توصیههای پیشگیری از سرطان
هرچه سرطان زودتر تشخیص داده و درمان شود، احتمال بهبود آن بیشتر است. برخی از انواع سرطانها با خودآزمایی یا غربالگری به سادگی قابل تشخیص است اما بیشتر سرطانها پس از احساس وجود تومور یا علائم دیگر مشخص میشوند. در مراحل دیگر آزمایشهای خون، ادرار و مدفوع به کمک پزشک برای تشخیص سرطان میآیند و در نهایت پس از شناسایی سرطان و بررسی اینکه آیا سرطان از ناحیهای به ناحیه دیگر سرایت کرده است یا خیر، درمان آغاز می شود. پس از معرفی علائم سرطان، راههای پیشگیری از سرطان را معرفی میکنیم.
علائم سرطان | نشانههای سرطان
هرچند سرطان بیش از چندین نوع علامت و نشانه دارد اما بارزترین مشخصات سرطان عبارتند از:
- درد
- کم کردن وزن بدون هیچ گونه تلاش و کوشش
- خستگی مداوم
- تب
- تغییرات در پوست
- زخمهایی که خوب نمیشوند
- سرفه یا گرفتگی صدا به مدت طولانی
- خونریزی غیر معمول
- آنمی یا کم خونی
بیش از صدها نوع سرطان وجود دارد اما از آنجایی که پیشگیری بهتر از درمان است 13 مورد از راههای پیشگیری از سرطان را معرفی میکنیم.
گام های پیشگیری از سرطان
1. ترک کردن دود سیگار
- هر پک که به سیگار یا تنباکو زده میشود حدود 250 ماده شیمیایی مضر دارد که باعث ایجاد سرطان میشود. سرطانهای:
- ریه
- معده
- مثانه
- کلیه
- دهان
- گلو و حنجره
از جمله سرطانهایی هستند با سیگار کشیدن و استعمال بوی آن در فرد و اطرافیان ایجاد میشود.
2. خوردن سبزیجات
میوهها و سبزیجاتی که سرشار از مواد مغذی و فیبر هستند مانند:
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- کلم پیچ
- شاهی
- سبزیجات چلیپایی
که از آسیب DNA در برابر سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند.
3. کاهش وزن
چربیهای حاصل از وزن اضافی میتواند احتمال ابتلا به سرطانهای:
- پستان
- روده بزرگ
- رحم
- لوزهالمعده
- مری
- کیسه صفرا
را افزایش دهد چرا که سلولهای چربی موادی را ترشح میکنند که باعث رشد سلولهای سرطانی میشود.
4. کاهش مصرف گوشتهای فراوری شده
یکی از راههای پیشگیری از سرطان، کاهش مصرف گوشتهای فرآوری شده همچون:
- هات داگ
- بیکن
- سوسیس
- استیک
- همبرگر
میباشد چرا که دارای مواد شیمیایی به نام نیترات و نیتریت هستند که با سرطان در ارتباط میباشند و به خصوص منجر به ایجاد سرطان روده بزرگ میشوند.
5. تحرک کافی
به میزان کافی تحرک داشتن وگنجاندن ورزش در برنامههای روزمره زندگی علاوه بر مقابله با چاقی، هورمونهای استروژن و انسولین را کاهش داده و از راههای پیشگیری از سرطان به شمار میرود.
مطلب پیشنهادی:
بهترین زمان ورزش برای لاغری و چربی سوزی | تمرینات هوازی و کاردیو
6. استفاده از ضد آفتاب
بودن به مدت طولانی در زیر اشعه ماورا بنفش UV باعث آسیب به پوست و در نهایت منجر به سرطان میشود. به منظور یکی از راههای پیشگیری از سرطان از ضد آفتاب SPF30 به بالا استفاده کرده و کلاه لبه پهن و عینک آفتابی را فراموش نکنید. همچنین به هنگام عرق کردن یا شنا، مجدد کرم ضد آفتاب خود را تمدید کنید.
