متاسفانه این روز ها بیش از هر زمان دیگری با معضل بزرگ آلودگی هوا خصوصا در شهر های صنعتی مثل تهران رو به رو هستیم، آلودگی که علاوه بر ضرر های جبران نا پذیر جسمی، کشور و مردمان ان را دچار خسارات سنگین اقتصادی، فرهنگی و تحصیلی نیز خواهد کرد، اما سوالی که همیشه مطرح است این است که باید با آلودگی هوا چه کنیم؟ نقش ما در آلوده کردن هوا چیست و منشاء آلودگی هوا تهران چیست؟ و آیا واقعا هیچ راهی بجز صبر کردن و دعا برای بارش باران و وزش باد وجود ندارد؟ در این مقاله تصمیم گرفتیم سراغ آلودگی هوا تهران برویم تا ببینیم علت آلودگی غلیظ و کمی هم غیر عادی تهران چیست؟
آلودگی هوا چیست؟
آلودگی هوا شرایطی است که در آن حجم ذرات و مواد مضر در اتمسفر (هوایی که تنفس میکنیم) از استاندارد خارج شود، آمار هولناکی از مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا وجود دارد که اگر به این آمار افزایش شمار مبتلایان به بیماری های تنفسی را نیز اضافه کنیم، دلایل کافی برای ساعت ها پرداختن به موضوع آإلودگی هوا را داریم! متاسفانه عمده آلودگی هوا مصنوعی است، آلودگی هوا مصنوعی به شرایطی میگوییم که انسان، در بروز آلودگی نقش دارد، مثل آلودگی هوا حاصل از کارخانه ها، وسایل نقلیه و...
هوای آلوده شامل چه چیزهایی است؟
اطلاع از ترکیب مواد مضر موجود در هوا، میتواند شما را نسبت به آنچه که بر سرتان می آید هوشیار تر کند، در ادامه مهم ترین این ترکیبات را خواهید خواند:
- دی اکسید کربن
- مونوکسید کربن
- اکسید نیتروژن
- اکسید گوگرد
- متان
- بنزن
- تولوئن
- سرب و جیوه
- آمونیاک
جالب است بدانید که این ترکیبات که عمده ترکیبات موجود در هوای آلوده را تشکیل میدهند، همگی بدلیل فعالیت های انسانی بوجود می آیند و بیشترین اثر منفی را بر انسان دارند!
اثر آلودگی هوا بر سلامت انسان
شاید بتوان بین مخلوقات، انسان را تنها موجودی دانست که سخت در تلاش است که خود و اطرافیان خود را نابود کند! انسان ها برای رفاه خود صنعت را گسترش میدهند، دامداری ها را وسعت میبخشند و از وسایل نقلیه مختلف استفاده میکنند، اما در آخر نه تنها از این پیشرفت ها لذدت نمیرند، بلکه مهم ترین داراییشان که همان سلامت است را به حراج میگذارند، آلودگی هوا همه ساله بیش از 7 میلیون نفر را در دنیا میکشد که اتفاقا بیش از 90 درصد آن ها ساکن شهرهای بزرگ و صنعتی و پیشرفته هستند؛ آسم، برونشیت، تنگی نفس، سکته و سرطان ریه از مهم ترین اثرات آلودگی هوا بر سلامت انسان میباشند.
علت آلودگی هوا در تهران
آلودگی هوا در تهران اخیرا بیش از پیش به یک بحران تبدیل شده چرا که طبق آخرین آمار پاستخت نشینان 5 سال ازعمرشان را بدلیل همین آلودگی ها ازدست خواهند داد! تهران بعنوان پایتخت ایران این روز ها دیگر جایی برای نفس کشیدن ندارد، متاسفانه امسال تا کنون 54 روز در تهران هوا در شاخصه ناسالم برای گروه های حساس قرار داشته، در ادامه قصد داریم بیشتر به دلایل آلودگی هوا تهران بپردازیم:
آلودگی هوا تهران با افزایش مهاجرت
حتما میدانید افزایش جمعیت رابطه مستقیمی با افزایش آلودگی دارد، تهران یکی از شهر هاییست که شمار بسیار زیادی مهاجر دائم و همچنین مهاجر روزانه دارد و همین امر بر افزایش آلودگی هوا نقش بسیار پررنگی داشته.
