میگرن قاعدگی چیست؟
زنانی که به میگرن مبتلا می‌شوند احتمالا با این مواجه شده‌اند که قبل از یا در دوره‌ی پریودی به آن دچار می‌شوند که به این سر دردها میگرن قاعدگی گفته می‌شود. میگرن قاعدگی دقیقا قبل از شروع پریود با تغییرات سطح هورمون‌ها مرتبط است. سطح استروژن (estrogen) و همچنین پروژسترون (progesterone) درست قبل از شروع پریود کاهش می‌یابد که می‌توان گفت با میگرن در ارتباط است. در اوایل سال 1966 میلادی محققان متوجه شدند که میگرن قاعدگی برای زنانی که از قرص ضد بارداری به خصوص کسانی که از استروژن در دوزهای بالا استفاده می‌کنند، با شدت بیشتری اتفاق می‌افتد. به طور مثال از قرص پیشگیری از بارداری به مدت سه هفته استفاده می‌شود که سطح هورمون ها را به هم می‌ریزد. سپس در هفته‌ای که پریود می‌شوید یا قرص مصرف نمی‌شود یا قرص‌های جایگزین به کار می‌رود. طبیعی است هورمون استروژن ناگهانی افت کرده و منجر به میگرن می‌شود. اگر احساس می‌کنید که با مصرف قرص‌های بارداری به میگرن قاعدگی مبتلا می‌شوید با پزشک خود صحبت کرده و از وی بخواهید قرص‌هایی را که سطح استروژن و پروژسترون پایین‌تری دارند را جایگزین کند.
علائم میگرن قاعدگی | تشخیص میگرن قاعدگی
بارزترین علامت میگرن قاعدگی سر درد است. پس از آن می‌توان به تیر کشیدن سر همراه با استفراغ، حالت تهوع، حساس شدن به نور یا صدا اشاره کرد. باید دقت کرد که میگرن قاعدگی موضوعی کاملا متفاوت از سندروم پیش از قاعدگی (PMS) است. سندروم پیش از قاعدگی چندین روز قبل از پریود شدن اتفاق می‌افتد که به جز سر درد علائم دیگری همچون:
- کاهش ادرار
- یبوست
- خستگی
- خواب آلودگی
- درد مفاصل
- حساس شدن
- افسردگی
- درد در سینه یا رحم
- تغییر در اشتها
دارد. میگرن قاعدگی درست قبل از شروع پریود یا در دوره پریودی اتفاق می‌افتد. تشخیص میگرن قاعدگی غیر از معاینات بالینی پزشک توسط:
- سی تی اسکن
- آزمایش خون
- ام آر آی
- پونکسیون کمری (نوعی روش نمونه برداری از مایع مغزی – نخاعی ستون فقرات)
مشخص می‌شود.
درمان میگرن قاعدگی
برای جلوگیری از میگرن قاعدگی یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند کافی باشد. در مواقع لزوم پزشک می‌تواند NSAID های قوی‌تری را تجویز کند که بسیاری از آن‌ها درد و گرفتگی‌های قاعدگی (درد شکمی، کمر درد) را درمان می کنند. همچنین داروهایی به نام تریپتان (Triptane) که میگرن و سردرد خوشه‌ای (نوعی سر درد در یک طرف سر و در اطراف چشم) را درمان می‌کنند می‌توانند میگرن قاعدگی را نیز درمان کنند چرا که بعضی از مواد شیمیایی مغز را آزاد کرده و مسیر درد را از سوی مغز متوقف می‌کنند. معمولا داروها چند روز قبل از شروع پریود مصرف شده و حدود یک هفته ادامه می‌یابد. بعضی از بانوان با تجویز پزشک نیاز به مصرف همزمان ترپتان و داروی ضد التهاب غیر استروئیدی دارند.
بیشتر بخوانید: 6 دلیل اصلی خونریزی رحم چیست ؟ | خونریزی رحم قبل و بعد از پریود
پیشگیری از میگرن قاعدگی | درمان میگرن قاعدگی
بعضی از روش های جلوگیری از بارداری مانند قرص، پچ (چسب) یا حلقه واژن (حلقه واژینال) می‌توانند به کاهش میگرن قاعدگی کمک کنند. شاید ممکن باشد انواع مختلف روش‌های پیشگیری را با دوزهای مختلف امتحان کنید تا بدانید کدام مناسب شما هستند و یا پزشک استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری را برای مدتی بدون وقفه پیشنهاد کند. اما اگر میگرن کلاسیک یا همان هاله میگرنی (میگرن همراه با هاله) داشته باشید نباید از روش‌های هورمونی ضد بارداری استفاده کرد چرا که احتمال وقوع سکته مغزی را افزایش می‌دهد. اگر:
- بالای 35 سال هستید و سیگار می‌کشید
- فشار خون یا کلسترول دارید
- اضافه وزن یا دیابت دارید
حتی اگر هاله میگرنی ندارید پزشک از تجویز کنترل‌کننده‌های بارداری که با هورمون در ارتباط هستند خودداری خواهد کرد.
