عمل خارج کردن رحم از واژن (هیسترکتومی)

هیسترکتومی یک عمل جراحی برای برداشتن و خارج کردن رحم است. گاهی اوقات، پزشکان لوله های فالوپ و تخمدان ها را نیز در طول هیسترکتومی برمی دارند. زنانی که هیسترکتومی انجام می دهند، پریود نخواهند شد و نمی توانند باردار شوند. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است پزشک هیسترکتومی را توصیه کند. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه هیسترکتومی چیست و چرا این عمل جراحی توصیه می شود و چه خطراتی در آن وجود دارد، در ادامه این بخش از خوب میشی با ما همراه بمانید.

پیشنهاد مطالعه: سر کلاژ یا دوختن دهانه رحم چیست ؟

عمل خارج کردن رحم از واژن یا هیسترکتومی چیست؟

هیسترکتومی به انگلیسی hysterectomy، یک عمل جراحی برای برداشتن رحم است. در طول جراحی معمولاً کل رحم برداشته می شود. پزشک ممکن است لوله‌های فالوپ و تخمدان‌های را نیز بردارد. بعد از انجام هیسترکتومی، دیگر دوره قاعدگی وجود ندارد و بارداری نیز صورت نمی گیرد.

چه کسانی به هیسترکتومی نیاز دارند؟

اگر یکی از موارد زیر وجود داشته باشد، ممکن است پزشک هیسترکتومی را تجویز کند:

• فیبروئید رحم. فیبروم های رحمی توده های غیر سرطانی در دیواره رحم هستند و در برخی از زنان باعث درد یا خونریزی شدید می شود.
• خونریزی شدید یا غیر معمول واژینال. تغییرات در سطح هورمون، عفونت، سرطان یا فیبروم می تواند باعث خونریزی طولانی مدت شود.
• پرولاپس رحم یا افتادگی رحم. این زمانی است که رحم از محل معمول خود به داخل واژن می لغزد. این مشکل معمولا در زنانی که چندین بار زایمان طبیعی داشته اند، شایع تر است، اما ممکن است پس از یائسگی یا به دلیل چاقی نیز اتفاق بیفتد. افتادگی رحم می تواند منجر به مشکلات ادرار و روده و فشار لگن شود.
• اندومتریوز. آندومتریوز زمانی اتفاق می‌ افتد که بافتی که به طور معمول رحم را می‌ پوشاند، خارج از رحم مثلا روی تخمدان‌ ها رشد می‌ کند. در این شرایط دیواره های رحم ضخیم شده و باعث درد شدید و خونریزی شدید می شود.
• سرطان (یا پیش سرطانی) رحم، تخمدان، دهانه رحم یا آندومتر (پوشش داخلی رحم). در صورت ابتلا به سرطان در یکی از این مناطق، هیسترکتومی ممکن است بهترین گزینه باشد. سایر گزینه های درمانی ممکن است شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد. پزشک شما معمولا در مورد نوع سرطان و میزان پیشرفته بودن آن با شما صحبت خواهد کرد.

البته لازم است به خاطر داشته باشید که ممکن است راه های جایگزینی برای درمان مشکل سلامتی شما بدون انجام هیسترکتومی وجود داشته باشد. بنابراین در صورت وجود هر یک از این شرایط نترسید و در مورد تمام گزینه های درمانی  با پزشک خود صحبت کنید.

آشنایی با انواع مختلف هیسترکتومی

پزشک معمولا در مورد نوع هیسترکتومی بسته به شرایط هر بیمار با او صحبت خواهد کرد. با این کار مشخص می شود که آیا لوله های فالوپ و یا تخمدان نیز نیاز به برداشتن دارند یا خیر. به طور کلی، هیسترکتومی شامل انواع زیر است:

• هیسترکتومی کامل: برداشتن رحم و دهانه رحم، بدون اینکه تخمدان ها برداشته شود.
• هیسترکتومی سوپراسرویکال: برداشتن تنها قسمت بالایی رحم در حالی که دهانه رحم خارج نمی شود.
• هیسترکتومی کامل با سالپنگو اوفورکتومی دوطرفه: برداشتن رحم، دهانه رحم، لوله های فالوپ (سالپنژکتومی) و تخمدان ها (اووفورکتومی). اگر یائسگی را تجربه نکرده‌اید، برداشتن تخمدان‌ ها باعث شروع علائم یائسگی می‌ شود. 
• هیسترکتومی رادیکال با سالپنگو اوفورکتومی دو طرفه: برداشتن رحم، دهانه رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها، قسمت بالایی واژن و برخی از بافت ها و غدد لنفاوی اطراف. این نوع هیسترکتومی زمانی انجام می شود که سرطان درگیر باشد.

