امروزه درمان سرطان به یکی از دغدغههای بینالمللی تبدیل شده است. هر سال، انجمن سرطان آمریکا تعداد موارد جدید سرطان و مرگ و میر در ایالات متحده را تخمین میزند و جدیدترین دادهها را در مورد وقوع سرطان مبتنی بر جمعیت و نتایج جمع آوری شده توسط مرکز ثبت سرطان آمریکا و دادههای مرگ و میر جمع آوری میکند.
این تنها بخشی از گزارشهای بینالمللی در ایلات متحده امریکا است و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی برخی سرطانها که با تغذیه مرتبطند، سال به سال در حال افزایش هستند. در سراسر جهان، تخمین زده میشود که 20 میلیون مورد جدید سرطان و 10 میلیون مرگ ناشی از سرطان وجود داشته باشد. به همین دلیل در تمام کشورهای جهان، کادر پزشکی و دولتها به دنبال تغیییر سبک زندگی و تغذیه مردم و کاهش سرطان و هزینههای هنگفت درمانی آن هستند.
چند عامل ایجاد انواع سرطان
سرطان در اثر تغییرات خاصی در ژنها، واحدهای فیزیکی اساسی وراثت ایجاد می شود. ژنها در رشتههای درازی از DNA به نام کروموزوم قرار گرفتهاند. سرطان دراصل یک بیماری ژنتیکی است، یعنی در اثر تغییراتی در ژنهایی ایجاد میشود که نحوه عملکرد سلولهای ما، به ویژه نحوه رشد و تقسیم آنها را کنترل میکنند. بر اساس آمار جهانی این عوامل از مهمترین علل ایجاد سرطان هستند:
-
ژنتیک
-
عوامل شیمیایی مانند قرار گرفتن طولانی مدت یا مداوم در برابر مواد شیمیایی و تمیزکنندهها
-
سبک زندگی ناسالم مانند عدم تحرک و مصرف مواد غذایی ناسالم
-
اضافه وزن و چاقی
-
ضعف سیستم ایمنی بدن
-
تغییرات هورمونی
-
عفونت و التهاب
-
تابش و تشعشع مواد و امواج رادیواکتیو
-
سیگار کشیدن
-
مصرف زیاد الکل
-
قرار گرفتن در معرض آلاینده های محیطی و آلودگی هوا
-
اضطراب مزمن و مداوم و سبک زندگی پرتنش
-
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب و تختهای برنزهکننده
برای پیشگیری از انواع سرطان، ابتدا باید در سبک زندگی خود، تغییرات مهمی ایجاد کنید که در ادامه مشاهده خواهید کرد.
چه عواملی در پیشگیری و درمان سرطان موثر هستند؟
امروزه دیگر سرطان صرفا یک بیماری ژنتیکی نیست و به دلیل تغییر سبک زندگی و هجوم مواد غذایی دارای نگه دارنده و انواع فست فود ودستکاریهای انجام شده روی برخی از مواد غذایی، به وجود میآید. به همین دلیل پیشگیری از سرطان به ویژه در خانمها از مهمترین برنامههای کشورهاست تا از رنج و سختیهای این بیماری جانکاه و پرهزینه جلوگیری کنند. در ادامه عواملی که موجب پیشگیری از سرطان میشود را برای شما بیان خواهیم کرد:
تغذیه سالم
تغذیه و سرطان ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. تغذیه، فرآیندیست که در آن غذا برای رشد، حفظ سلامت بدن و جایگزینی بافت توسط بدن جذب میشود. یک رژیم غذایی سالم شامل غذاها و مایعاتیست که دارای مواد مغذی مهم مانند ویتامینها، مواد معدنی، پروتئین، کربوهیدرات، چربی و آب مورد نیاز بدن است. زیرا برخی از مواد غذایی مانند کربوهیدراتها به ویژه کربوهیدراتهای ناسالم، منبع تغذیه و رشد سلولهای سرطانی هستند.
به همین علت عادات غذایی سالم در طول و بعد از درمان سرطان مهم است. یک رژیم غذایی با تمرکز بر غذاهای گیاهی همراه با ورزش منظم به بیماران سرطانی کمک میکند وزن بدن خود را سالم نگه دارند، قدرت خود را حفظ کنند و عوارض جانبی را هم در طول درمان و هم بعد از آن کاهش دهند و به طول عمر بیماران سرطانی کمک کند.
وزن مناسب
اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد. شاید تعجب کنید اگر بدانید اضافه وزن یا چاقی با خطر ابتلا به 13 نوع سرطان مرتبط است. این سرطانها 40 درصد از کل سرطانهای تشخیص داده شده در ایالات متحده را هر ساله تشکیل میدهند. اضافه وزن یا چاقی به این معناست که بدن شما در مقایسه با سایر بافتها مانند ماهیچه و استخوان، چربی بیشتری دارد و علاوه بر خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان موجب بازگشت سرطان پس از درمان میشود.
