شاید بارها در خیابان و یا بین همکاران افرادی دیده باشیده که به ناگهان دچار سردرد عجیب یا فشار خون بالا شده باشند و بعد مدت کوتاهی به حالت اولیه بازگردند. حقیقت این است که بسیاری از حملات مغزی و یا قلبی با چنین علائم خفیفی آغاز میشوند. هر ساله تعداد زیادی از مردم به خصوص جوانان و افراد سالخورده، دچار انواع حملات قلبی و مغزی میشوند که با شناخت علائم اولیه سکته مغزی میتوانند آن را کنترل کرده و سپس از پزشک کمک بگیرند. اغلب بعد از مشاهده علائم اولیه سکته مغزی بخش متاثر وآسیب دیده مغز، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. زیرا مهم است که مغز در تامین مستمر اکسیژن، عملکرد عادی داشته باشد و تحت نظر باشد. علائم اولیه سکته مغزی معمولا به سرعت توسعه مییابد اما گاهی اوقات میتواند چندین ساعت یا حتی چندین روز ادامه پیدا کند. بنابراین، اگر فکر میکنید ممکن است هر یک از این علائم را تجربه کرده باشید، مهم است که از آن چشم پوشی نکنید. در این مقاله قصد داریم در مورد علائم اولیه سکته مغزی آشنا کنیم و راههای تست سکته مغزی خانگی را بیاموزیم. حمله قلبی به اندازه سکته مغزی میتواند برای بدن عوارض جبران ناپذیری داشته باشد برای آشنایی با نشانههای حمله قلبی مقاله زیر را مطالعه کنید.
حتما بخوانید: هشدارهای قلب ناسالم را جدی بگیرید
هنگام سکته مغزی چه اتفاقی میافتد؟
سکته مغزی مشابه حمله قلبی است. در واقع، سكته مغزی هنگامی اتفاق میافتد كه خون رسانی به بعضی از قسمتهای مغز قطع یا دچار اختلال شود که منجر به عملکرد غیر عادی بدن میشود. در این حالت رگ لخته متورم شده در فضای محدود جمجمه، تحت فشار قرار میگیرد که با افزایش این فشار، سردرد که از علائم اولیه سکته مغزی است، در فرد ظاهر میشود. در حین سکته مغزی، بازوها و پاها میتوانند از حرکت متوقف شوند و حتی ممکن است فرد هماهنگی اعضای بدن یا توانایی شنیدن یا صحبت کردن را از دست بدهد. پس از مدتی خون به داخل شریانها و رگهای همسایه جریان مییابد و تورم همراه با سردرد به طور موقت از بین میرود. سیستم عصبی برای بهبودی زمان زیادی صرف میکند با این حال مغز اغلب دچار آسیبهای غیر قابل جبرانی میشود. ممکن است فرد به یکی از علائم سکته خفیف دچار شود برای مثال: خاطرات دیروز یا اتفاقاتی که 10 سال پیش افتاده اند را فراموش کند. در شرایط جدیتر، فرد معلول میشود اما اگر سکته مغزی به موقع تشخیص داده شود، احتمال جلوگیری از آسیبهای شدید وجود دارد.
انواع سکته مغزی
سه نوع سکته مغزی ممکن است اتفاق بیفتد که هرکدام علل خاص و متفاوتی دارد.
1. سکته مغزی ایسکمیک
حدود 85 درصد از موارد سکته مغزی مربوط به سکته مغزی نوع ایسکمیک است. این نوع سکته با انسداد یا تنگی عروق خون رسان به مغز ایجاد میشود و منجر به کاهش شدید جریان خون به مغز (ایسکمی) میشود. این انسداد اغلب پس از لخته شدن خون توسط رسوبات چربی به نام پلاک در رگ مغز و یا ضربات نامنظم قلب رخ میدهد.
2. سکته هموراژیک
سکته هموراژیک توسط نشت خون یا ترکیدن شریانها در مغز ایجاد میشود. پارگی رگهای مغز و خونریزی مغزی بسیار مرگبار است و کنترل این خون ریزی در مغز برای پزشکان اغلب سخت و دشوار است.
3. سکته خفیف و گذرا (TIA)
این سکته مشابه سکته مغزی ایسکمیک است و با انسداد رگ مغز رخ میدهد. این سکته گذرا خفیف با علائمی مانند سردرد آغاز میشود و پس از رد شدن لخته خود علائم سکته خفیف از بین میرود. بسیار ضروری است که در صورت مشاهده علائم اولیه سکته مغزی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد به پزشک مراجعه شود زیرا نشانههای سکته مغزی خفیف و گذرا اغلب هشدار حمله مغزی شدیدتر را میدهد.