پیشنهاد مطالعه: هر آنچه که درباره هودکتومی باید بدانیم؟ (افزایش میل جنسی)

در طول هیسترکتومی چه اتفاقی می افتد؟

ابتدا پزشک، نوع هیسترکتومی مورد نیاز و بهترین روش جراحی برای انجام آن روش را تعیین می کند. سپس لباس بیمارستانی پوشیده و به مانیتورهایی متصل می شوید که ضربان قلب شما را ردیابی می کنند. یک آنژیوکت داخل وریدی (IV) در رگ بازوی شما قرار داده می شود تا داروها و مایعات را دریافت کنید. 

متخصص بیهوشی یکی از موارد زیر را به شما می دهد:

• بیهوشی عمومی، که در طول عمل بیدار نخواهید بود.
• بی‌حسی موضعی (که بی‌حسی اپیدورال یا نخاعی نیز نامیده می‌شود)، که در آن داروها در نزدیکی اعصاب کمر قرار می‌ گیرند تا در هنگام بیدار ماندن، درد را مسدود کنند.

چندین روش جراحی مختلف وجود دارد که پزشک شما ممکن است برای انجام هیسترکتومی استفاده کند:

هیسترکتومی واژینال

• در این روش، رحم از طریق یک برش در بالای واژن برداشته می شود و برش خارجی وجود ندارد. 
• بخیه های قابل حل در داخل واژن  گذاشته می شود.
• این روش بیشتر در مواردی که افتادگی رحم و سایر شرایط غیر بدخیم (یا غیر سرطانی) وجود دارد، استفاده می شود.
• این روش، کمترین عوارض و سریعترین بهبودی (تا چهار هفته) را داشته و روش ارجح در نظر گرفته شده است.

هیسترکتومی آپاروسکوپیک

• یک لاپاراسکوپ (لوله ای نازک با یک دوربین فیلمبرداری در انتهای آن) از طریق یک برش کوچک در ناف در قسمت پایین شکم وارد می شود.
• ابزارهای جراحی از طریق چندین برش کوچک دیگر وارد می شوند.
• رحم را می توان در قطعات کوچک از طریق برش های شکم یا از طریق واژن برداشت.
• برخی از افراد در همان روز یا بعد از یک شب در بیمارستان به خانه می روند.
• بهبودی کامل کوتاه‌ تر و کمتر از هیسترکتومی شکمی است.

هیسترکتومی لاپاروسکوپیک با کمک رباتیک

• در این روش، جراح معمولا این عمل را با کمک یک ماشین روباتیک انجام می دهد.
• یک لاپاراسکوپ در شکم قرار داده می شود تا ناحیه لگن قابل مشاهده باشد.
• ابزارهای کوچک و نازک جراحی از طریق سه تا پنج برش در اطراف ناف وارد می شوند و بازوها و ابزارهای رباتیک توسط جراح کنترل می شوند.
• بهبودی حاصل از این روش، مشابه هیسترکتومی لاپاراسکوپی است.

هیسترکتومی شکمی

• در این روش، رحم  از طریق یک برش 15 تا 20 سانتی متری، در شکم برداشته می شود.
• این برش یا از ناف تا استخوان شرمگاهی یا در بالای خط موی عمومی ایجاد می‌شود و جراح از بخیه یا منگنه برای بستن برش استفاده می کند.
• این روش معمولاً زمانی که سرطان درگیر است، زمانی که رحم بزرگ شده یا زمانی که بیماری به سایر نواحی لگن گسترش می یابد، استفاده می شود.
• این روش از هیسترکتومی، به طور کلی نیاز به بستری طولانی تری در بیمارستان (دو یا سه روز) و زمان بهبودی طولانی تری دارد.

