دهان در حالت عادی بو و طعمی ندارد اما اگر فردی احساس کند که طع دهان او عوض شده است کلافه می‌شود و باید دنبال علت باشد. طعم فلز در دهان تجربه‌ای ناخوشایند و مبهم بوده که ممکن است به علل متعددی از مسائل پزشکی و دندانی گرفته تا عادات غذایی و مصرف داروها مرتبط باشد و یکی از رایج‌ترین احساساتی است که افراد مختلف می‌توانند آن را تجربه کنند. در این مقاله از سایت خوب میشی به بررسی علل مختلف طعم فلز در دهان، ویژگی‌های آن و راه‌های تشخیص و درمان این وضعیت پرداخته شده است.
طعم فلز در دهان چگونه است؟
طعم فلز در دهان با حس ناخوشایند و غیرطبیعی همراه بوده که می‌تواند شبیه به طعم فلزات مانند آهن یا روی باشد. طعم فلز شاید به صورت مداوم یا غیرمستمر احساس شود و ممکن است با طعم‌های دیگر مانند تلخی یا شیرینی ترکیب شود. این حس چیزی شبیه به مزه یک اسلحه، آهن یا سکه فلزی بوده که گاهی اوقات احتمال دارد شدت یابد. در برخی موارد ممکن است افراد احساس خشک شدن دهان همراه با طعم فلز را تجربه کنند. در کل احساس طعم فلز بسیار آزاردهنده و نگران‌کننده است که باید برای برطرف کردن آن راهکاری اندیشیده شود.
علت طعم فلز در دهان
طعم فلز در دهان می‌تواند ناشی از عوامل مختلف باشد. در ادامه به چند مورد رایج و توضیحات بیشتر در مورد هر یک پرداخته شده است:
1. عفونت‌ها و بیماری‌های تنفسی
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌توانند بر حس چشایی تأثیر گذاشته و منجر به ایجاد طعم فلزی در دهان شوند. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی معمولا باعث التهاب در حفره دهان و بینی می‌شوند در نتیجه حس چشایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند که فرد از حس طعم فلز در دهان گلایه خواهد کرد.
2. مشکلات دندانی
بیماری‌های لثه و مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان‌ها از دلایلی هستند که منجر به عفونت در دهان می‌شوند. عفونت‌های ناشی از مشکلات دهان و دندان می‌توانند احساس طعم فلزی را در دهان ایجاد کنند. همچنین وجود پرکردگی‌های دندانی از جنس فلز نیز ممکن است به احساس طعم فلز منجر شود که معمولا در اوایل پر کردن دندان طبیعی است اما اگر ادامه دار شود باید با دندانپزشک در میان گذاشت.
3. مسمومیت با فلزات سمی
خوردن یا قرار گرفتن در معرض فلزاتی مانند جیوه، سرب یا آرسنیک می‌تواند موجب ایجاد طعم فلزی در دهان شود. جیوه، سرب یا آرسنیک جزو فلزات سمی بوده که منجر به ایجاد مسمومیت می‌شوند. چنین مسمومیت‌هایی معمولا به دلیل استفاده از آب یا مواد غذایی آلوده اتفاق می‌افتد و می‌تواند عوارض جدی بر بهداشت فردی داشته باشد که یکی از نشانه‌های آن احساس طعم فلز در دهان است.
4. داروها و مکمل‌ها
مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها مثل کلاریترومایسین، مترونیدازول و تتراسایکلین یا داروهای شیمی درمانی می‌تواند موجب ایجاد طعم فلزی در دهان شود. برخی مکمل‌ها حاوی روی یا آهن بوده که احتمال دارد چنین احساسی را در دهان به وجود آورند. چند نمونه دیگر از داروهایی که ممکن است طعم فلز در هان ایجاد کنند عبارتند از:
- داروی نقرس مانند آلوپورینول
- داروی دیابت مثل متفورمین
- داروی فشار خون مانند کاپتوپریل
- داروی مشکلات روانی مانند لیتیوم
- داروی گلوکوم مانند متازولامید
5. بیماری‌های متابولیکی
برخی از مشکلات متابولیکی مانند دیابت یا نارسایی کبدی می‌توانند باعث تغییر در طعم دهان شوند. در دیابت به خصوص زمانیکه که قند خون به شدت بالا باشد، احتمال دارد طعم شیرین یا فلزی در دهان شخص احساس شود.
6. بیماری‌های خودایمنی
برخی از بیماری‌های خودایمنی نظیر لوپوس و سندرم شوگرن (نوعی اختلال التهابی مزمن در عملکرد غدد برون ریز) می‌توانند به تولید بزاق کم‌تر در دهان و در نتیجه ایجاد طعم فلزی منجر شوند. بیماری‌های خود ایمنی باعث التهاب در دهان و ازدیاد باکتری‌ها می‌شوند که بر حس چشایی تأثیر منفی خواهند گذاشت.
7. عادات غذایی و تغییرات در رژیم غذایی
تغییر ناگهانی در رژیم غذایی مانند افزایش مصرف مواد حاوی آهن یا روی، می‌تواند باعث ایجاد طعم فلزی در دهان شود. گنجاندن غذاهایی مانند مرکبات، قهوه و غذاهای فرآوری شده نیز احتمال دارد بر حس چشایی تأثیر گذاشته طوریکه فرد احساس طعم فلز در دهان داشته باشد.
