عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی (hysterosalpingography) یک روش رادیولوژی است که در آن، پزشک می‌تواند داخل رحم و لوله‌های رحمی شما را به صورت شفاف و رنگی مشاهده و بررسی کند. بیشترین کاربرد عکس رنگی رحم، کمک به تشخیص علت تاخیر در باروری، بررسی بیماری‌های زنان و همچنین علت‌یابی سقط جنین است. اگر پزشک برایتان عکس رنگی رحم تجویز کرده است و اطلاعات زیادی در خصوص شرایط این نوع تصویربرداری، عوارض و مزایای آن ندارید؛ با ما همراه باشید!
در این مقاله به هرآنچه که باید از عکس رنگی رحم بدانید، می‌پردازیم.
عکس رنگی رحم چگونه گرفته می‌شود؟
عکس رنگی رحم، نوعی تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است. در این روش، از نوعی اشعه ایکس به نام فلوروسکوپی و ماده حاجب پزشکی (جهت ایجاد کنتراست و نمایش بهتر تصویر) استفاده می‌شود. گرفتن عکس رنگی رحم به صورت کاملا سرپایی انجام می‌شود و نیازی به بستری و بیهوشی نیست.
راهنمای عکس رنگی رحم
مراحل انجام عکس رنگی رحم
مرحله اول
در مرحله اول، درست مثل زمانی که برای معاینه به متخصص زنان مراجعه می‌کنید، روی تخت دراز کشیده و زانو‌هایتان را خم می‌کنید و روی رکاب قرار می‌دهید تا امکان عکسبرداری فراهم شود.
مرحله دوم
وقتی در پوزیشن صحیح مستقر شده‌اید، پزشک اسپکولوم (speculum) که وسیله‌ای با قابلیت باز و بسته شدن، برای معاینه واژن است را وارد واژن می‌کند و سپس با ماده ضدعفونی کننده، دیواره رحم را تمیز می‌کند.
مرحله سوم
در این مرحله، پزشک از یک گیره کوچک برای نگه‌داشتن رحم استفاده کرده و یک لوله پلاستیکی باریک که کنار آن بالونی از هوا وجود دارد را به داخل رحم می‌فرستد و اسپکولوم را خارج می‌کند.
مرحله چهارم
حدود شش اینج از لوله خارج واژن قرار گرفته است، کمی رنگ اشعه ایکس از طریق همین لوله به داخل رحم تزریق می‌شود. اگر در رحم و لوله‌های فالوپ گرفتگی وجود نداشته باشد، این ماده به صورت یکنواخت فضا را پر می‌کند، عکسبرداری رحم انجام می‌گیرد.
مرحله پنجم
در آخر، بالنی که از هوا پر شده بود، خالی شده و لوله از داخل رحم خارج می‌شود. کل این پروسه حدود 10 الی 15 دقیقه طول می‌کشد. بعد از تکمیل کار عکسبرداری رحم، حدود نیم ساعت باید در محل بمانید تا در صورت هرگونه واکنش آلرژیک و یا خونریزی مورد بررسی و معاینه پزشک قرار بگیرید.
آمادگی‌های لازم قبل از عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی
برای عکسبرداری از رحم، نیاز است مواردی را مدنظر قرار بدهید که در ادامه به آن می‌پردازیم:
1- احتمال بارداری را بررسی کنید، بهتر است عکس رنگی رحم بعد از پریود و قبل از تخمک‌گذاری انجام شود تا احتمال بارداری وجود نداشته باشد.
2- شب قبل شام سبک بخورید یا در صورت صلاح‌دید پزشک، از مسهل استفاده کنید تا روده‌تان خالی باشد و فضای بازتر و بهتری برای عکسبرداری فراهم شود.
3- اگر عفونت دارید یا به تازگی دوره درمان عفونت را پشت سر گذاشته‌اید، حتما به پزشکتان اطلاع دهید تا در صورت نیاز، پیش از انجام عکسبرداری، تست‌هایی را مربوط به عفونت‌های لگنی انجام دهد.
4- قبل از انجام عکسبرداری، اشیا فلزی که همراهتان دارید را خارج اتاق به امانت بسپارید.
5- ممکن است کمی خونریزی داشته باشید، پس پد بهداشتی و لباس زیر همراهتان ببرید.
6- بر اساس قوانین مرکز عکسبرداری، ممکن است نیاز باشد قبل از عکسبرداری لباس مخصوصی تهیه کنید، در این خصوص از قبل پرسوجو کنید.
عکس رنگی رحم چه مشکلاتی را در رحم نشان میدهد؟
وجود مشکلات زیر در رحم شما می‌تواند در عکس رنگی رحم مشخص شود:
- سرطان رحم
- چسبندگی رحم
- فیبروم
- بررسی اثرات جراحی رحم
- پولیپ
- انسداد لوله‌های رحم
- بررسی عفونت و یا زخم رحم
البته که مهم‌ترین و بیشترین علت تجویز عکس رنگی رحم، جهت بررسی علت ناباروری است، همچنین این عکسبرداری خاصیت درمانی نیز دارد و همزمان، لوله فالوپ بسته را باز می‌کند.
عوارض عکس رنگی رحم
عکس رنگی رحم، اقدام پرعارضه‌ای نیست، اما ممکن است عوارض خفیفی را تجربه کنید که اطلاع از آن، می‌تواند آگاهی‌تان را بالا ببرد.