پیشنهاد مطالعه: هر آنچه که باید درباره واکسن گارداسیل بدانیم؟

عمل هیسترکتومی چقدر طول می کشد؟

این عمل جراحی معمولا یک تا سه ساعت طول می کشد. این زمان ممکن است با توجه به اندازه رحم و نیاز به از بین بردن جای زخم ناشی از جراحی های قبلی متفاوت باشد، همچنین اگر بافت های دیگر مانند بافت آندومتر و سایر اندام ها همراه با رحم برداشته شوند (مانند لوله های فالوپ یا تخمدان ها) زمان جراحی بیشتر خواهد بود.

عوارض جانبی هیسترکتومی چیست؟

در حالی که هیسترکتومی به عنوان یکی از ایمن ترین جراحی ها در نظر گرفته می شود، اما همانطور که می دانید، هر عملی با خطراتی همراه است. عوارض جانبی بالقوه ای که ممکن است بعد از هیسترکتومی ایجاد شود، معمولا شامل موارد زیر است:

• عفونت
• خونریزی شدید در حین یا بعد از عمل
• آسیب به سایر اندام ها
• لخته شدن خون
• تنفس یا عوارض قلبی ناشی از بیهوشی
• انسداد روده
• مشکل در ادرار کردن

عوارض جدی در هیسترکتومی شکمی در مقایسه با سایر انواع کمتر تهاجمی، شایع تر است. به یاد داشته باشید، پس از هیسترکتومی، دیگر پریود نمی شوید. برخی از افراد پس از هیسترکتومی، علاقه خود را به رابطه جنسی از دست می دهند یا افسرده می شوند. اگر این اتفاق برای شما افتاد با پزشک خود صحبت کنید.

اگر تخمدان ها نیز به عنوان بخشی از این عمل برداشته شود و هنوز یائسگی را طی نکرده باشید، این جراحی ممکن است باعث شود که علائم یائسگیایجاد شود، مانند:

• گرگرفتگی
• خشکی واژن
• نوسانات خلقی

همچنین برداشتن تخمدان احتمال ابتلا به بیماری های دیگر مانند تحلیل استخوان، بیماری قلبی و بی اختیاری ادرار را افزایش می دهد.

پیشنهاد مطالعه: آزمایشات واجب زنانه

مزایای هیسترکتومی چیست؟

هیسترکتومی می تواند کیفیت زندگی افرادی که با مشکلات مربوط به رحم، فیبروم، آدنومیوز، آندومتریوز یا دوره های غیر طبیعی زندگی می کنند، می تواند به کاهش یا از بین بردن درد مزمن کمک کند و کیفیت زندگی آنان را بهبود بخشد. همچنین می تواند به جلوگیری از خونریزی غیرمنتظره و شدید کمک کند.

برای افرادی که به دلیل سرطان تحت عمل جراحی قرار می گیرند، هیسترکتومی می تواند بخش مهمی از برنامه درمانی انها باشد.

قبل از انجام هیسترکتومی چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

انجام هیسترکتومی یک تصمیم بزرگ است. زیرا این یک جراحی بزرگ است که می تواند بدن را برای همیشه تغییر دهد. پس از هیسترکتومی امکان بارداری وجود ندارد و همچنین ممکن است یائسگی زودرس ایجاد شود.

توصیه می شود که قبل از انجام هیسترکتومی این سوالات را از پزشک خود بپرسید:

• آیا به هیسترکتومی نیاز دارم؟ چرا؟
• مزایا و معایب انجام هیسترکتومی برای شرایط خاص من چیست؟
• چه گزینه های دیگری در دسترس هستند؟
• اگر هیسترکتومی نکنم چه اتفاقی می افتد؟
• چگونه هیسترکتومی می تواند علائم من را کاهش دهد؟
• چه نوع هیسترکتومی انجام خواهم داد؟
• علائم یائسگی چیست؟
• آیا بعد از جراحی به دارو نیاز دارم؟
• چه تغییراتی در خلق و خوی من خواهد داشت؟
• بهبودی من چگونه خواهد بود؟

اگر به هیسترکتومی نیاز دارید اما همچنان می خواهید بچه دار شوید، مطمئن شوید که گزینه های خود را با یک متخصص مراقبت های بهداشتی در میان بگذارید. فرزندخواندگی و رحم جایگزین دو گزینه بالقوه ای هستند که می توانید در نظر بگیرید.

اگر شما نیز تجربه ای از انجام عمل خارج کردن رحم از واژن (هیسترکتومی) دارید، حتما در قسمت کامنت بنویسید.