علامت هشدار دهنده سکته مغزی | علائم سکته مغزی
بدن ما قبل از حمله مغزی و قلبی با نشانههایی هشدار عملکرد خود را میدهد بنابراین لازم است همه ما پیر و جوان این هشدارها را بشناسیم تا در مواجهه با این نشانهها به پزشک مراجعه کنیم. مغز با نشانههای زیر به ما هشدار میدهد.
فشار خون بالا
فشار خون بالا با صدمه زدن به اعصاب مغز یا تضعیف رگ خونی و منجر به نشت یا پارگی و بروز مشکلات جدی مانند سکته مغزی و عوارض آن میشود. فشار خون بالا دلیل ایجاد لخته در جریان خون و هدایت آن به سمت مغز است و باعث سکته مغزی در این روند میشود.
مشکلات بینایی
یکی از نشانههای سکته مغزی ایجاد بینایی مضاعف، دید دو تایی، از بین رفتن بینایی یک چشم، تاری دید و یا سیاهی در دید است. که با تجربه این حالات فرد حتما باید یه پزشک مراجعه کند.
از کارافتادگی و کرختی
معمولا فرد هنگام حمله مغزی احساس کرختی، بی حسی یا ضعف در یک طرف صورت، بازو یا پا که از علائم اولیه سکته مغزی است را تجربه میکند.
سرگیجه یا خستگی بدون دلیل
سرگیجه و خستگی مداوم یک عامل شایع در بین بیمارانی است که دچار سکته مغزی شدهاند. حالت سردرگمی همراه با حالت تهوع میتواند از نشانههای سکته مغزی باشد.
میگرن ناگهانی یا سردرد شدید
همان طور که میدانید در طی سکته مغزی جریان خون به مغز مسدود و یا وقفه ای در خون رسانی ایجاد میشود؛ که میتواند باعث پارگی عروق یا آسیب در میگرن شود. این عارضه سبب ایجاد سردرد ناگهانی و شدید در فرد میشود که در صورت مشاهده این عارضه فرد میبایست سریعا به پزشک مراجعه کند. برای تشخیص سردرد ناشی از علائم سکته خفیف با سردردهای معمولی مقاله زیر را مطالعه کنید.
حتما بخوانید: معرفی علائم و راه های موثر درمان میگرن
گرفتگی رگ گردن یا درد شانه
پارگی رگ خونی در مغز میتواند باعث ایجاد گرفتگی رگ گردن یا شانه شود. با احساس چنین دردی سعی کنید چانه را به سینه خود بچسبانید؛ البته اگرچاق نیستید یا محدودیت دیگری ندارید. اگر چانه با سینه نرسید و یا توانایی نگهداری چانه را در جای خود نداشتید.، میتواند از علائم اولیه سکته مغزی باشد که باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
چه کسانی درمعرض خطر سکته مغزی هستند؟
براساس گزارش NCBI ، بعضی افراد احتمال ابتلا به سکته مغزی بیشتری نسبت به سایرین دارند از جمله افرادی که در یک از دستههای زیر قرار میگیرند.
افراد مبتلا به فشار خون بالا
با افزایش فشار قلب برای حفظ گردش خون در بدن، خونی شدیدتر از حالت طبیعی در رگ جریان مییابد که به اصطلاح به این عملکرد فشار خون بالا گفته میشود. فشار خون شامل دو مقیاس اندازهگیر سیستولی و دیاستولی است. بالا رفتن فشار خون باعث خونریزی مغزی میشود که عامل عمده سکتههای مغزی است. رایجترین روش اندازهگیری فشار خون به وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه اندازهگیری میشود. فشارخون طبیعی سیستولی پائین تراز 120 میلی متر جیوه و برای فشارخون دیاستولی پائین تراز 80 میلی لیترجیوه است. امروزه فشار سنجهای دیجیتالی اندازهگیری را آسانتر کرده است.
سن و جنس
مردان سالخورده نسبت به یک فرد جوان یا خانمها بیشتر از افراد سکته مغزی دارند. البته علائم سکته مغزی در بانوان متفاوت است.
کشیدن سیگار
سیگار کشیدن میتواند بر میزان اکسیژن موجود به مغز تاثیر بگذارد و همچنین میتواند آسیب زیادی به رگهای خونی و در نتیجه فشار خون بالا وارد کند. بهتر است برای کاهش احتمال ابتلا به حمله مغزی و قلبی و همچنینچنین حفظ سلامت عمومی خود و خانواده راههای آسان ترک سیگار را پیش بگیرید. مقاله زیر میتواند کمک کننده باشد.