8. استرس و اضطراب
تجربه‌های استرس‌زا، شوک یا اضطراب می‌توانند روی سیستم عصبی و حس چشایی تأثیر بگذارند. این احساسات ناگهانی منجر به ایجاد تغییرات هورمونی شده که در برخی افراد به افزایش حس طعم فلزی منجر می‌شود. معمولا با برطرف شدن احساس استرس و اضطراب علائم آن همچون طعم فلز در دهان برطرف خواهند شد.
9. بارداری
احساس طعم فلز در دهان یکی از علائم رایج در دوران بارداری بوده که مخصوصا در سه ماهه اول بیشتر اتفاق می‌افتد. احساس طعم فلز در دهان به دلیل فزایش هورمون استروژن و پروژسترون ایجاد می‌شود که هنوز بدن مادر به تغییرات هورمونی به وجود آمده و وجود یک موجود جاندار جدید عادت نکره است. در اغلب موارد اگر طعم فلز همراه با علائم دیگر مانند تاخیر در قاعدگی، حالت تهوع و حساس شدن سینه‌ها تجربه شود، نشانه‌ای از بارداری خواهد بود. همچنین لازم به ذکر است که بین جنسیت جنین و احساس طعم فلز در دهان ارتباطی وجود ندارد.
10. کووید 19
کووید 19 (کرونا) در هر فرد علائم مختلفی ایجاد می‌کند. یکی از علائم موقتی کرونا احساس طعم فلز در دهان بوده که پس از بهبودی و مصرف داروهای مختلف تجویز شده توسط پزشک برطرف خواهد شد. عموما احساس طعم فلز در دهان در دوره کرونا در کنار دیگر علائم مانند تب، سرفه، و خستگی مشاهده می‌شود.
برطرف کردن طعم فلز در دهان | درمان احساس طعم فلز در دهان
طعم فلز در دهان ناشی از عوامل مختلفی است که درمان آن بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. راه‌های مختلف درمان علامت طعم فلز در دهان عبارتند از:
1. بهبود بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن منظم و استفاده از دهانشویه می‌تواند سلامت دهان را تا حدودی تضمین کرده و از تجمع باکتری‌ها جلوگیری کند. اگر مشکلات دندانی مانند پوسیدگی یا عفونت وجود داشته باشد، درمان‌های جدی لازم است.
2. تنظیم داروها: اگر طعم فلز ناشی از مصرف داروهای مختلف باشد، مشاوره با پزشک برای تغییر دوز یا نوع دارو می‌تواند مفید باشد. بعضی از داروها دارای عوارض جانبی بوده که پس از مدتی مصرف بدن به آن عادت کرده و تغییر طعم دهان برطرف می‌شود که تا حدودی باید صبور بود.
3. آب‌رسانی و تغذیه مناسب: دهیدراته بودن بدن و کمبود ویتامین‌ها مانند ویتامین B12 یا روی می‌تواند باعث تغییر در حس چشایی شود. نوشیدن آب کافی و مصرف غذاهای مغذی به بهبود حس طعم فلز در دهان کمک می‌کنند.
4. کاهش استرس و اضطراب: تمرینات تنفسی، مدیتیشن و ورزش می‌تواند به کاهش استرس کمک کرده و اثرات آن بر روی حس چشایی را کاهش دهد. استفاده از خدمات روانشناسی و مشاوره نیز به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کنند.
5. توجه به رژیم غذایی: تغییر در رژیم غذایی مانند کاهش مصرف غذاهای ادویه دار یا تند و یا کم کردن میزان مصرف کافئین می‌تواند حس طعم فلز در دهان را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین مصرف غذاهای تازه و کم‌کالری تا حد زیادی می‌تواند مفید باشد.
6. استفاده از عطر و مزه‌های طبیعی: استفاده از نعناع، لیمو، یا گلابی می‌تواند به تحریک حس چشایی و از بین بردن طعم فلزی ایجاد شده در دهان کمک کند.
7. درمان‌های پزشکی: اگر طعم فلزی ناشی از بیماری مانند دیابت، اختلال کبدی یا عفونت سینوسی باشد، درمان این بیماری‌ها می‌تواند به بهبود حس چشایی کمک کند. به طور کلی تشخیص و درمان مشکل اصلی ضروری است.
8. استفاده از مکمل‌های ویتامین: در صورتیکه کمبود ویتامین وجود داشته باشد، مصرف مکمل‌ها تحت نظر پزشک می‌تواند به رفع طعم فلزی به وجود آمده در دهان کمک کند.
نتیجه‌گیری
به وجود آمدن طعم فلز در دهان یک علامت غیرعادی بوده که ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌ها، مشکلات دندانی، مصرف داروها، تغییرات هورمونی، بیماری و ... ایجاد شود. این حس می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی و احساسات فرد بگذارد از این رو درک علت و عوامل موثر در بروز این علامت می‌تواند به شناسایی و درمان مناسب آن کمک کند. اگر احساس می‌کنید جدیدا دهان طعم فلز یا آهن میدهد بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید. همچنین می‌توانید با به اشتراک گذاشتن این مقاله به بالا بردن سطح آگاهی افرادیکه درگیر احساس طعم فلز در دهان هستند کمک کنید.
