NB به تنهایی تشخیص قطعی را ارائه نمی دهد و فقط به تخمین خطر بالقوه شرایط خاص بر اساس اندازه گیری و عوامل دیگر، مانند سن مادر کمک می کند.
محدوده نتیجه نرمال در سونوگرافی NT:
- اندازه‌گیری شفافیت نوکال: تا 3.5 میلی متر در محدوده نرمال برای شفافیت نوکال در نظر گرفته می شود.
- غربالگری ترکیبی: ارزیابی کم خطر (low risk) بر اساس اندازه گیری، سن مادر و عوامل دیگر نشان دهنده یک نتیجه طبیعی است.
محدوده نتیجه غیر طبیعی در سونوگرافی NT:
- اندازه گیری شفافیت نوکال: اندازه گیری بیش از محدوده طبیعی (بیشتر از 3.5 میلی متر) ممکن است نشان دهنده افزایش خطر ناهنجاری های کروموزومی یا نقص های ساختاری باشد.
- غربالگری ترکیبی: ارزیابی پرخطر (increased) بر اساس اندازه گیری، سن مادر و عوامل دیگر حاکی از یک نتیجه غیر طبیعی است که نشان دهنده احتمال بالاتر شرایط خاص است.
البته توجه به این نکته مهم است که سونوگرافی NT و NB به تنهایی تشخیص قطعی را ارائه نمی دهد، بلکه به عنوان یک ابزار غربالگری برای تخمین خطر بالقوه شرایط خاص عمل می کند. آزمایشات تشخیصی بیشتر یا مشاوره ژنتیکی ممکن است برای ارزیابی جامع در موارد نتایج غیرطبیعی توصیه شود. بنابراین بسیار مهم است که با پزشک خود مشورت کنید، زیرا آنها اطلاعات خاصی را متناسب با بارداری و شرایط فردی شما در اختیار شما قرار می دهند. آنها نتایج را تفسیر می کنند و شما را از طریق هر مرحله ضروری بعدی بر اساس تخصص خود و موقعیت منحصر به فرد شما راهنمایی می کنند.
پیشنهاد مطالعه: زایمان زود رس، علل و راه های پیشگیری از آن
چگونه به طور دقیق وجود ناهنجاری در جنین تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص ناهنجاری کروموزومی، از پزشک خود در مورد آزمایش های تشخیصی سوال کنید. گزینه هایی که معمولا برای این منظور پیشنهاد می شود، آزمایش آمنیوسنتز است. در طی این آزمایش، یک سوزن از طریق شکم به کیسه آمنیوتیک وارد می‌شود تا نمونه ای از مایع گرفته شود. مایع آمنیوتیک حاوی سلول هایی است که اطلاعات ژنتیکی در مورد کودک شما ارائه می دهد.
گزینه دیگر نمونه برداری از پرزهای کوریونی است. نمونه ای از بافت جفت شما برداشته می شود و از نظر ناهنجاری های کروموزومی و مشکلات ژنتیکی آزمایش می شود.
سونوگرافی NT و NB در بارداری، یک نوآوری قابل توجه در تصویربرداری بارداری است که به والدین باردار فرصتی می دهد تا بینش های مهمی در مورد سلامت و رشد جنین خود به دست آورند. اگر شما نیز تجربه ای در رابطه با غربالگری اول و سونوگرافی ان تی و ان بی دارید، حتما در قسمت کامنت بنویسید.