7. رابطه جنسی ایمن
رابطه جنسی حفاظت نشده میتواند احتمال بیماریهای مقاربتی و در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. حدود 70% از سرطانهای دهانه رحم با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) شروع میشود همچنین برخی از انواع هپاتیت منجر به سرطان کبد میشود. به منظور پیشگیری از سرطان هنگام رابطه جنسی از کاندوم لاتکس استفاده کنید.
8. واکسن
برخی از واکسنها از جمله:
- هپاتیت ب
- HPV
- کزاز
از سرطانهای:
- دهانه رحم
- مقعد
- واژن
- ولو یا ولوو (بخش خارجی ناحیه تناسلی خانمها)
جلوگیری میکند.
9. پرهیز از مصرف مواد شیمیایی سمی
مواد شیمیایی سرطان زا بوده که در صورت لمس، خوردن یا تنفس آنها به سلولهای DNA آسیب رسانده و احتمال سرطان را افزایش می دهد. تا حد ممکن به منظور یکی از راههای پیشگیری از سرطان از تماس با مواد شیمیایی اجتناب کرده و گزینههای ایمنتر را جایگزین کنید.
10. دانستن تاریخچه خانوادگی
دانستن تاریخچه خانوادگی باعث میشود برخی از ژنهایی که از والدین به فرزندان و نسل بعد خود منتقل میشود را شناخت و دلیل اینکه چرا سلولهای DNA ترمیم نشده و به سرطان تبدیل شدهاند را دانست. درمورد سابقه و پرونده پزشکی خانواده خود اطلاعات کسب کنید و از پزشک سوال کنید که آیا آزمایش ژنتیک گزینه خوبی برای تخمین احتمال ابتلا به سرطان و سایر بیماریها میباشد یا خیر.
11. پیگیری آزمایشها
آزمایشهایی از قبیل:
- غربالگری سرطان
- کولونوسکوپی
- پاپ اسمیر
- ماموگرافی
- توموگرافی کامپیوتری
کمک میکنند که زودتر از حد معمول از وجود احتمال ابتلا به سرطان آگاه شد و راههای پیشگیری از سرطان و پیشرفت آن را دنبال کرد.
12. استفاده از داروها در صورت نیاز
در صورت نیاز از داروهای پزشکی استفاده کنید. برخی از داروها مانند:
- تاموکسیفن (Nolvadex, Soltamox)
- رالوکسیفن (Evista)
احتمال ابتلا به سرطانهای خاص را کاهش داده اما ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. آسپیرین نیز از سرطان روده بزرگ و پروستات محافظت میکند اما بهتر از به جای استفاده از داروها به منظور یکی از راههای پیشگیری از سرطان به عوارض جانبی آن اندیشید و فقط در هنگام ضرورت از آن استفاده کرد.
مطلب پیشنهادی:
13. احتیاط در هورمون درمانی
هرچند هورمون درمانی می تواند علائم یائسگی مانند خستگی و گر گرفتگی را کاهش دهد و از استخوانها محافظت کند اما شانس ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. بهتر است قبل از اقدام به هورمون درمانی درمورد خطرات آن با پزشک مشورت کنید.
غذاهای پیشگیری از سرطان
تغذیه راهی مهم برای حفاظت از خود در برابر سرطان است. هنگامی که انواع مناسب غذاها و ویتامینها به بدن میرسد سلولها با مواد مغذی مورد نیاز برای سالم ماندن تامین میشوند. مواد ناسالم میتواند فرد را بیمار کند بنابراین از آنها اجتناب کنید. افرادی که میوه و سبزیجات بیشتری می خورند کمتر به سرطان مبتلا میشوند چرا که میوهها و سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان بوده و با سلولهای سرطانی مبارزه میکنند. دریافت آنتی اکسیدان از طریق مواد غذایی بهتر از دریافت آن از طریق قرص است. همچنین برخی از مکملها ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. هر روز از میوه و سبزیجات استفاده کنید و سیر را نیز به لیست مواد غذایی خود بیفزایید.