ناپروکسن و تریپتان‌ها نیز می‌توانند از بروز میگرن قاعدگی پیشگیری کنند. اگر هیچ کدام از روش‌های درمانی گفته شده پاسخ ندهد و بیش از 4 روز در ماه میگرن داشته باشید پزشک:
- داروهای ضد تشنج
- داروهای فشار خون مانند بتا بلاکرها (بتا بلوکر) و مسدود کننده‌های کانال کلسیم (بلوک کننده کانال کلسیم)
- داروهای ضد افسردگی
را تجویز خواهد کرد که باید در مقدار و دوز توصیه شده مصرف شوند. مهار کننده‌های CGRP دارویی جدید برای درمان میگرن هستند که ممکن است پزشک تجویز کند. آخرین راهکارها برای درمان میگرن قاعدگی:
- مکمل‌های کلسیم
- طب سوزنی
- دستگاه‌های ایجاد پالس الکتریکی
است.
میگرن قاعدگی در بارداری
در دوران بارداری هم می تواند میگرن قاعدگی رخ دهد که معمولا در سه ماهه اول شدت بیشتری دارد اما پس از گذشت سه ماه یا پس از زایمان متوقف می‌شود. افرادی که در دوران بارداری میگرن قاعدگی را تجربه کرده‌اند لزوما از قبل دارای سابقه میگرن و سردرد نبوده‌اند و برای اولین بار در دوران بارداری با آن رو به رو شده‌اند. در حالیکه بیشتر سر دردها در دوران بارداری بی خطر هستند گاه شدت آن به حدی زیاد شده که نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی (Preeclampsia) باشند.
- قبل از مصرف هر دارویی برای رفع سر درد
- بدتر شدن سر درد با وجود مصرف استامینوفین
- بروز سر درد ناگهانی در حد انفجار همراه با تب و گرفتگی گردن
- داشتن علائم پره اکلامپسی در سه ماه دوم یا سوم مانند تغییر در بینایی، ورم یا درد در قسمت فوقانی شکم
با پزشک خود در تماس باشید.
درمان سریع سردرد پریود | درمان خانگی میگرن قاعدگی
- یخ: یک پارچه سرد یا کیسه یخ که لای حوله‌ای پیچیده شده است در ناحیه دردناک سر و گردن نگه دارید. احتمالا علائم کاهش درد ناشی از میگرن قاعدگی را احساس خواهید کرد.
- تمرینات آرامشبخش: تمرینات آرامشبخش مانند یوگا را امتحان کنید. یوگا ذهن را از مشغله‌ها دور کرده و با کنترل دم و بازدم باعث آرام شدن سردرد ناشی از میگرن قاعدگی می‌شود.
مطلب پیشنهادی:
هفت حرکات یوگا برای تنبلی تخمدان
- ماساژ دادن: هنگام بروز میگرن قاعدگی بین ابروها و شقیقه‌ها را به صورت دوار ماساژ دهید تا سیگنال درد مسدود شود.
- مصرف دارو: داروهای مسکن، کورتون، دی هیدروارگوتامین و منیزیم (فقط با تجویز پزشک)
داروی گیاهی برای میگرن قاعدگی
- زنجبیل: زنجبیل گیاه جادویی و معجزه آسا را به صورت دمنوش مصرف کنید تا کاهش علائم میگرن قاعدگی را شاهد باشید. همچنین می‌توانید تکه‌ای زنجبیل را بجوید.
مطلب پیشنهادی:
لاغری با زنجبیل | چربی سوزی شکم و پهلو با زنجبیل
- بابونه گاوی: بابونه گاوی با گل‌های زرد و گلبرگ های سفید است که می توان به صورت دمنوش مصرف کرد.
- چای نعناع: نوشیدن یک استکان چای نعناع همراه با عسل می‌تواند درد ناشی از میگرن قاعدگی را کاهش دهد.
- سرکه سیب: کمی سرکه سیب را با یک لیوان آب جوشانده شده خنک شده ترکیب کرده و از آن بنوشید.
میگرن یائسگی
میگرن همیشه محدود به قاعدگی نیست بلکه در دوران یائسگی هم می تواند اتفاق بیفتد. در بسیاری از بانوان با قطع شدن پریودی، میگرن متوقف می‌شود اما اگر در دوران یائسگی همچنان با میگرن رو به رو هستید به آن میگرن یائسگی گفته می‌شود. در صورتی که برای تنظیم هورمون استروژن تحت هورمون درمانی هستید، میگرن بدتر می‌شود به پزشک اطلاع دهید شاید نیاز باشد دوز آن را کاهش داده، به شکل دیگری تجویز کند یا اینکه آن را کاملا قطع کند.