با توجه به این نکات اگر اضافه وزن دارید باید به فکر کاهش وزن خود باشید تا بدن خود را در برابر انواع بیماریها از جمله سرطان مقاوم کنید. برای کاهش وزن اصولی، زیر نظر متخصص تغذیه یک رژیم کاهش وزن مناسب را انتخاب کنید. نکتهای که باید به آن دقت کنید این است که لاغری سریع اما باکیفیت و متعادل، باید زیر نظر متخصص تغذیه و با برنامه غذایی مغذی اجرا شود تا بدون عارضه و بازگشت وزن، بدن خود را متناسب نگه دارید.
ورزش و تحرک
در کنار تغذیه سالم و ارگانیک، ورزش حتی سادهترین حالت آن مانند پیادهروی و دویدن، در پیشگیری از بسیاری از بیماریها مثل سرطان، بیماریهای قلبی و عروقی، کاهش استرس و افسردگی و ضعف عضلات و حتی درمان کبد چرب، بسیار اثرگذار است. همچنین شواهد قوی وجود دارد که نشان میدهد سطوح بالاتر فعالیت بدنی با خطر کمتر ابتلا به انواع مختلف سرطان مانند مثانه، سینه، روده بزرگ، کلیه، مری و معده مرتبط است. اما چگونه ممکن است فعالیت بدنی با کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط باشد؟
ورزش اثرات بیولوژیکی زیادی بر بدن دارد که شامل این موارد است:
-
جلوگیری از سطوح بالای انسولین خون، که با توسعه و پیشرفت سرطان مرتبط است؛
-
بهبود عملکرد سیستم ایمنی که بدن را در برابر بیماریها مقاوم میکند؛
-
تغییر متابولیسم اسیدهای صفراوی و کاهش مواجهه دستگاه گوارش با این مواد سرطانزا؛
-
کاهش زمان لازم برای حرکت غذا از طریق سیستم گوارش، که باعث کاهش قرار گرفتن دستگاه گوارش در معرض مواد سرطان زا می شود؛
-
و کمک به پیشگیری از چاقی، که یک عامل خطر برای بسیاری از سرطانهاست.
کاهش و مدیریت استرس
استرس بخشی از زندگی است. وقتی برای تعطیلات آماده میشوید، در ترافیک گیر کردهاید یا نگران سلامتی یک دوست هستید، آن را احساس میکنید. در حالی که کمی استرس چیز نگران کنندهای نیست، نگرانی شدیدی که برای هفتهها یا ماهها به طول میانجامد ممکن است سلامتی شما را سخت کند.
دکتر لورنزو کوهن، استاد انکولوژی عمومی و علوم رفتاری و مدیر برنامه پزشکی یکپارچه در MD Anderson، میگوید: «استرس تأثیر عمیقی بر نحوه عملکرد سیستم های بدن شما دارد و بدن شما را نسبت به سرطان مهماننوازتر میکند».
نکته دیگر اینکه همه استرسها به یک اندازه مضر نیستند. استرس کوتاه مدت، استرسی که ممکن است قبل از سخنرانی یا موقعیتهایی مشابه احساس کنید، به محض گذراندن رویداد کاهش مییابد. اما استرس طولانی مدت یا مزمن آسیبزاتر است. این نوع استرس ناشی از موقعیتهاییست که هفتهها یا ماهها طول میکشد و نقطه پایانی مشخصی ندارد. مانند مراقبت از یکی از عزیزان بیمار یا مواجهه با دوره طولانی بیکاری که از علل شایع استرس مزمن است.
در چنین مواقعی نکته اصلی اینجاست که بتوانید زیر نظر یک متخصص روانشناس یا مربی یوگا و مدیتیشن، استرس خود را کنترل کنید یا به طبیعتگردی و فضای سبز بروید و به روح و روان خود آرامش هدیه دهید!
پیشگیری، کمخرج و عاقلانه از درمان است!
دانستیم که مهمترین روش پیشگیری از انواع سرطان، بهبود سبک تغذیه و زندگی است. برخی تا صحبت درباره سبک زندگی سالم و تغذیه ارگانیک میشود، بهانه گران بودن این سبک زندگی را میآروند؛ در حالیکه با یک حساب سرانگشتی، میتوانیم مشاهده کنیم حذف بیشتر تنقلات و فست فود و خرج هزینهها برای سبزیجات، میوهها و پروتئین سالم، میتواند بسیار مقرون به صرفهتر از درمان باشد و در سنین بالاتر، زندگی طولانی و همراه با سلامتی را برایمان تضمین کند!