خشکی دهان شاید بیماری خاصی به نظر نرسد یا حتی آن را یک بیماری ندانید اما اگر به فهرست رتبه‌بندی بیماری‌ها سری بزنید، متوجه می‌شوید که خشکی دهان، یکی از بیماری‌های شایع به حساب می‌آید که با این که در رده‌های پایین قرار دارد اما باید به آن توجه کنید. اغلب خشکی دهان خود به علت بیماری‌های دیگری به وجود می‌آید و باعث می‌شود دائما احساس تشنگی کنید، چرا که بزاق شما به اندازه کافی و استاندارد، ترشح نمی‌شود.
در این مقاله به علل خشکی دهان و درمان‌های آن می‌پردازیم.
با ما همراه باشید.
فواید بزاق دهان
قبل از هرچیز باید به این مسئله بپردازیم که بزاق دهان چه کاری انجام می‌دهد و وجود آن چه نفعی دارد که وقتی به قدر کافی ترشح نمی‌شود، دچار مشکل می‌شویم.
بزاق دهان یک سد مراقبتی در بدن محسوب می‌شود که با میکروب‌ها مبارزه می‌کند و دهان را شستشو می‌دهد، علاوه بر مراقبت از بدن، بزاق در مراقبت از لثه و دندان‌ها هم نقش مهمی دارد؛ همچنین PH درون دهان را در حالت متعادل تنظیم می‌کند. در نتیجه زمانی که خشکی دهان نداشته باشید، کمتر با مشکلاتی مثل گلودرد، سوزش دهان، عفونت و التهاب لثه و خشکی بینی مواجه می‌شوید.
همه چیز درباره کم خونی (علائم و درمان)
علائم خشک شدن دهان چیست؟
قبل از این که به علت های خشکی دهان بپردازیم، بهتر است که نشانه‌ها و علائم آن را بررسی کنیم. شناخت علائم، کمک می‌کند تشخیص دهید که آیا نیاز به درمان و پیشگیری دارید یا خیر.
مهم‌ترین علائم خشکی دهان
- حس خشکی و کم‌آبی در دهان
- مشکلاتی در حین تکلم، غذا‌خوردن
- میل زیاد به نوشیدن آب
- ترک خوردن لب و زبان
- زخم شدن و آفت‌های داخل دهان
- چسبندگی بزاق دهان
- سوزش دهان
- از بین رفتن قدرت چشایی
علت خشک شدن دهان چیست؟ | علت خشکی دهان
خشک شدن دهان می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی به وجود بیاید که اغلب آن‌ها قابل کنترل و یا پیشگیری هستند.
1. عوارض جانبی مصرف بعضی از داروها
داروهای مختلفی هستند که باعث از بین بردن آب بدن و بزاق می‌شود. این داروها شامل داروهای ضدافسردگی، داروهای آنتی‌هیستامین، ضداسهال، داروهای شل‌کننده عضلات، داروهای فشارخون بالا، بی‌اختیاری ادرار، پارکینسون، ایدز و دیابت می‌شوند که می‌توانند عامل خشکی دهان شما باشند.
2. بالا رفتن سن
زمانی که سنتان بالا می‌رود، خود‌به‌خود دهان شما شروع به خشک شدن می‌کند و خودتان به وضوح متوجه کم‌شدن بزاق دهانتان می‌شوید.
3. متدهای درمانی خاص
درمان‌های به کار گرفته شده برای بیماری‌های خاص مثل سرطان می‌تواند باعث خشکی دهان شود و یا آن را افزایش دهد. شیمی درمانی، پرتودرمانی، رادیوتراپی مخصوصا در ناحیه سر و گردن، می‌توانند میزان تولید بزاق داخل دهان را تحت تاثیر قرار دهند و به حداقل برسانند همودیالیز نیز یکی از عواملی است که براق را کاهش می‌دهد و دهان را خشک می‌کند.
4. آسیب‌دیدگی عصب
اگر بر اثر تصادف شدید و ضرب‌دیدگی ناحیه سر و گردن و یا مشکلات دیگر به عصب غدد بزاقی شما آسیب رسیده باشد و یا در این نواحی، جراحی انجام داده باشید؛ ممکن است که تولید بزاق دهان شما کاهش پیدا کند و روند تولید طبیعی خود را نداشته باشد.
5. سیگار
سیگار کشیدن و مصرف مواد الکلی نیز از عوامل خشکی دهان و کاهش ترشح بزاق هستند.
6. مشکلات سینوس
اگر در ناحیه تیغه بینی و سینوس‌ها مشکلی داشته باشید که تنفس با بینی را سخت کند، مجبورید با دهان نفس بکشید؛ تنفس با دهان، باعث خشکی آن می‌شود. همچنین اگر برای درمان عفونت‌های سینوسی و آلرژی از داروهای ضد‌احتقان مثل آنتی‌هیستامین‌ها استفاده می‌کنید، دچار خشکی دهان می‌شوید.
دیگر علت‌های خشکی دهان
- یبوست
- کم آبی کلی بدن
- بیماری خود ایمنی
- سندروم خشکی دهان
- مسمومیت
- سرماخوردگی
- نارسایی شدید کلیوی
- خروپف کردن
- لوزه
- تنفس با دهان باز
- اسهال
- استفراغ
- اسیدی بودن معده
- نارسایی قلب
- استرس
- افسردگی
- آلزایمر
- آرتروز
- ایدز
- پارکینسون
- دیابت
- بیماری‌های خودایمنی
پیشگیری و درمان خشکی دهان
خوشبختانه خشکی دهان مشکلی نیست که نتوانید از آن پیشگیری کنید، همچنین اگر دچار این مشکل هستید، برای درمان خشکی دهان راه سخت و پیچیده‌ای در‌پیش ندارید.
انواع پوست و بهترین روش های مراقبت از آن
مهم‌ترین راه‌های پیشگیری و درمان خشکی دهان
1. نوشیدن آب
برای این که دهان بتواند بزاق مناسب و کافی تولید کند، باید به اندازه کافی بدنتان آب داشته باشد. در نتیجه با نوشیدن آب می‌توانید به تولید بزاق بیشتر در دهان خود کمک کنید و از خشکی دهان جلوگیری کنید.
2. جویدن آدامس بدون قند
حتما دقت کرده‌اید که با جویدن آدامس‌های حتی بدون بو و رایحه هم دهان شما خوش‌بو می‌شود. علت آن این است که جویدن آدامس غدد بزاقی دهان را تحریک می‌کند تا بزاق بیشتری ترشح شود؛ در نتیجه بهتر است جویدن آدامس بدون قند را در اولویت قرار دهید.
3. دوری کردن از کافئین
تا جایی‌که می‌توانید از مصرف چای، قهوه و کافئین دوری کنید. کافئین نه تنها بزاق را کاهش می‌دهد، بلکه آب کلی بدن شما را نیز مصرف می‌کند.
4. مراقبت از دندان‌ها
اگر سعی کنید همیشه دندان‌های خود را سالم و تمیز نگه‌دارید، در نتیجه می‌توانید میزان بزاق تولید‌شده در دهانتان را نیز کنترل کنید. حداقل سه بار در روز مسواک بزنید و در صورت نیاز از فلورایدهای دندانی استفاده کنید.
5. رطوبت محیط اطراف
سعی کنید که محیط خانه را کمی مرطوب کنید و در هوای مرطوب نفس بکشید تا دهان شما بزاق بیشتری تولید کند. برای افزایش رطوبت می‌توانید بخور بگیرید یا یک دستگاه بخور خانگی تهیه کنید.
6. مصرف دمنوش
مصرف دمنوش‌هایی از جمله چای سبز، بابونه و یا زنجبیل برعکس چای سیاه نه تنها دهان شما را خشک نمی‌کند، بلکه باعث افزایش بزاق می‌شود.
7. استفاده نکردن از دهان‌شویه‌های الکلی
الکل باعث خشک شدن دهان می‌شود، اگر برای رعایت بهداشت دهان، از دهان‌شویه استفاده می‌کنید، نگاهی به ترکیبات آن بیندازید تا الکلی نباشد. همچنین می‌توانید برای ضدعفونی کردن دهان و بهداشت دندان‌ها از محلول آب‌نمک استفاده کنید.
8. قند خون را کنترل کنید
یکی از علت‌های خشک شدن دهان، دیابت است؛ دیابت باعث می‌شود غدد بزاقی به خوبی بزاق ترشح نکنند. با کنترل قند خون می‌توانید ترشح بزاق را بهبود ببخشید.
ساده ترین راه‌های پیشگیری و درمان خشکی دهان
♦ تنفس از بینی
♦ مرطوب نگه‌داشتن لب‌ها
♦ چکاپ ماهانه دندانپزشکی
♦ مصرف‌نکردن خوراکی شیرین
♦ تغییر داروها با مشورت پزشک
در موارد شدیدتر ممکن است که به شما توصیه کنند که از بزاق‌های مصنوعی (اسپری بزاق) استفاده کنید تا میزان بزاق ترشحی را افزایش دهید و قبل از تولید بزاق طبیعی بتوانید خشکی دهان را بهبود ببخشید.
سخن آخر
خشکی دهان زندگی شما را مختل نمی‌کند اما قطعا آزاردهنده است. در این مقاله سعی کرده‌ایم بهترین راه‌های درمان خشکی دهان را بررسی کنیم تا با ساده‌ترین راه‌ها از شر دهان خشک و تلخ خود رها شوید.
نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