حتما بخوانید: 13 روش کاربردی برای ترک سیگار
دیابت
دیابت ناشی از کمبود هورمون بنام انسولین است که سطح قند در بدن را تنظیم میکند. در صورت کمبود انسولین، قند قادر نخواهد بود به قسمتهایی از بدن که انرژی لازم است مانند مغز برسد که منجر به سکته مغز و عوارض آن در فرد بیمار میشود.
بیماری قلبی
بیماری قلبی میتواند باعث لخته شدن خون و انسداد جریان در رگها شود. این اسداد و فشار منجر به سکته مغزی خفیف یا شدید در فرد میشود. مقاله زیر اطلاعات کاملی از بیماری قلبی به شما میدهد.
حتما بخوانید: بزرگ شدن قلب یا کاردیومیوپاتی چیست ؟ از علائم تا درمان
سایر عوامل خطر سکته مغزی
- مصرف الکل و مواد مخدر
- چاقی
- رژیم ناسالم
- افسردگی / اضطراب
- عدم فعالیت بدنی
در مواقع اضطراری چه باید کرد؟
ممکن است علائم اولیه سکته مغزی را در خود یا یکی از نزدیکان و یا فردی در خیابان ببینید. لازم است در این گونه مواقع کاملا هوشمندانه عمل کنید و راهکارهای زیرا پیش بگیرید.
اگر تنها هستید
- آرامش خود را حفظ کنید.
- با شماره اورژانس و یکی از نزدیکان تماس بگیرید.
- هرگز خودتان تا بیمارستان رانندگی نکنید.
- چیزی نخورید و ننوشید.
- نگران نباشید - اگر زیر 60 سال سن داشته باشید، احتمال زنده ماندن شما به اندازه 60٪ -70٪ است.
اگر به بیمار کمک میکنید
- آرامش خود را حفظ کنید.
- سر بیمار را به سمت بالا نگه دارید.
- بعضی اوقات ممکن است بیمار استفراغ کند، بنابراین برای حمایت از او آماده باشید.
- با بیمار صحبت کنید و مطمئن شوید که اضطراب ندارند.
- به علائم بیمار دقت کنید و در مورد وضعیت به اپراتور اورژانس اطلاع دهید.
تست سکته مغزی | علائم سکته مغزی
اگر متوجه یکی از علائم اولیه سکته مغزی شدید، فرد یا خودتان را آزمایش کنید از از بروز سکته مغزی شدید جلوگیری کنید. امیدواریم که هرگز نیازی به مراجعه به این نکات نداشته باشید.اما باید آنها را به خاطر بسپارید.
تست 1 لبخند
لبخند بزنید یا از شخص بخواهید لبخند بزند. در صورت سکته مغزیرحالت صورت و لبها نامتقارن خواهد بود (یک گوشه دهان بی حرکت خواهد ماند).
تست 2 دستها
که هر دو دست خود را بلند کنید یا بخواهید فرد مشکوک به حکله مغزی دستان خود را بلند کند، و آنها را به مدت 5 ثانیه نگه دارید. در صورت سکته مغزی، یک دست سقوط خواهد کرد.
تست 3 گفتوگو
چیزی را به خاطر بیاورید و بازگو کنید یا با فرد بیمار صحبت کنید و از او بخواهید پاسخ دهد. صدای آهسته یا عدم پاسخ هر دو نشانه سکته مغزی است.
اگر متوجه یکی از آن علائم شدید ، فوراً با آمبولانس تماس بگیرید.
به یاد داشته باشید پزشکان فقط 4.5 ساعت فرصت دارند تا فرد را نجات دهند و او را به زندگی عادی برگردانند.
کلام آخر
همواره در پایان مقالات توصیه کردهایم هیچ گاه از تاثیرات ورزش و تغذیه مناسب غافل نشوید تا بتوانید زندگی سالمی را برای خود به ارمغان بیاورید. حقیقت این است که بهترین پیشگیری برای حملههای قلبی و مغزی ورزشهای درست است. بنابراین مطالعه مقاله زیر را به شما پیشنهاد میکنیم که ضمن تقویت عضلات و تناسب اندام به پیشگیری از سکته مغزی و و عوارض آن بپردازید تا زندگی سرشار از سلامتی را در کنار عزیزانتان تجربه کنید.
حتما بخوانید: 10 حرکت کششی آسان یوگا، برای سلامتی و تناسب اندام زنان