سرطان، تکثیر غیر عادی سلول های بدن است که در سال‌های گذشته، بسیار شایع شده. شاید نام سرطان شما را بترساند اما خوشبختانه با پیشرفت علم، بسیاری از سرطان ها درمان می‌شود.
یکی از این سرطان ها که اخیرا رایج شده، سرطان غدد لنفاوی یا لنفوم است که در آن، سیستم لنفاوی بدن که شامل غدد، گره های لنفاوی و عروق لنفاوی است، سرطانی می‌شود. سیستم لنفاوی، در سم‌زدایی و ایمنی بدن، نقش بسیار مهمی دارد و سرطان غدد لنفاوی با نشانه هایی مثل تورم غدد لنفاوی در گردن بروز می‌کند.
در این مقاله به معرفی سرطان غدد لنفاوی، عوامل موثر در ابتلا و درمان آن می‌پردازیم.
سرطان غدد لنفاوی چیست؟
سرطان غدد لنفاوی یا لنفوم، تغییر و رشد غیر طبیعی و کنترل‌ناپذیر لنفوسیت ها است. لنفوسیت‌ها گروهی از سلول های سیستم ایمنی هستند که در گره های لنفاوی، طهال، مغز استخوان و سایر قسمت‌های بدن وجود دارند.
انواع لنفوم
سرطان غدد لنفاوی در دو نوع اصلی لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین وجود دارد، که هر یک بر نوع متفاوتی از لنفوسیت تاثیر می‌گذارند.
چه عواملی در ابتلا به سرطان غدد لنفاوی موثر است؟
نمی‌توان صرفا یک مشکل را عامل ابتلا به سرطان غدد لنفاوی دانست، اما عوامل زیادی وجود دارند که ریسک ابتلا به سرطان غدد لنفاوی را افزایش می‌دهند که اطلاع از آن در پیشگیری از لنفوم، موثر است.
مهمترین عوامل موثر در ابتلا به سرطان غدد لنفاوی
1. ضعف سیستم ایمنی
وقتی سیستم ایمنی دچار ضعف شود، خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین افزایش پیدا می‌کند. افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی مادرزاد هستند و یا بر اثر ابتلا به بیماری‌هایی مثل ایدز، سیستم ایمنی‌شان ضعیف شده، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان غدد لنفاوی هستند. همچنین بیماری‌هایی مثل هپاتیت B و C ریسک ابتلا به لنفوم را بالا می‌برد.
2. چاقی و اضافه وزن
اغلب چاقی به دنبال تغذیه غلط، ورزش نکردن و برخی عادات نادرست دیگر، ایجاد می‌شود که همگی ریسک ابتلا به لنفوم را بالا می‌برند.
بنابر تحقیقات انجمن سرطان کانادا، مصرف زیاد گوشت، لبنیات، چربی‌های اشباع و مصرف کم میوه، سبزیجات و غلات، در افزایش خطر ابتلا به لنفوم غیر هوچکین، موثر است.
3. سابقه ارثی لنفوم
همچنان شواهد قطعی وجود ندارد که عامل وراثت را در ابتلا به لنفوم تائید و یا رد کند، اما این مسئله اثبات شده که افرادی با نقص سیستم ایمنی، فرزندانی را به دنیا می‌آورند که آن‌ها نیز سیستم ایمنی ضعیفی دارند. بنابراین از راه غیرمستقیم، ریسک لنفوم افزایش پیدا می‌کند.
4. درمان انگل با لیندان
انگل‌هایی مثل شپش یا عامل جرب (گال) با حشره‌کشی به نام لیندان، درمان می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی، افزایش خطر ابتلا به لنفوم را تا 60 درصد، با قرار گرفتن در معرض لیندان تائید کرده است.
5. قرار گرفتن در معرض تری کلرو اتیلن
تری کلرو اتیلن نوعی حلال شیمیایی است که وقتی در معرض آن قرار بگیرید، با علائمی مثل سردرد، سرگیجه و.. مواجه می‌شوید. این ماده شیمیایی از عواملی است که در ابتلا به لنفوم، سرطان کلیه، کبد و رحم نقش دارد.
6. بالا رفتن سن
همه گروه‌های سنی در معرض خطر ابتلا به سرطان غدد لنفاوی هستند اما ریسک ابتلا در افراد بالای 60 سال بیشتر است.
7. آفت‌کش‌ها
یکی از پرمصرف‌ترین آفت‌کش‌ها، دی کلرو دی فنیل تری کلوراتان است که با عنوان ددت (DDT) نیز شناخته می‌شود، این آفت‌کش باعث افزایش خطر ابتلا به لنفوم غیرهوچکین می‌شود.
8. سایر عوامل
علائم سرطان غدد لنفاوی
علائم اولیه لنفوم، نزدیک به سرماخوردگی است. به همین دلیل، بسیاری افراد تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده، از آن بی‌اطلاعند. همچنین با توجه به نوع و محل لنف، علائم متفاوت است.
مهمترین علائم لنفوم
- تورم غدد لنفاوی
- تب
- خستگی و بی حالی
- درد در ناحیه شکم
- درد در ناحیه قفسه سینه
- تنگی نفس
- عفونت
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- خارش پوست
- تعریق شبانه
- درد و التهاب در غدد لنفاوی
علائم سرطان غدد لنفاوی در نواحی مختلف بدن
• نفوم در شکم | سرطان غدد لنفاوی شکمی
اگر سرطان غدد لنفاوی در ناحیه شکمی اثر بگذارد، درد و التهاب در ناحیه شکمی ایجاد می‌شود؛ همچنین ممکن است با بزرگ شدن کبد و طهال، به معده فشار بیاید و این مسئله باعث کاهش اشتها، احساس تهوع و استفراغ شود.
• لنفوم در قفسه سینه
زمانی که لنفوم در قفسه سینه ایجاد شود، به نای و اطراف آن فشار آمده و در نتیجه آن علائمی مثل تنگی نفس، درد در ناحیه قفسه سینه و سرفه ایجاد می‌شود.
• لنفوم در پوست
لنفوم پوست با علائمی مثل توده‌های قرمز، بنفش و برجستگی‌های متعدد زیر پوستی بروز خواهد کرد.
• لنفوم موثر بر مغز
این لنفوم باعث ایجاد علائمی مثل سرگیجه، سردرد، خستگی، تاری دید، دو‌بینی، تشنج و... می‌شود؛ با پیشرفت علائم ممکن است مشکل در تکلم و بی‌حسی صورت نیز اتفاق بیوفتند.
تشخیص سرطان غدد لنفاوی
زمانی‌که با علائم لنفوم به پزشک مراجعه می‌کنید، قبل از هرچیزی پزشک از شما شرایط جسمی‌تان را می‌پرسد و سعی می‌کند با مصاحبه صحیح، پیشینه بیماری، علائم و مشکلات شما را بررسی کند. در قدم بعدی، معاینه گره های لنفاوی انجام می‌شود تا بررسی شود که آیا این گره ها برجسته و متورم هستند یا خیر. ممکن است برای بررسی دقیق‌تر، پزشک از گره های لنفاوی نمونه برداری کند.
اقدامات دیگری نیز برای تشخیص سرطان غدد لنفاوی انجام می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم.
دقیق‌ترین راه های تشخیص سرطان غدد لنفاوی یا لنفوم
1. تشخیص سرطان غدد لنفاوی با آزمایش خون
در آزمایش خون، تعداد سلول های خاصی در خون بررسی می‌شوند.
2. تشخیص سرطان غدد لنفاوی با بیوپسی
در بیوپسی، پزشک با استفاده از یک سوزن، از بافت مغز استخوان یا مایع نمونه برمی‌دارد تا سلول های لنفوم را بررسی کند.
3. تشخیص سرطان غدد لنفاوی با رادیوگرافی قفسه سینه
در رادیوگرافی با گرفتن تصاویری از قفسه سینه، غدد لنفاوی این ناحیه بررسی می‌شوند.
4. تشخیص لنفوم با MRI
در ام آر آی با کمک امواج رادیویی و مغناطیسی، تصاویر اندام‌ها و ساختار داخلی بدن گرفته می‌شود.
5. تشخیص لنفوم با پت اسکن
پت اسکن روشی است که در آن با کمک ماده رادیواکتیو، سلول های سرطانی بدن بررسی می‌شوند.
6. تشخیص لنفوم با تست مولکولی
در روش تست مولکولی، پزشک به دنبال تغییراتی در ژن‌ها، پروتئین و سایر مواد موجود در سلول های سرطانی در بدن می‌گردد تا تشخیص دهد لنفوم از چه نوع است.
درمان سرطان غدد لنفاوی
خبر خوش این است که از هر ده نفر که به سرطان غدد لنفاوی مبتلا هستند، هفت نفر درمان می‌شوند و این آمار بسیار امیدوار کننده‌ای است. درمان لنفوم روش های مختلفی دارد که بر اساس نوع لنفوم و میزان گستردگی آن در بدن انتخاب می‌شود.
راه های درمان سرطان غدد لنفاوی (لنفوم)
1. درمان سرطان غدد لنفاوی با شیمی درمانی
در این تکنیک با کمک دارو های شیمیایی، تکثیر سلول های سرطانی متوقف شده و از بین می‌رود. شیمی درمانی اغلب 4 تا 6 ماه طول می‌کشد.
2. درمان سرطان غدد لنفاوی با پرتو درمانی
در پرتو درمانی با کمک پرتوهای پرانرژی مثل اشعه ایکس، اشعه گاما و... سلول های سرطانی را از بین می‌برند. دوره پرتو درمانی اغلب 6 تا 8 هفته است.
3. درمان لنفوم با ایمونوتراپی
در روش ایمونوتراپی، برای مبارزه با سرطان، سیستم ایمنی خود بدن را تقویت می‌کنند.
4. درمان لنفوم با پیوند سلول های بنیادی
اگر روش‌های قبلی جوابگو درمان سرطان غدد لنفاوی نبود، نیاز به پیوند سلول های بنیادی است. شیمی درمانی با دوز بالا، سلول های مغز استخوان را که وظیفه ساختن سلول های خونی را دارند، از بین می‌برد. برای جایگزین کردن سلول های مغز استخوان از بین رفته، پیوند مغز استخوان انجام می‌شود.
سخن آخر
سرطان غدد لنفاوی، شانس درمان بالایی دارد. اگر در آزمایش ها اثبات شده که با این نوع سرطان درگیر هستید، امیدتان را از دست ندهید و برای بهبود و درمان تلاش کنید. فراموش نکنید که اغلب، روحیه خوب و امید به زندگی، در جدال با سخت‌ترین سرطان ها پیروز میدان است؛ پس ورزش کنید، تغذیه مناسبی داشته باشید و تحت نظر پزشک متخصص درمان را شروع کنید.