راه های پیشگیری از سرطان خون (Leukemia)
سرطان خون از آن دسته بیماریهایی است که پیر و جوان نمیشناسد که هرکس تجربه کرده و خوب شده است، حاضر است دست به هر کاری بزند تا از بازگشت مجدد آن پیشگیری کند. راههای پیشگیری از سرطان خون و احتمال کاهش ابتلا به آن عبارتند از:
- پرهیز از اشعههای قوی
- پرهیز از مواد شیمیایی
- اجتناب از سیگار کشیدن
- عدم مصرف نوشیدنیهای الکلی
- خواب کافی
- مصرف سبزیجات به صورت خام یا آبپز
- برطرف کردن کپکها و قارچها
- مصرف کافئین به مقدار کافی
راه های پیشگیری از سرطان معده (Gastric Cancer)
هنگامی که سلولهای بدخیم سرطانی در معده تشکیل میشوند فرد مبتلا به سرطان معده میشود که به دنبال آن علائمی همچون سوزش معده، تهوع، بی اشتهایی، استفراغ خونی، وجود خون در مدفوع و ... ظاهر میشود. به کمک آندوسکوپی، بیوپسی و رادیوگرافی میتوان سرطان معده را تشخیص داد. راههای پیشگیری از سرطان معده عبارتند از:
- مصرف میوه و سبزیجات در وعدههای چندگانه
- عدم مصرف خامه پر چرب
- عدم مصرف نوشیدنیهای داغ
- رعایت رژیم غذایی سالم (پرهیز از غذاهای شور و دودی)
- اجتناب سیگار و قلیان
- ورزش کردن
- درمان عونت هیلوباکتر پیلوری یا H پیلوری (نوعی باکتری که روده کوچک وعده را آلوده کرده و باعث زخم معده میشود)
- درمان زخم معده
راه های پیشگیری از سرطان پروستات (Prostate Cancer)
سرطان پروستات یکی از شایعترین سرطانها در میان مردان است. از موثرترین راههای پیشگیری از سرطان پروستات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غربالگری پروستات از 50 سالگی به بعد
- چکاب و آزمایشهای منظم
- داشتن وزن مناسب
- ورزش کردن
- اجتناب از استعمال دخانیات
- استفاده از کلم، کلم بروکلی، کلم بروکسل، اسفناج و ...
- مصرف گوجه فرنگی
- مصرف دانههای سویا
- مصرف ماهی و امگا 3
- استفاده از لبنیات کم چرب
- ویتامین D (با استفاده از نور خورشید یا قرص)
راه های پیشگیری از سرطان روده بزرگ (Colorectal cancer)
گاهی روده بزرگ در قسمت پایانی دستگاه گوارش درگیر سرطان میشود که بسیار اذیت کننده است.
- نگه داشتن وزن در حالت متعادل
- داشتن تحرک و ورزش کردن
- پرهیز از سیگار کشیدن
- عدم مصرف مشروبات الکلی
- محدود کردن مصرف گوشت قرمز
- پرهیز از محصولات گوشتی فرآوری شده
- دوری از عوامل و محیط استرس زا
- دریافت ویتامین D و کلسیم
- استفاده از اسید فولیک موجود در میوههای مرکب، سبزیجات با برگ تیره
- استفاده از برنج قهوهای
از موثرترین راههای پیشگیری از سرطان روده بزرگ هستند.
راه های پیشگیری از سرطان پستان (Breast Cancer)
سرطان پستان و سینه یکی از غم انگیزترین اتفاقاتی است که میتواند برای هر زنی رخ دهد. از راههای پیشگیری از سرطان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- معاینه شخصی پستانها (از نظر وجود توده یا برجستگی)
- انجام مرتب ماموگرافی سینه از دهه چهارم زندگی به بعد
- ورزش کردن
- داشتن وزن مناسب
- پرهیز از حاملگی زودرس (به ویژه قبل از 20 سالگی)
- بررسی سابقه ابتلا به سرطان سینه در خانواده
- کاهش قرار گرفتن در معرض اشعههای آزمایشات پزشکی
- محدود کردن هورمون درمانی
- شیر دادن به نوزاد
- مصرف مواد غذایی سالم
- پرهیز از استرس و عصبانیت
مطلب پیشنهادی: