اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که باعث می‌شود افراد واقعیت را به شیوه‌ای غیرعادی درک کنند. این بیماری شامل مشکلات مختلف در زمینه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری است که می‌تواند توانایی فرد را برای عملکرد درست مختل کند. گرچه نشانه‌های شیزوفرنی کودکان شباهت زیادی به نوع بزرگسالان دارد، برخی علائم ممکن است در کودکان و بزرگسالان تفاوت‌هایی داشته باشد.
در طول زمان، افرادی که اسکیزوفرنی را در سنین پایین‌تر تجربه می‌کنند، ممکن است علائم شدیدتری داشته باشند. اگر کودک شما تحت درمان است حتما نیاز به یک پرستار کودک دارید. شما می‌توانید با مراجعه به سایت‌های معتبر و یا به صورت حضوری به استخدام پرستار برای کودک خود بپردازید. در ادامه به بررسی کامل این بیماری می‌پردازیم.
اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی چیست؟
شیزوفرنی در کودکان و بزرگسالان یک اختلال روانی است که بر سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر می‌گذارد. این بیماری عملکرد مغز را مختل کرده و بر افکار، حافظه، حواس و رفتار تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل، افراد مبتلا ممکن است در انجام فعالیت‌های روزمره خود با مشکلاتی مواجه شوند.
اگر اسکیزوفرنی درمان نشود، می‌تواند روابط فرد را در زمینه‌های شغلی، اجتماعی و شخصی مختل کند و باعث اختلال در سازماندهی افکار و رفتارهایی شود که فرد را در معرض خطرات مختلف قرار می‌دهد.
این بیماری معمولاً در اواخر دوران نوجوانی تا اوایل دهه ۳۰ تشخیص داده می‌شود. در مردان، علائم از اواخر نوجوانی تا اوایل دهه ۲۰ و در زنان از اواخر دهه ۲۰ تا اوایل دهه ۳۰ بروز می‌کند. با این حال، حدود ۲۰ درصد از موارد اسکیزوفرنی در افراد بالای ۴۵ سال رخ می‌دهد.
این اختلال معمولاً در کودکی ظاهر نمی‌شود. زمانی که اسکیزوفرنی در دوران کودکی بروز می‌کند، علائم شدیدتر و درمان سخت‌تری دارد.
نشانه های شیزوفرنی در کودکان
اسکیزوفرنی در دوران کودکی علائمی مشابه با اسکیزوفرنی در بزرگسالان دارد. علائم شیزوفرنی در کودکان شامل موارد زیر می‌شود:
- توهمات
توهمات به باورهای نادرستی اطلاق می‌شود که فرد به آن‌ها اعتقاد دارد؛ حتی زمانی که شواهد فراوانی مبنی بر اشتباه بودن آن‌ها وجود دارد.
- توهمات حسی
کودک ممکن است چیزی را ببیند، بشنود، بو یا لمس کند یا بچشد که در واقع وجود ندارد، مانند شنیدن صداهایی که فقط او قادر به شنیدن آن‌هاست.
- گفتار نامنظم یا آشفته
کودک ممکن است در سازماندهی افکار خود هنگام صحبت کردن مشکل داشته باشد. این ممکن است به صورت پراکندگی در ادامه دادن یک موضوع یا حتی ناتوانی در درک گفته‌ها و افکار کودک باشد. گاهی اوقات این نوع تفکر به گفتار نامنظم منجر می‌شود که موجب اختلال در برقراری ارتباط می‌شود و ممکن است پاسخ‌ها کاملاً بی‌ربط به نظر برسند.
- حرکات غیرعادی یا نامنظم
کودک ممکن است رفتاری متفاوت از آنچه انتظار می‌رود از خود نشان دهد، مانند حرکت بیش از حد یا عدم حرکت. این حرکات ممکن است بدون دلیل خاصی رخ دهند.
علت بیماری اسکیزوفرنی در کودکان چیست؟
علت بروز اسکیزوفرنی در کودکان هنوز به‌طور دقیق مشخص نشده است، اما احتمالاً عوامل ژنتیکی نقش مهمی در آن دارند. برخی محققان بر این باورند که عواملی در دوران بارداری مادر می‌تواند خطر ابتلا به اسکیزوفرنی در کودک را افزایش دهد. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- مصرف الکل و مواد مخدر
- تماس با مواد شیمیایی
- ابتلا به ویروس‌ها و باکتری‌ها
- استرس
- تغذیه نامناسب
- مشکلات رفتاری مانند اختلال سلوک
در صورت عدم درمان و جلوگیری ممکن است کودک شما به اسکیزوفرنی مبتلا شود.