اصلی‌ترین عوارض عکس رنگی رحم
- درد هنگام انجام عکسبرداری
- درد موقتی و خفیف بعد از عکسبرداری
- عفونت
- خونریزی و یا لکه‌بینی
- تب
در چه صورت بعد از گرفتن عکس رنگی رحم باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید؛ حتما به پزشک مراجعه کنید تا نسبت به حل مشکل شما اقدام نماید.
- خونریزی شدید دارید.
- سرگیجه یا تهوع دارید.
- تب ادامه‌دار و بالا دارید.
- علائم عفونت دارید.
مزایای عکس رنگی رحم
عکس رنگی رحم، یک آزمایش تشخیصی و بسیار ضروری است و به طبع، فواید بسیار زیادی هم دارد.
اصلی‌ترین مزایای عکس رنگی رحم
- گرفتن عکس رنگی رحم عوارض بسیار ناچیز و نادری دارد.
- عکس رنگی رحم با حداقل تهاجم گرفته می‌شود.
- این عکس امکان تشخیص دقیق را به پزشک خواهد داد.
- عکس رنگی، انسداد رحم و لوله‌های فالوپ را برطرف می‌کند.
- میزان اشعه مورد نیاز برای گرفتن این عکس برای بدن خطرناک نیست.
- عکس رنگی رحم اطلاعات بسیار مهمی را در کم‌ترین زمان به پزشک ارائه میدهد.
نتیجه عکس رنگی رحم چه زمانی مشخص می‌شود؟
اغلب حدود یک الی دو روز بعد از عکس رنگی رحم، متخصص رادیولوژیست گزارش را به پزشک متخصص ارسال می‌کند و در این مرحله، پزشک با بررسی دقیق، نتیجه قطعی و نهایی عکس رنگی رحم را به شما اعلام می‌کند.
بهترین زمان برای عکس رنگی از رحم
همان‌طور که گفته شد، بهترین زمان برای عکس رنگی از رحم، بعد از پایان پریود و قبل از تخمک‌گذاری است؛ در این دوره، پریودتان گذشته و تخمک‌گذاری هم انجام نشده پس ریسک بارداری‌تان صفر است. همچنین اگر عکس در دو هفته‌ای که به قاعدگی مانده گرفته شود، به علت ضخیم شدن دیواره رحم، امکان تشخیص نادرست، بالا می‌رود.
باید و نباید های تغذیه ای در دوران قائدگی (پریود)
چه مدت بعد از عکس رنگی رحم می‌توان اقدام به بارداری کرد؟
بهتر است بعد از گرفتن عکس رنگی رحم، حدود سه ماه اقدام به بارداری نداشته باشید و بعد از آن اقدام کنید.
اصلی ترین نشانه ها و علائم بارداری چیست؟
آیا عکس رنگی رحم با بیهوشی ممکن است؟
بله، می‌توان عکس رنگی رحم را با بیهوشی حدودا 30 دقیقه‌ای انجام داد و برخلاف تصور عده‌ای، گرفتن عکس رنگی رحم با بیهوشی، احتمال بارداری را کاهش نمی‌دهد!
عکس رنگی رحم با بیهوشی بهتر است یا بدون بیهوشی؟
بیهوشی، عوارض خاص خود را دارد که با توجه به کوتاهی زمان، این عوارض بسیار ناچیز است. در هر حال پزشک باید بر اساس صلاح‌دید خود، به شما در تصمیم‌گیری نهایی کمک کند، ممکن است سطح استرس در شما به قدری بالا باشد که در تشخیص، اختلال ایجاد کند، در این صورت بهتر است عکس رنگی رحم با بیهوشی داشته باشید. همچنین در زمان بیهوشی، انقباضات عضلات لگنی بسیار کم است در نتیجه عکس با دقت بیشتری گرفته می‌شود و نیاز به گرفتن عکس اضافه نیست و میزان اشعه دریافتی کم‌تر است. همچنین با کم‌شدن انقباضات، لوازم عکسبرداری به راحتی داخل رحم قرار می‌گیرند و بعد از پایان عکسبرداری و به هوش آمدن دردی نخواهید داشت.
آیا گرفتن عکس رنگی رحم درد دارد؟
زمانی که واژن برای گرفتن عکس رنگی باز می‌شود، ممکن است کمی احساس فشار یا درد کنید اما این درد خارج از تحمل نیست و ممکن است پزشک برای کاهش این درد، مسکن تجویز کند.
تفسیر عکس رنگی رحم
تفسیر عکس رنگی رحم باید توسط پزشک متخصص انجام شود، اما اگر گزارش شده باشد که رحم یا لوله‌های فالوپ، از ماده حاجب پر نشده، چسبندگی و انسداد تشخیص داده می‌شود.
هزینه عکس رنگی رحم
هزینه عکس رنگی رحم بر اساس نوع مرکز و بیمه شما، متغیر است، بهتر است قبل از گرفتن نوبت از مرکز عکسبرداری، در خصوص هزینه عکس رنگی رحم پرسوجو کنید.
کلام پایانی
عکس رنگی رحم نباید شما را نگران کند؛ این روش در اغلب زنان بدون کم‌ترین درد و عوارضی انجام می‌شود و یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص و درمان گرفتگی لوله فالوپ است. پس با خیال راحت به مرکز عکسبرداری مراجعه کنید تا روند تشخیص و درمانتان با تاخیر مواجه نشود.