آلودگی هوا تهران با برج سازی
با افزایش مهاجرت، مسکن جوابگوی این حجم از متقاضی نمیباشد، بنابر این برج سازی بعنوان یک راهکار غلط و مسکن موقت جایگزین انتخاب شده است! از مهم ترین آسیب های برجسازی میتوان انبوه سازی در منطقه 22 تهران را مثال زد که آلودگی حاصل از ازدیاد جمعیت در این منطقه با وزش باد به سمت تهران، وارد شده و کیفیت هوای تهران را دستخوش تاثیرات منفی خود خواهد کرد.
آلودگی هوا تهران با عدم مدیریت حمل و نقل عمومی
استفاده شخصی و روزانه از خودرو ها و همچنین نقص بزرگ مدیریت در حمل و نقل عمومی، از عوامل مهم افزایش آلودگی هوا تهران هستند، همیشه یکی از درخواست های مهم از خودرودار ها استفاده روزانه از لوازم نقلیه عمومی به جای خودروهای تک سرنشین در جهت کاهش آلودگی هوا تهران بوده، اما کافی است نگاهی به حمل و نقل عمومی بیندازیم تا پاسخ سوال خود را مبنی بر چرایی عدم استفاده از لوازم نقلیه عمومی بگیریم!
آلودگی هوا تهران با خودروهای غیر استاندارد
خودروهای غیر استاندارد را نیز میتوان بعنوان یکی از بزرگترین عوامل آلودگی هوا در تهران دانست، خودروهایی که تولید انحصاری داشته و متاسفانه با استاندارد جهانی فاصله زیادی دارند، روزانه بخش زیادی از مصرف بنزین در ایران مازاد است، به این معنا که اگر خودروها استاندارد بود، آن مصرف وجود نداشت و در نتیجه آلودگی نیز کاهش می یافت؛ چند سالی است که برای کنترل کیفیت خودرو مراکز معاینه فنی خودرو راه فعالیت دارند، این نظارت بر بهبود شرایط تا حدی موثر بوده اما اگر سری به مراکز معاینه فنی بزنید، با کمی گشت و گذار میتوانید متخلفینی را پیدا کنید که با دریافت پول بدون رفع نقص خودرو ها، سلامت آن را تائید میکنند!
همچنین موتور سیکلت های غیر استاندارد چندین برابر خودروها در آلودگی هوا تهران نقش دارند.
آلودگی هوا جهانی
حتما میدانید که آلودگی هوا مختص تهران و ایران نیست، آلودگی هوا معضل جهانی است که در سال ای اخیر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته، به همین خاطر تصمیم داریم به برخی دلایل آلودگی هوای جهانی که در سطح گسترده تاثیرگذارند بپردازیم.
کاهش آلودگی هوا جهانی با مصرف گوشت و فراورده های دامی
احتمالا از خودتان میپرسید که دامپروری را چه به آلودگی هوا! اما باید بدانید که سفره شما هم نقش مهمی در بروز آلودگی هوا دارد، سه آلاینده مهم متان، دی اکسید کربن و آمونیاک ارتباط مستقیمی با دامپروری دارند، گاو هایی که برای دامپروری و صنایع مربوط مثل لبنیات و چرم نگهداری میشوند روزانه متان و دی اکسید کربن زیادی تولید میکنند، متان به اتمسفر میرود و روز به روز حجمش افزوده میشود، در نتیجه با آسیب به اوزون آلودگی هوا وگرمایش زمین اتفاق می افتد، از آن گذشته گاو ها وگوسفند ها برای تغذیه به خوراک نیاز دارند، یک گاو بطور متوسط روزانه نیاز به مصرف 18 کیلوگرم و یک گوسفند نیاز به مصرف حدود 1300 گرم علوفه دارد که بخش زیادی از آن از کشاورزی بدست می آید، آمونیاک یکی از مهم ترین اجزایی است که بر اثر استفاده از کودهای شیمیایی در کشاورزی تولید میشود!
این در حالی است که اگر مافیای صنعت گوشت و لبنیات وجود نداشت یا انسان ها هوشمندانه تر به سفره خود نگاه میکردند، بخش پررنگی از آلودگی هوا به خودی خود ازبین میرفت.
کاهش آلودگی هوا جهانی با اشتغال زایی
اگر به قدر نیاز جوامع، شرایط اشتغال افراد در شهرهایی که در آن ساکن هستند وجود داشته باشد و همچنین هر فرد مجبور به پیمودن مسافت زیادی تا محل کار خود نباشد، شمار مهاجران روزانه و افرادی که باید از وسیله نقلیه شخصی برای رسیدن به محل کار خود استفاده کنند کاهش بسیار زیادی داشت، در نتیجه سوخت کمتری برای رساندن افراد به محل کارشان سوزانده میشد و آلودگی کمتری تولید میشد.