درمان اسکیزوفرنی در کودکان
هدف از درمان اسکیزوفرنی در کودکان، کاهش علائم بیماری و جلوگیری از بازگشت نشانه‌ها است. این درمان‌ها شامل روش‌های دارویی، روان‌شناختی و مراقبت‌های ویژه هستند که در ادامه توضیح داده شده‌اند:
درمان دارویی اسکیزوفرنی در بچه ها
درمان دارویی شامل استفاده از داروهای ضد روان‌پریشی برای کاهش علائم اصلی مانند توهمات و هذیان‌ها است. داروهای دیگر شامل تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو و داروهای ضدافسردگی می‌شوند. از داروهای معمول برای درمان اسکیزوفرنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای ضد روان‌پریشی
- داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو
- داروهای ضد افسردگی
- ترکیب این داروها
نکته 1: کلوزاپین (Clozapine) تنها دارویی است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده و معمولاً در موارد مقاوم به درمان یا به منظور کاهش احتمال خودکشی تجویز می‌شود.
نکته 2: مصرف هر دارویی باید تحت نظر پزشک متخصص صورت گیرد.
مراقبت‌های ویژه تخصصی (CSC) برای درمان اسکیزوفرنی در کودکان
این روش درمانی، رویکردی تیمی است که شامل ترکیب روش‌های درمانی مختلف مانند دارو، مشاوره روان‌پزشکی، خدمات اجتماعی و آموزش می‌شود. هدف این رویکرد، بهبود وضعیت بیمار و دخالت خانواده در فرایند درمان است. درمان زودهنگام می‌تواند در بهبود وضعیت بیمار بسیار مؤثر باشد.
درمان روان‌شناختی اسکیزوفرنی در بچه ها
در کنار دارو، درمان‌های روان‌شناختی به بهبود مشکلات اجتماعی، روانی و شغلی ناشی از بیماری کمک می‌کند. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
- توان‌بخشی: بهبود مهارت‌های اجتماعی و شغلی برای افزایش استقلال بیمار.
- اصلاح شناختی: تکنیک‌هایی برای جبران مشکلات پردازش اطلاعات.
- روان‌درمانی: کمک به بیمار برای درک وضعیت فعلی و یادگیری مهارت‌های حل مسئله.
- مشاوره خانوادگی: آشنایی اعضای خانواده با روش‌های مقابله و کمک به بیمار.
بستری کردن
در بعضی موارد، بیماران به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارند، به خصوص اگر تمایل به آسیب رساندن به خود یا دیگران داشته باشند یا قادر به مراقبت از خود نباشند.
الکتروشوک درمانی اسکیزوفرنی در کودکان
در این روش، الکترودهایی به پوست سر بیمار متصل شده و شوک الکتریکی خفیفی به مغز ارسال می‌شود. این درمان به بهبود خلق‌وخوی و علائم افسردگی یا اختلالات دو قطبی کمک می‌کند. معمولاً وقتی که دارو یا مشاوره‌های روان‌پزشکی کارایی ندارند، از این روش استفاده می‌شود.
تحریک عمیق مغز (DBS)
تحریک عمیق مغز یک روش درمانی جدید است که در آن محققان با تحریک مناطق خاصی از مغز، اختلالات روانی از جمله اسکیزوفرنی را هدف قرار می‌دهند.
این روش‌ها در کنار یکدیگر می‌توانند به درمان اسکیزوفرنی و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
پیشگیری از اسکیزوفرنی در کودکان
اگر در یکی از نزدیکان فردی که ویژگی‌هایی مانند کمرویی، گوشه‌گیری و شخصیت درون‌گرا دارد، سابقه شیزوفرنی در کودکان وجود داشته باشد، احتمال بروز این بیماری در او افزایش می‌یابد. در این شرایط، ترغیب نوجوان به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و برقراری دوستی با دیگران، بدون اعمال فشار زیاد، منطقی است. توقع بیش از حد از فرد با شخصیت آسیب‌پذیر برای اجتماعی شدن می‌تواند به اندازه انزوای اجتماعی، زیانبار و مشکل‌آفرین باشد.
والدین گاهی فکر می‌کنند که نوجوانشان دیگر مستقل شده و برای ارتباط با دیگران به حمایت آن‌ها نیازی ندارد. این تصور کاملاً نادرست است. بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهند که بسیاری از افرادی که در جوانی به اسکیزوفرنی مبتلا شده‌اند، تجربه انزوای اجتماعی فزاینده‌ای داشته‌اند که ممکن است آغاز بیماری در آن‌ها با همین انزوا مرتبط باشد.
در این مقاله به طور کامل با اسکیزوفرنی در کودکان آشنا شدید. وقتی کودکی علائم بیماری روانی شدیدی مانند اسکیزوفرنی را نشان می‌دهد، والدین با احساسات پیچیده‌ای مانند ترس و احساس از دست دادن کودک خود روبه‌رو می‌شوند.
مراقبت از چنین کودکی ضروری است و والدین باید از روان‌پزشک مشاوره گرفته و در کلاس‌های والدین، گروه‌های حمایتی و منابع اطلاعاتی شرکت کنند تا برای آینده آماده شوند. همچنین، یافتن افرادی با تجربه در این زمینه می‌تواند به والدین کمک کند.