کاهش آلودگی هوا جهانی با فرهنگسازی استفاده از دوچرخه
احتمالا بارها شما هم برای مسافت های کوتاه به جای استفاده از دوچرخه، موتور یا اتوموبیلتان را به کار انداخته اید، در حالی که اگر بدانید همین میزان نقش شما در کاهش مصرف سوخت در مقیاس گسترده چه تاثیری خواهد داشت، حتما برای سلامت خود و خانواده تان از وسایل نقلیه سالم استفاده خواهید کرد.
کاهش آلودگی هوا با حمایت از خودروهای هیبریدی
احتمالا اسم خودروهای هیبریدی به گوشتان خورده، این خودروها به جای سوخت فسیلی که یکی از مهمترین عوامل آلودگی هوا هستند، از برق استفاده میکنند؛ حمایت از خودروهای هیبریدی میتواند تا حد زیادی با کاهش مصرف سوختی که موجب تولید آلاینده است؛ به کاهش آلودگی هوا کمک کند.
هنگام آلودگی هوا برای سلامتمان چه کنیم؟
سوال بسیار مهمی که مطرح است، اقداماتی است که هر یک از ما باید برای سلامتی خود در هنگام آلودگی هوا انجام دهیم! در ادامه به راه هایی که میتواند در این روزها به کاهش اثر آلودگی کمک کند میپردازیم:
دستگاه تصفیه کننده هوا خانگی
شاید بتوان گفت نیاز واجب ساکنین هر یک از شهرهای صنعتی آلوده فعلی، یک تصفیه کننده هواست که بتواند گرد و غبار، آلاینده ها و حتی باکتری و ویروس ها را در فیلتر خود نگهدارد و هوای سالم تولید کند، افراد آسیب پذیرتر مثل بیماران ریوی، مبتلایان به آسم، زنان باردار و کودکان باید حداقل در محیط منزل، هوای سالم تنفس کننده.
استفاده از ماسک های فیلتر دار
احتمالا شما هم مجبور هستید روزانه درسطح این شهر غبار گرفته تردد کنید، پس چاره ای ندارید بجز استفاده از ماسک های فیلتر دار؛ ماسک انواع مختلفی دارد که احتمالا از آن بی خبرید و در مقاله های بعدی رسانه سلامت خوب میشی با انواع ماسک ها و نقش و تفاوت هر یک از آن ها آشنا خواهید شد، ماسک های N99 که میتواند ذرات کوچکتر از 2/5 میکرون را جذب کند برای هوای ناسالم این روزها بهترین گزینه است.
توصیه های تغذیه ای در هنگام آلودگی هوا
- غذاهای حاوی انتی اکسیدان های سلنیوم و بتاکاروتن
هوای آلوده باعث تجمع رادیکال های آزاد در بدن خواهد شد که ازدیاد آن موجب کاهش توانایی فرد برای انجام کارهای روزانه خواهد شد، برای کاهش اثرات منفی ناشی از تجمع رادیکال های آزاد، باید از انتی اکسیدان ها استفاده کنید. بتاکاروتن رنگدانه گیاهی نارنجی است که در سبزیجاتی مثل هویج، سیبزمینی شیرین، کدوتنبل و همچنین میوه هایی مثل زردآلو و طالبی وجود دارد، آجیل و غلات سبوس دار نیز منبع غنی سلنیوم هستند که باید در سبد غذای روزانه شما در روزهای آلوده سال قرار بگیرند.
- ویتامین های C-D-E
ویتامین های سی، دی و ای میتواند در کاهش اثر آلودگی هوا نقش مهمی داشته باشد، گوجه فرنگی، لیمو شیرین، پرتقال و برگه سبز کاهو غنی از ویتامین سی هستند؛ جوانه گندم، روغن های گیاهی، بادام، زیتون و سبزیجات برگ سبز از مهم ترین منابع ویتامین ای و قارچ، بلغور جو دوسر، شیرسویا، عرق بابا آدم و عرق مخلصه از منابع ویتامین دی هستند که باید در روزهای آلوده سال بخشی از غذای شما را دربر بگیرد.
- پکتین
مواد غذایی غنی از پکتین میتوانند سرب موجود در هوا را بگیرند، روزانه یک عدد سیب، پرتقال یا توت فرنگی که سرشار از پکتین هستند میتوانند عوارض ناشی از آلودگی هوا را کاهش دهد.
- آب زیاد بنوشید
آب برای بدن شما حکم تصفیه کننده دارد چرا که نوشیدن آب کمک میکند املاح اضافه بدن دفع شود و آلودگی کمتری باقی بماند.
